TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ İNTERNET ÖZ-YETERLİĞİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Sayı: 83, 447 - 470, 30.09.2020

Hulusi Geçgel Fatih Kana Ebru Durak Gizem Meriç

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkçe öğretmeni adaylarının İnternet öz-yeterliğini incelemektir. Araştırma nicel araştırma desenlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubu, bir devlet üniversitesinde öğrenim gören 247 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmada Akın (2014) tarafından geçerliği ve güvenirliği yapılmış İnternet Öz-yeterliği Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada betimsel istatistik analizleri, T-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan Türkçe öğretmeni adaylarının genel olarak internette 0-3 saat geçirdiği, interneti önemli bilgileri bulmak için kullandıkları görülmüştür. Türkçe öğretmeni adaylarının interneti hem kendi hem de diğer insanların sorularını yanıtlamak için etkili biçimde kullanabildikleri, önemli ve ilginç bilgileri internet aracılığıyla diğer insanlara iletebildikleri görülmüştür. Öğretmen adayları sosyal ağları diğer insanlarla etkili bir iletişim kurmak için kullandıkları görülmektedir. Erkek öğretmen adayları, sosyal ağları daha etkili kullandıklarını belirtmişlerdir. Türkçe öğretmeni adaylarının yaşamlarının çoğunu geçirdikleri yer, sınıf düzeyleri ile internet özyeterlikleri arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmektedir. Anne ve baba mezuniyet durumlarının Türkçe öğretmeni adaylarının internet özyeterliklerini etkilediği görülmüştür. 7 saat ve üzeri sosyal medya kullanan Türkçe öğretmeni adaylarının, 4-6 saat sosyal medya kullanan Türkçe öğretmeni adaylarına göre sosyal ağ sitelerini etkili bir iletişim aracı olarak kullanabildikleri görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İnternet Özyeterliği, Sosyal Medya, Teknoloji, Türkçe Öğretmeni Adayları, Yeterlik.

Kaynakça

• Akın, A., Kaya, M., Akın, Ü., Sahranç, Ü. ve Uğur, E. (2014). İnternet öz-yeterliği ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 404-415. Doi: 10.14686/BUEFAD.201428191
• Akkoyunlu, B. ve Kurbanoğlu, S. (2003). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı ve bilgisayar öz-yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 1-10.
• Arklan, Ü. veAkdağ, M. (2016). Gündelik yaşamın sosyal medyası,sosyal medyanın gündelik yaşamı: İlişkisel ve etkileşimsel perspektiften uygulamalı bir çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(16), 16-34.
• Arslan, A. (2008). Öğretmen adaylarının bilgisayar destekli eğitim yapmaya yönelik tutumları ile öz yeterlik algıları arasındaki ilişki. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (24),101-109.
• Aytan, T., Güneş, G. ve Çalıcı, M. A. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının tweet atma becerileri üzerine bir araştırma. Rumeli Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (11), 42-58. DOI: 10.29000/rumelide.417465
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ceyhan, A. A. (2011). İnternet kullanma temel nedenlerine göre üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımı ve algıladıkları iletişim beceri düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 59-77.
• Deniz, L. ve Coşkun, Y. (2004). Öğretmen adaylarının internet kullanımına yönelik yaşantıları. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 20, 39-52.
• Dargut, T. ve Çelik, G. (2014). Türkçe öğretmeni adaylarının eğitimde teknoloji kullanımına ilişkin tutum ve düşünceleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(2), 28-41.
• Durmuş, A. ve Başarmak, U. (2014). Öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanım öz- yeterlik inançları ve problemli internet kullanım durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(3), 49-67.
• Erol, M. ve Dilek, A. T. (2016). Eyleme geçiren bir katalizör “öz yeterlik algısı: Üniversite öğrencileri üzerine bir inceleme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(4), 711-723, Doi: 10.16986/HUJE.2015014223.
• Eyüp B. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretim teknolojilerini kullanmaya yönelik öz güvenleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), 77-87. https://doi.org/10.14520/adyusbd.280
• Gökal, H., Sönmez, A. ve Ercan, O. (2020). Fen bilgisi öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanımına yönelik öz yeterlik düzeyi ile bilgisayar destekli eğitime ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Folklor/Edebiyat, 25(97), 47-63.
• Gömleksiz, M. N. ve Erten, P. (2013). Öğretmen adaylarının genel internet özyeterlik algıları (Fırat üniversitesi örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 14(1), 119-140.
• Güngör, C. ve Aşkar, P. (2004). E-öğrenmenin ve bilişsel stilin başarı ve internet özyeterlik algısı üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 116-125.
• Karasakaloğlu, N., Saracaloğlu, A. S. ve Uça, S. (2011). Türkçe öğretmenlerinin teknoloji tutumları ile bilgi teknolojilerini kullanma düzeylerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 26-36.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi (17. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Karaseva, A., Pruulmann-Vengerfeldt, P. and Siibak, A. (2013). Comparison of different subject cultures and pedagogical use of ICTs in Estonian schools. Nordic Jour- nal of Digital Literacy, 3, 157–171.
• Koçer, M. (2012). Erciyes üniversitesi öğrencilerinin internet ve sosyal medya kullanım alışkanlıkları. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (18), 70-85.
• Korkut, E. ve Akkoyunlu, B. (2008). Yabancı dil öğretmen adaylarının bilgi ve bilgisayar okuryazarlık öz-yeterlikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 178-188.
• Küçük, B., Baturay, M. H. ve Hür, M. (2010). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin internet özyetkinlik düzeyleri ile demografik özellikleri arasındaki ilişki. Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi, 1(4).
• Liang, J.-H. ve Tsai, C. C. (2008). Internet self-efficacy and preferences toward constru- ctivist ınternet-based learning environments: A study of pre-school teachers in taiwan. Educational Technology & Society, 11(1), 226-237.
• Maden, S., Banaz, E., ve Maden, O. A. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının dijital ortamlardaki yazma alışkanlıkları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 103-112.
• MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/20195716392253-02- T%C3%BCrk%C3%A7e%20%C3%96%C4%9Fretim%20Program%C4%B1% 202019.pdf. adresinden 08.05.2020 tarihinde alınmıştır.
• Özgür, H. ve Akgün, F. (2014). Öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanım öz-yeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. 9. Uluslararası Balkan Eğitim ve Bilim Kongresi, Edirne.
• Özyalçın Oskay, Ö. (2011). Internet self-efficacy preferences of ınternet based environments and achievement of prospective teachers. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 291-299.
• Pan, S. C., and Franklin, T. (2011). In-service teachers’ self-efficacy, professional development, and Web 2.0 tools for integration. New Horizons in Education, 59(3), 28–40.
• Peng, H., Tsai, C-C. and Wu, Y-T. (2006). University students’ self-efficacy and their attitudes toward the ınternet: the role of students’ perceptions of the ınternet. Educational Studies, 32(1), 73-86.
• Robertson, M. and Al-Zahrani, A. (2012). Self-efficacy and ICT integration into initial teacher education in Saudi Arabia: Matching policy with practice. Australian Journal of Educational Technology, 28(7), 1136–1151
• Sarsar, F., Başbay, M. ve Başbay, A. (2015). Öğrenme-öğretme sürecinde sosyal medya kullanımı. Mersin Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2).
• Solmaz, B., Tekin, G., Herzem, Z. ve Demir, M. (2013). İnternet ve sosyal medya kullanımı üzerine bir uygulama. Selçuk İletişim, 7(4), 23-32.
• Şencan H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik (1. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Teke, A. ve Özkılıç, R. (2016). Öğretmen adaylarının eğitim amaçlı sosyal ağ ve internet kullanma öz-yeterlik algıları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 303-323.
• Topal, M. (2019). Enhancement of educational ınternet use self-efficacy perceptions of coaching and recreation student. Journal of Family, Counseling and Education, 4(2), 24-33
• Topal, M. ve Akgün, Ö. E. (2015). Eğitim fakültesinde okuyan öğretmen adaylarının eğitim amaçlı internet kullanımı öz-yeterlik algılarının incelenmesi: Sakarya üniversitesi örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 343-364.
• Tsai, M.-J. ve Tsai, C.-C. (2003). Information searching strategies in web-based science learning: The role of internet self-efficacy. Innovations in Education and Teac- hing International, 40(1), 43-50.
• Tuncer, M. ve Özüt, A. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının eğitsel internet kullanımına yönelik öz yeterlik inançları. Electronic Turkish Studies, 7(2), 1079-1091.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Uzun, N., Ekici, G. ve Sağlam, N. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin bilgisayar öz-yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 775-788.
• Williams, J. B. ve Jacobs, J. (2004). Exploring the use of blogs as learning spaces in the higher education sector. Australasian journal of educational technology, 20(2).
• Yeterlik (2020). Türk Dil Kurumu güncel Türkçe sözlük içinde. Erişim adresi: https://soz- luk.gov.tr/ 08.05.2020. adresinden 08.05.2020 tarihinde alınmıştır.