GENÇ İŞSİZLİĞİN GELİŞİMİ, BELİRLEYİCİLERİ VE İKTİSADİ POLİTİKALAR: AVRUPA BİRLİĞİ-TÜRKİYE KARŞILAŞTIRMASI

Yıl 2020, Sayı: 82, 339 - 360, 22.06.2020

Özgür Bayram Soylu Beyza Nur Aydın

Öz

Genç işsizlik sorunu küreselleşmenin de artan etkisiyle günümüz dünya ekonomisinde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin karşılaştıkları ciddi bir sorun olarak önemini korumaktadır. Politika yapıcılarının genç işsizlik sorununa karşı algı düzeyleri yeni istihdam kanallarından gençlerin faydalanma düzeylerini de etkilemektedir. Bu çalışma iki temel amaç üzerine kurulmuştur. Bu çalışmanın birincil amacı AB ve Türkiye nezdinde genç işsizliğin 2000-2018 yılları içindeki gelişimini mukayese ederek incelemek, genç işsizliğe sebep olan unsurları makro ve mikro düzeyde belirlemek ve bu nedenler ışığında uygulanan iktisadi politikaları ve çeşitli alternatif politikaları sunmaktır. Çalışmanın ikincil amacı ise 2000-2018 yılları arasında Türkiye’de gençlerin işgücüne katılım oranları, enflasyon, ekonomik büyüme, eğitim harcamaları ve doğrudan yabancı yatırım akımları ile genç işsizlik arasındaki ilişkiyi incelemektir. En küçük kareler yöntemi ile yapılan regresyon analizi sonuçları incelenen dönemde gençlerin işgücüne katılım oranlarındaki artışın genç işsizliği arttırdığını, enflasyon oranı ile genç işsizlik oranı arasında ters orantılı bir ilişkini varlığını, ekonomik büyüme artışının, eğitim harcamalarındaki artışın ve doğrudan yabancı yatırım akımlarındaki artışın genç işsizliği azalttığını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Genç İşsizlik, Genç İşsizliğin Nedenleri, Aktif ve Pasif İstihdam Politikaları, Avrupa Birliği, Türkiye.

Kaynakça

• Ay, S. (2012). Türkiye’de işsizliğin nedenleri: İstihdam politikaları üzerine bir Değerlendirme. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 321-341.
• Balcı İzgi, B., Konu, A . (2019). Genç işsizliğini belirleyen unsurlar: BRICS ülkeleri ile Türkiye panel ARDL uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 95-112.
• Bayrakdar, S., & İncekara, A. (2013). Türkiye’nin genç işsizlik profili. Çalışma İlişkileri Dergisi, 4(1), 15-38.
• Beşkaya, A. (2015). Avrupa Birliği borç krizi. N. Eroğlu, İ. Eroğlu , & H. İ. Aydın. (Editörler) İktisadi krizler ve Türkiye ekonomisi. Orion Kitabevi, s.343-365’deki makale.
• Choudhry, M.T., Marelli, E.,&Signorelli, M.(2010).Youth unemployment and the impact of financial crises. In 25th AIEI Conference, University of Chieti-Pescara.
• Çatal, T. (2014). Avrupa 2020 stratejisi. (1. Basım). İstanbul: Dünya Yayıncılık A.Ş.
• Çetinkaya, E. (2010). Genç işsizliğin teorik açıklamaları. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (58), 45-57.
• Çoban, H. (2017). Genç işsizliği sorunu: Türkiye-AB karşılaştırması (Master's thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Çondur, F., & Cömertler Şimşir, N. (2017). Türkiye’de eğitim harcamaları, ekonomik büyüme ve genç işsizlik ilişkilerinin analizi. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2(6), 44-59.
• Dietrich, H. (2013). Youth unemployment in the period 2001–2010 and the European crisis–looking at the empirical evidence. Transfer: European Review of Labour and Research, 19(3), 305-324.
• Dietrich, H., & Möller, J. (2015). Youth unemployment in Europe–business cycle and institutional effects. International Economics and Economic Policy, 13(1), 5- 25.
• Eğilmez, M. (2012). Ekonomi dediğin bir çelişkiler yumağıdır. Kendime Yazılar. Web: http://www.mahfiegilmez.com/2012/06 ekonomi-dedigin-bir-celiskiler- yumagdr.html adresinden 10 Mart 2020’de alınmıştır.
• Erol, S. I. (2013). Gençlere yönelik aktif istihdam politikaları: Japonya, Kore, Çin ve Türkiye örnekleri. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 24(6), 25.
• Eurostat Veri Tabanı (2018), Employment and unemployment (LFS), https://ec.europa. eu/eurostat/web/lfs/data/database
• Ersin, Ö. Ö. (2016). Küresel krizin Avrupa birliği üzerindeki etkileri: parasal birlik altında iktisat politikalarına ilişkin bir değerlendirme. P. G. Bal ve R. İzci Connelly (Editörler). Ekonomik kriz ve Avrupa Birliği. Derin Yayınları, s.57-90’daki makale.
• Fred Veritabanı (2019), Youth unemployment rate for the European Union https://fred. stlouisfed.org/series/SLUEM1524ZSEUU
• Freeman, R. B. (1979). Why is there a youth labor market problem? National Bureau of Economic Research. (No. w0365).
• Gündoğan, N. (2001). Genç işsizliği. (1.Basım). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Güney, K. (2019). Avrupa Birliği ve Türkiye’de genç işsizlik sorunu ve kaynakları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 128.
• Hapenciuc, C. V., & Condratov, I. (2015). Empiric findings of the analysisin the dynamics of the youth unemployment in the North-East Region-Romania-European Union. The USV Annals of Economics and Public Administration, 15(2 (22)), 19-25.
• Kabaklarlı, E., & Gür, M. (2011). Türkiye’de genç işsizlik sorunu ve ekonomik belirleyicilerinin uzun dönem eş-bütünleşme analizi. 14. Uluslararası İktisat Öğrencileri Kongresinde sunuldu, İzmir.
• Kazgan, G. (1994). Yeni ekonomik düzende Türkiye’nin yeri. (1.Basım). İstanbul: Altın Kitaplar Basımevi.
• Kelleci, S. Ü., & Türk, Z. (2016). Genç işsizliğin incelenmesi: OECD ülkeleri ve Türkiye karşılaştırması. Emek ve toplum, 14-15.
• Kogan, I., Unt, M., & Saar, E. (2007). Youth unemployment in the enlarged Europe. From Origin to Destination. Social Stratification, Education and the Life Course. Frankfurt am Main and New York: Campus, 182-213.
• Marelli, E., & Vakulenko, E. (2016). Youth unemployment in Italy and Russia: Aggregate trends and individual determinants. The Economic and Labour Relations Review, 27(3), 387-405.
• Marelli, E., Choudhry, M. T., & Signorelli, M. (2013). Youth and total unemployment rate: The impact of policies and institutions. Rivista internazionale di scienze sociali, 121(1), 63-86.
• Murat, S., & Şahin, L. (2011). Nedenleri ve sonuçları bakımından gençler arasında yaygınlaşan işsizlik. Sosyoloji Konferansları, (44), 1-48.
• O’Higgins, N. (2015). Youth unemployment.. Institute for the Study of Labour. IZA Policy Paper No. 103
• O’Reilly, J., Eichhorst, W., Gábos, A., Hadjivassiliou, K., Lain, D., Leschke, J., McGuinness, S., Kureková, L., Nazio, T., Ortlieb, R., Russell, H., & Villa, P. (2015). Five characteristics of youth unemployment in Europe: Flexibility, education, migration, family legacies, and EU policy. Sage Open, 5(1), 2158244015574962.
• OECD Veritabanı (2020), https://data.oecd.org/youthinac/youth-not-in-employment- education-or-training-neet.htm
• O'higgins, N. (2012). This time it's different? Youth labour markets during ‘the Great Recession’. Comparative Economic Studies, 54(2), 395-412.
• Özcan, P. M., Tepekule, U., & Kayalıdere, G. (2016). Eğitim kalitesinin genç işsizliği ile ilişkisi: PISA test sonuçları üzerinden bir değerlendirme. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 1(2), 89-113.
• Taş, H., & Bilen, M. (2014). Avrupa Birliği ve Türkiye’de genç işsizliği sorunu ve çözüm önerileri. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(6), 50-69.
• Tatlıyer, M. (2020). İstihdamı paylaşmak: işsizliğin nedenleri ve çözümü. (1.Basım). İstanbul: SETA Yayınları
• Tezcan, E. (2012). Avrupa Birliği'nin ekonomik ve sosyal politikaları. R. Karluk ve B. Yüce Dural (Editörler). Avrupa Birliği. T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2684, s.118-148’deki ünite.
• TÜİK (2019), http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=33786
• Tomić, I. (2016). What drives youth unemployment in Europe? Radni materijali EIZ-a, (1), 5-40.
• United Nations, Department of Economic and SocialAffairs. (2018). World Youth Report: Youth and the 2030 Agenda for Sustainable Development. https://www.un.org/ development/desa/youth/wp-content/uploads/sites/21/2019/02/chapter3-wyr- 2030agenda.pdf
• Ülgener, S. F. (1974). Milli gelir, istihdam ve iktisadı büyüme. (1.Basım). İstanbul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları.
• Yetkiner, H. (2010). Küresel kriz Türkiye ekonomisini teğet mi geçti? İktisat ve Toplum Dergisi. 41.