DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ (DKAB) ÖĞRETMENLERİNİN İŞE BAĞIMLILIK HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Sayı: 65, 393 - 404, 25.02.2016

Orhan Gürsu

Öz

Bu çalışmanın amacı Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenlerinin işe bağımlılık hakkındaki görüşlerini tespit etmektir. Çalışmanın örneklemini Antalya ilinde hizmet içi eğitim alan 144 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmada Robinson (1989) tarafından geliştirilen, Apaydın (2011) tarafından Türkçeye uyarlanan İşe Bağımlılık Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 20.0 ve LISREL 8.54 istatistik paket programlarından yararlanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre DKAB öğretmenlerinin cinsiyetlerine göre işe bağımlılık hakkındaki görüşleri arasında anlamlı farklılık taşımazken, yaş gruplarına göre değerlendirildiğinde işe bağımlılık düzeyleri hakkındaki görüşleri arasında anlamlı farklılık oluşturmaktadır. Özellikle iletişimin zarar görmesi boyutunda öğretmenlerin yaşlarının etkili olduğu görülmektedir. Öğretmenlerin yaşı büyüdükçe iletişimin zarar görmemesine önem verdikleri anlaşılmaktadır. Sonuç olarak DKAB öğretmenlerinin işe bağımlılık düzeylerinin zayıf düzeyde kaldığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

İşe Bağımlılık, DKAB, İşkoliklik, Cinsiyet, Yaş.

Kaynakça

• Akduman, C., Akduman, G., Şimşek Yüksekbilgili, N., Yüksekbilgili, Z. (2015). ASM'lerde görev yapan çalışanlar üzerinde karşılaştırmalı bir işkoliklik araştırması. 6. Uluslararası Katılımlı Aile Hekimliği Kongresinde (04-08 Kasım) sunuldu, Antalya.
• Akın, U., Oğuz, E. (2010). Öğretmenlerin işkoliklik ve tükenmişlik düzeylerinin ilişkisi ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(3), s. 309-327.
• Apaydın, Ç. (2011). Öğretim üyelerinin işe bağımlılık düzeyi ile iş-yaşam dengesi ve iş-aile yaşam dengesi arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Bayrakdar, N. (2014). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin mesleklerinden beklentileri ve mesleki tükenmişlik algıları, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 37(/2), 40-60.
• Bayraktaroğlu, S. Kutanis R.Ö., Dosaliyeva, D. (2009). İşkoliklik ve örgütsel bağlılık: Bankacılık sektöründe karşılaştırmalı bir araştırma. 17. Ulusal yönetim ve organizasyon kongresinde (21-23 Mayıs) sunuldu, Eskişehir, s. 553- 558.
• Burke, J. R. Burgess, Z., Fallon, B. (2006). Workaholism among australian female managers and professionals, job behaviors, satisfactions and psychological health. Equal Opportunities International 25(3), s. 200–213.
• Burke, J. R., Burgess, Z., Oberklaid, F. (2003). Predictors of workaholic behaviors among australian psychologists. Career Development International 8(6), s. 301–308.
• Burke, R. J. (2000). Workaholism in organizations: psychological and physical well- being consequences. Stress Medicine, 16, s. 11–16.
• Burke, R. J. (1999) It’s not how hard you work but how you work hard: Evaluating workaholism components. International Journal of Stress Management, 6, s. 225-239.
• Burke, R., Köksal, H. (2002). Workaholism among a sample of turkish managers and professionals: An exploratory study. Psychological Reports, 91(1):60-68.
• Chamberlin, C.M., Zhang, N. (2009). Workaholism, health, and self-acceptance. J Counseling & Development, 87(1), s. 159- 69.
• Coşkun, M. K. (2012). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 11(41), s. 64-77.
• Emhan, A., Mete, M., Emhan, A. (2012). Kamu ve özel sektör çalışanlarında işkoliklik ve obsesyon arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dicle Tıp Dergisi, 39 (1), s. 75-79.
• Koçak, R. (2009). Okul yöneticilerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), s. 65-83.
• Machlowitz, M. M. (1978). Determining the effects of workaholism. Unpublished, doctoral dissertation, Yale Universitesi, ABD.
• Metin, Ü. B. (2010). The antecedents and consequences of burnout, work engagement, and workholism. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Oates, W., (1971). Confessions of a workaholic: the fact about work addiction. New York, World.
• Oğuz, E., Akın, U. (2008). Öğretmenlerin işkoliklik düzeyleri ile evlilik uyumları arasındaki ilişki. International Conference on Educational Sciences (23–25 June) sunuldu, Kıbrıs.
• Pekdemir, I., Koçoğlu, M., (2014). İşkoliklik ile iş yaşam dengesi arasındaki ilişkide kişilik özelliklerinin aracılık rolü üzerine bir araştırma. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, s. 17-36.
• Porter, G. (2001). Workaholic tendencies and the high potential for stress among co-workers. Int J Stress Management, 8(2), s. 147-64.
• Porter, G.(1996) Organizational impact of workaholism: Suggestions for researching the negative outcomes of excessive work. Journal of Occupational Health Psychology, 1, s.70–84.
• Porter, G. (2006). Profiles of workaholism among high-tech managers. Career Development International 11(5), s. 440–462.
• Robbins, S. P., Judge, T. A. (2011). Örgütsel davranış. (Çeviri Editörü: İnci Erdem), İstanbul: Nobel Kitap.
• Robinson, B. (2000). Workaholism: Bridging the gap between workplace, sociocultural and family research. Journal of Employment Counselling, March, 37, s. 31- 47.
• Robinson, B. E., Carroll, J. J., Flowers, C. (2001). Marital estrangement, positive affet and locus of control among spouses of workaholics and spouses of nonworkaholic: A national study. American Journal of Family Therapy, 29, s. 397-410.
• Russo, A. J., Waters, E. L. (2006). Workaholic worker type differences in work-family conflict, the moderating role of supervisor support and flexible work scheduling. Career Development International 11(5), s. 418-439.
• Schermelleh, E., K., Moosbrugger, H., Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness of fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), s. 52.
• Senholzi, M. A. (2005). The validation and generalization of the work attitudes and behaviors inventory (WABI). The Florida State University, Doctor of Philosophy, ABD.
• Seybold, K. C., Salomone, P. R. (1994). Understanding workaholism: Areview of causes and counseling approaches. Journal of Counseling &Development, 73, September/ October.
• Spence, J. T., Robbins, A. S., (1992). Workaholism: Definition, Measurement, and Preliminary Results. Journal of Personality Assessment, 58(1) , s. 160-178.
• Türk Dil Kurumu (2008). Türkçe Sözlük. (10. Baskı), Ankara.
• Yeğin, H. İ. (2014). Din kültürü ve ahlâk bilgisi öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri. Ekev Akademi Dergisi, 18(58), s. 315-332.
• Zincirkıran, M. (2013). İşkoliklik ile iş-aile çatışması ilişkisinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi: sağlık işletmelerinde bir uygulama. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.