ÖĞRETMENİN PUSULASI: GENEL ÖĞRETİM İLKELERİ

Yıl 2020, Sayı: 83, 263 - 288, 30.09.2020

Etem Yeşilyurt

Öz

Başta öğretmenler olmak üzere öğrenciler ve eğitimin diğer paydaşları tarafından takip edilmesi gereken genel öğretim ilkeleri, eğitimin hedeflerine ulaşmasında pusula gibi yol gösterici role sahiptir. Okul öncesinden üniversiteye kadar hangi öğretim kademesinde, okul türünde, derste, ünitede, konuda olursa olsun; öğretmenlerin branşı ne olursa olsun, bir öğretmen derslerinde hangi öğretim-öğrenme model, strateji, yöntem ve tekniğini kullanırsa kullansın bu değişkenlerin tamamı genel öğretim ilkelerine uygun olmalıdır. Genel öğretim ilkeleri, öğretmenlere genellikle lisans eğitim sürecinde başta “Öğretim İlke ve Yöntemleri” dersi olmak üzere öğretmenlik meslek bilgisi derslerinde kazandırılmaktadır. Ancak alanyazın taraması sonucunda genel öğretim ilkelerinin tamamını ayrıntılı ve bir bütünlük içerisinde sunan herhangi bir kaynağa ve konuyla doğrudan ilgili olan herhangi bir araştırmaya ulaşılamamıştır. Nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde yapılan bu çalışma, alanyazında farklı kaynaklarda yer alan ve kabul gören genel öğretim ilkelerinin tamamını kapsayıcı ve ayrıntılı bir şekilde ele almak ve bu ilkeleri tek çalışma içerisinde sunmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda 27 genel öğretim ilkesi bir bütünlük içerisinde ve ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Bu çalışmanın başta öğretmenler ve öğretim elemanları olmak üzere öğretici ve öğrenici konumda yer alan tüm bireylere, öğretmen yetiştirme sürecine ve alanyazına katkı sağlayacağı umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Öğretim, Öğretme Süreci, Öğretim İlkeleri, Öğretim İlke ve Yöntemleri.

Kaynakça

• Akbaba, S. (2006). Egitimde motivasyon. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (13), 343-361.
• Akpınar, B. (2012). Eğitim programları ve öğretim. Ankara: Data Yayınları.
• Aydın, B. (2012). Gelişimin doğası. B. Yeşilyaprak. (Editör). Eğitim Psikolojisi. Ankara: Pegem Akademi, s.29-55’teki bölüm.
• Aydoğdu, Ü. R., Karamustafaoğlu, O. & Bülbül, M. Ş. (2017). Akademik araştırmalarda araştırma yöntemleri ile örneklem ilişkisi: Doğrulayıcı doküman analizi örneği. Z.G. Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 556-565.
• Babayiğit, Ö. & Erkuş, B. (2017). Sınıf öğretmenlerinin derslerde kullandıkları pekiştireç ve cezaların etkililiği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(2), 567-580.
• Bacanlı, H. (2004). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Bakırcıoğlu, R. (2012). Ansiklopedik eğitim ve psikoloji sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Bilen, M. (2006). Plandan uygulamaya öğretim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çoban, A. (2011). Temel kavramlar. G. Ocak. (Editör). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, s.1-55’teki bölüm.
• Demir, K. (2007). Tam öğrenme modeli. Ö. Demirel. (Editör). Eğitimde Yeni Yönelimler. Ankara: Pegem Akademi, s.193-211’deki bölüm.
• Demirel, Ö. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri: Öğretme sanatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Ebbinghaus, H. (1913). Memory: A contribution to experimental psychology. New York: Columbia University. Original German text published, 1885.
• Ergin, A. & Karataş, H. (2018). Üniversite öğrencilerinin başarı odaklı motivasyon düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(4), 868-887.
• Ergün, M. & Özdaş, A. (1997). Öğretim ilke ve yöntemleri. İstanbul: Kaya Matbaacılık.
• Fırat, M. & Kurt, A. (2015). İnternette bilgi kirliliği ölçeğinin geliştirilmesi ve uygulanması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(1), 89-103.
• Fidan, N. (2012). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem Akademi.
• Gökalp, M. (2014). Öğretme-öğrenme modelleri. B. Oral. (Editör). Öğrenme, Öğretme Kuram ve Yaklaşımları. Ankara: Pegem Akademi, s.325-349’daki bölüm.
• Gömleksiz, M. N. (2018). Öğretim ilkeleri ve yöntem seçimi. M. N. Gömleksiz. (Editör). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Asos Yayınları, s.73-100’deki bölüm.
• Güneş, F. (2014a). Tanım ve kavramlar. F. Güneş. (Editör). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, s.1-22’deki bölüm.
• Güneş, F. (2014b). Yaklaşım ve modeller. F. Güneş. (Editör). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, s.23-60’daki bölüm.
• Herdman, E. A. (2006). Derleme makale yazımında, konferans ve bildiri sunumu hazırlamada pratik bilgiler (Çev. Z. Dörtbudak). Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 3(1), 2-4.
• Hesapçıoğlu, M. (2010). Öğretim ilke ve yöntemleri: Eğitim programları ve öğretim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• İşler, A. Ş. (2004). Sanat eğitiminde disiplinler arası-tematik yaklaşım. Milli Eğitim, (163), 43-54.
• İşman, A. & Eskicumali, A. (2003). Eğitimde planlama ve değerlendirme. Adapazarı: Değişim Yayınları.
• İzci, E. (2004). Öğretimde teknoloji. M. Gürol. (Editör). Öğretimde Planlama Uygulama Değerlendirme. Elazığ: Üniversite Kitabevi, s.143-162’deki bölüm.
• Karabacak, K. (2015). Öğretim ilkeleri. S. Güven ve M. A. Özerbaş. (Editörler). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, s.149-178’deki bölüm.
• Karatekin, N. G. & Durmuş, A. (2008). Eğitimde genel ilkeler. H. Işılak ve A. Durmuş. (Editörler). Kara tahtayı aşmak: Öğrenci merkezli öğretmenlik. İstanbul: EDAM Yayıncılık, s.9-24’deki bölüm.
• Kepçeoğlu, M. (1994). Psikolojik danışma ve rehberlik. Ankara: Özerler Matbaası.
• Kılıç, A., Babacan, T. & Padem, S. (2014). Ünite ve ders planlama. B. Acad. (Çeviri Editörü). Araştırma Temelli Etkili Öğretim Yöntemleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, s.160-202’deki bölüm.
• Kutlu, Ö., Doğan, D. & Karakaya, İ. (2008). Öğrenci başarısının belirlenmesi: Performansa ve portfolyoya dayalı durum belirleme. Ankara: Pegem Akademi.
• Küçükahmet, L. (2001). Öğretim ilke ve yöntemleri. Akara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Öncül, R. (2000). Eğitim ve eğitim bilimleri sözlüğü. Ankara: MEB Yayınları.
• Özbek, R. (2011). Öğrenme-öğretme süreci. G. Ocak. (Editör). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, s.159-196’daki bölüm.
• Pala, A. (2008). Öğrenme ve öğretim ilkeleri. Ş. Tan. (Editör). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, s.33-67’deki bölüm.
• Peterson, L. R. & Peterson, M. J. (1959). Short-term retention of individual verbal items. Journal of Experimental Psychology, 58(3), 193-198.
• Senemoğlu, N. (2010). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Sönmez, V. (2008). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Anı Yay.
• Sünbül, A. M. (2011). Öğretim ilke ve yöntemleri. Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
• Taşdemir, M. (2003). Eğitimde planlama ve değerlendirme. Ankara: Ocak Yayınevi.
• Taşpınar, M. (2012). Kuramdan uygulamaya öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Elhan Kitap Yayın Dağ.
• TDK, (2019). İlke, https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 12.09.2019.
• Tok, Ş. (2012). Öğretme-öğrenme strateji ve modelleri. A. Doğanay. (Editör). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, s.129-160’daki bölüm.
• Turan, M. (2007). Eğitim-öğretim ilkeleri ve öğretim stratejileri. A. S. Saracaloğlu ve H. H. Bahar. (Editör). Öğretim İlke ve Yöntemleri. İstanbul: Lisans Yayıncılık, s 99-135’teki bölüm.
• Ummanel, A. & Dilek, A. (2016). Gelişim ve öğrenme. S. Çelenk. (Editör). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, s.35-52’deki bölüm.
• Ünal, S. (2018). 21. yüzyılın yeni bilgi erişim çevreleri tehdit mi fırsat mı? dijital yerli gençlerde aşırı bilgi yükü ve kaygısı. Journal of Current Researches on Social Sciences, 8(4), 309-342.
• Yalın, H. İ. (1999). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yeşil, R. (2008). Aday öğretmenlerin öğrenme-öğretme ilkelerini uygulama yeterlikleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 637-652.
• Yeşilyaprak, B. (2009). Eğitimde rehberlik hizmetleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yeşilyurt, E. (2006). Öğretmenlerin öğretim araç ve gereçlerini kullanma durumlarını etkileyen faktörler. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yeşilyurt, E. (2007). Öğretim araç-gereçleri kullanımına etki eden faktörler. e-Journal of New World Sciences Academy (NWSA) Social Sciences, 2(4), 300-312.
• Yeşilyurt, E. (2012). Teachers’ application levels of common teaching principles and the problems they encounter. International Journal of Social Sciences and Educati- on, 2(2), 207-223.
• Yükseköğretim Kurulu/ Dünya Bankası, (1998). Fakülte-okul işbirliği, milli eğitimi geliştirme projesi hizmet öncesi öğretmen eğitimi. Ankara: Öğretmen Eğitimi Dizisi.
• Yüksel, H. (2014). İnternet gazeteciliğinde bilgi kirliliği sorunu. Atatürk İletişim Dergisi, (6), 125-138.