YEREL HİZMET SUNUMUNDA KATILIM KÜLTÜRÜNÜN YÖNETSEL BOYUTU: BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Sayı: 82, 413 - 434, 22.06.2020

Sinem Şahnagil

Öz

Küreselleşme sürecinin hız kazanmasıyla, yönetim anlayışında meydana gelen dönüşümler, katılım olgusunun özellikle yönetsel boyutunu daha etkin şekilde kullanmayı ve bu yönde çeşitli katılım mekanizmalarının hayata geçirilmesi gerekliliğini ortaya koymuştur. Kamu hizmetinden yararlanan ve hizmet sunan kesim arasındaki ilişkinin niteliği değişmiş, hem halkın hem de uygulayıcıların yönetsel kararların alınması ve politikaların oluşturulması sürecine aktif olarak katılımını öngören bir süreç yaşanmaya başlamıştır. Kamu hizmetlerinin yürütülmesinde katılımcılığın teşvikinin öncelikli amaçlar içinde yer almaya başlamasıyla, yönetsel katılım için en uygun ortamlar olarak nitelendirilen yerel yönetimler, katılım kültürünün oluşturulması ve sürekliliğinin sağlanması açısından büyük önem taşıyan birimler haline gelmişlerdir. Çalışmanın amacı, katılım kültürü kavramını yönetsel, diğer bir deyişle bürokratik ve örgütsel boyutu ile ele alarak, yerel düzeyde belediye çatısı altında hizmet sunan çalışanların hem katılıma dair bakış açılarını hem de örgüt içi katılım kültürünün ne derece yeni yönetsel yaklaşımlarla paralel olarak dayanışma, işbirliği ve katılım temelinde şekillendirildiğini analiz etmektir. Çalışmada yöntem olarak alan araştırması yöntemi kullanılmıştır. Balıkesir Büyükşehir Belediyesi uygulama alanı olarak tercih edilmiş, belediye çatısı altında çalışan 260 personele, 5 demografik soru ve 20 önermeden oluşan bir anket çalışması uygulanmıştır. Araştırma sonucunda çalışanların katılıma yönelik bakış açılarının olumlu ve birtakım eksiklikler bulunmakla birlikte örgüt içi katılım düzeylerinin gelişime açık olduğu görülmüştür. Buna bağlı olarak çalışmada, örgüt içi işleyişe yönelik olası eksikliklere dikkat çekilerek sorunların çözülmesi noktasında neler yapılabileceğinin tespiti gerçekleştirilmiş, daha etkin ve demokratik bir büyükşehir geleneğinin yerleştirilebilmesi için öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Katılım, Yönetsel Katılım, Kültür, Katılım Kültürü, Yerel Yönetimler.

Kaynakça

• Aksu, H. (2008). 5393 sayılı belediye kanunu çerçevesinde kent yönetiminde yeniden yapılanma, A. Yılmaz ve Y. Bozkurt (Edt.). Küresel Esintiler ve Yerel Etkiler Sarmalında Türk Kamu Yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi, s. 35-56’daki makale.
• Balcı, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Buran, H. (1995). Yönetim yurttaş ilişkileri ve katılımlı yönetim, Kamu Yönetimi Disiplini Sempozyumu Bildirileri. İstanbul: TODAİE Yayınları, s. 209-224’teki makale.
• Çağlar, İ. (2001). Yönetim-kültür bağlamında Türk yönetim modelinin saptanmasına yönelik kavramsal bir çalışma, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, (3), 125-148.
• Çitçi, O. (1996). Temsil, katılma ve yerel demokrasi, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 5(6), 5-14.
• Demir, Ö. ve Acar, M. (2005). Sosyal bilimler sözlüğü, (6. Baskı). Ankara: Adres Yayınları.
• Emre, C. (2003). Yönetim bilimi yazıları. Ankara: İmaj Yayıncılık.
• Eren, E. (2001). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Eroğlu, H. T. (2006). Yönetimde katılma biçimleri ve yerel yönetimlerde demokratik mekanizmalar, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (11), 191-206.
• Erzen, Ü. M. ve Yalın, E. B. (2011). Siyasal kültürün temel paradigmaları üzerine: Kültürden, siyasal toplumsallaşma, örgütlenme ve katılma süreçlerine yansıyanlar. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 41, 49-61.
• Gündoğan, E. (2007). Katılımcı demokrasi bağlamında yönetişim ve bağcılar belediyesi örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kalaycı, Ş. (2014). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Ankara: Asil Yayınları.
• Kocaoğlu, M. (2011). Yerel yönetimlerde katılım kültürü (Konya büyükşehir belediyesi örneği), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Lukensmeyer, C. J. and Jacobson, W. (2013). Bringing citizen voices to the table: a guide for public managers, United States of America: Jossey-Bass.
• Nişancı, Z. N. (2012). Toplumsal kültür-örgüt kültürü ilişkisi ve yönetim üzerine yansımaları. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 1279-1293.
• Özdemir, A. T. (2011). Mahalli idarelerde halk katılımı bağlamında kent konseyleri. Sayıştay Dergisi, (83), 31-56.
• Özmen, A. (2013). Kamu yönetim kültürü. International Journal of Social Science. 6(3), 925-946.
• Öztekin, A. (2003). Siyaset bilimine giriş. Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Pallant, J. (2017). SPSS kullanma kılavuzu (Çev. S. Balcı ve B. Ahi), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Saran, U. (2004). Kamu yönetiminde yeniden yapılanma, Ankara: Atlas Yayıncılık.
• Soyşekerci, S. (2004). Yerel yönetimlerde kurum kültürü (örgütsel müktesebat) bileşenlerinin tasarımı, Yerel Yönetimler Kongresi Dünden Bugüne Yeniden Yapılanma Bildiriler Kitabı (243-253), Çanakkale.
• Taşçıoğlu, H. (2010). Yerel yönetimlerde örgüt kültürünün örnek olay kapsamında değer- lendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (28), http://dergi- park.gov.tr/download/article-file/55652 adresinden 04 Şubat 2020’de alınmıştır.
• Usta, S. ve Bilgiç, E. (2016). Katılım kültürünün gelişiminde kent konseylerinin rolü: Karaman kent konseyi örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(31), 36-45.
• Uysal, B. (1981). Siyasal otorite, laiklik ve katılma. Amme İdaresi Dergisi, 14(4), 62-74.
• Uysal, B. (1984). Siyasal katılma ve katılma davranışına ailenin etkisi, Ankara: TODAİE Yayınları.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2014). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık.