WORKAHOLIC TENDENCIES OF PRIMARY SCHOOL TEACHERS

Yıl 2023, Sayı: 93, 67 - 81, 16.03.2023

Burcu Akkaya Aysun Bay Dönertaş

https://doi.org/10.17753/sosekev.1220965

Öz

This study aims to determine the rate of workaholism tendency in public primary school teachers. The study has been designed with quantitative research methods and techniques, and the public primary school teachers in central Eskisehir have been targeted as the focus group. The research sample consisted of 320 teachers and was selected using a convenience sampling technique. Data collection was done in two parts, one containing the questions on demographic information and the other having the Duwas Workaholism Scale Turkish Form (DUWASTR), which was tested and adapted as valid and reliable by Doğan and Tel (2011). SPSS statistical package program has been the tool for data analysis to test arithmetic mean, standard deviation, run t-test, and one-way analysis of variance. Findings indicate that teachers have moderate workaholism tendencies regarding overworking and compulsive working. As for overworking and generally speaking, the difference between males and females is significant. Tenure was not an influential factor.

Anahtar Kelimeler

Workaholism, Workaholic, Education, School, Teachers

İlkokullarda Görev Yapan Öğretmenlerin İşkoliklik Eğilimleri

Öz

Bu araştırmada kamu ilkokullarında görev yapan öğretmenlerin işkoliklik eğilimlerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma nicel araştırma yöntem ve teknikleri kullanılarak yapılandırılmıştır. Araştırmanın hedef evrenini Eskişehir ili merkez ilçelerine bağlı kamu ilkokullarında görev yapan öğretmenler; örneklemini ise kolay ulaşılır örnekleme tekniğine göre çalışmaya dâhil olan 320 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri iki bölümden oluşan bir form aracılığıyla toplanmıştır. Formun ilk bölümünde demografik bilgilere ilişkin sorular, ikinci bölümünde ise Doğan ve Tel (2011) tarafından geçerlik güvenirliği test edilerek uyarlama çalışmaları yapılan “Duwas İşkoliklik Ölçeği Türkçe Formu (DUWASTR)” yer almaktadır. Araştırma verilerinin çözümlenmesi SPSS istatistik paket programı ile yapılmıştır. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma, t-testi, tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; aşırı çalışma ve kompulsif çalışma alt boyutlarında öğretmenlerin işkoliklik eğilimlerinin orta düzeyde olduğu, aşırı çalışma alt boyutunda ve ölçek bütününde kadın ve erkek öğretmenler arasında anlamlı farklılık olduğu, alt boyutlarda ve ölçek bütününde yer alan işkoliklik ifadelerine ilişkin öğretmen görüşleri arasında yaş, öğrenim süresi, mesleki kıdem ve çalışılan okuldaki görev süresinin bir farklılık oluşturmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İşkoliklik, işkolik, işkolizm, eğitim, okul, öğretmen

Kaynakça

• Akın, U., & Oğuz, E. (2010). Öğretmenlerin işkoliklik ve tükenmişlik düzeylerinin ilişkisi ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(3), 309-327.
• Akyüz, Z. (2012). İşkoliklik ve tükenmişlik arasındaki ilişki: Hukukçular ve öğretim elemanları üzerinde bir saha araştırması (Tez No. 331091) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Altun-Dilek, S., & Yılmaz, K. (2016). Öğretmenlerin işkoliklik eğilimleri ile iş-yaşam dengeleri. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 36-55.
• Altınkurt, Y., & Yılmaz, K. (2015). Farklı çalışan tipindeki okul yöneticilerinin işkoliklik eğilimleri ve iş doyumları. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 5, 225-236.
• Andreassen, C. S., & Pallesen, S. (2016). Workaholism: An addiction to work. In Neuropathology of drug addictions and substance misuse (pp. 972-983). Academic Press.
• Ataş, M., & Yirci R. (2018). İşkoliklik ile sanal kaytarma davranışları arasındaki ilişki: Öğretmenler üzerine bir uygulama. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(86), 428-443.
• Ataş, M. (2021). Öğretmenlerin işkoliklik davranışları ile zaman yönetimi beceri düzeyleri arasındaki ilişki. Uluslararası İnovatif Eğitim Araştırmacısı, 1(2), 15-27.
• Balcı, A. (2013). Sosyal bilimlerde araştırma. Pegem Akademi.
• Bardakçı, S. (2007). Eğitim yöneticilerinin internet kullanımına ilişkin tutumlarının işkoliklik eğilimleri üzerine etkilerinin belirlenmesi (Tez No. 209639) [Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Bardakçı, S., & Baloğlu M. (2012). İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan okul yöneticilerinin işkoliklik eğilimleri. Eğitim ve Bilim, 37 (164), 45-57.
• Barutçu, E., & Serinkan, C. (2008). Günümüzün önemli sorunlarından biri olarak tükenmişlik sendromu ve Denizli’de yapılan bir araştırma. Ege Academic Review, 8(2), 541-561.
• Brummelhuis, L. T., & Rothbard, N. P. (2018). How being a workaholic differs from working long hours and why that matters for your health. Retrieved from https://hbr.org/2018/03/how-being-a-workaholic-differs-from-working-long-hours-and-why-that-matters-for-your-health August 2022.
• Burke, R. J. (2000). Workaholism in organizations: Psychological and physical well‐being consequences. Stress Medicine, 16(1), 11-16.
• Cantarow, E. (1979). Women workaholics. Mother Jones, 6(50), 16.
• Clark, M. A., Michel, J. S., Zhdanova, L., Pui, S. Y., & Baltes, B. B. (2016). All work and no play? A meta-analytic examination of the correlates and outcomes of workaholism. Journal of Management, 42(7), 1836-1873.
• Çakıcı, A. (2007). Örgütlerde sessizlik: Sessizliğin teorik temelleri ve dinamikleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (1), 145-162.
• Dak, H. (2022). Okul yöneticilerinin duygusal zekâ düzeyinin onların işkolik düzeyine etkisi (Tez No. 717758) [Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Doğan, T., & Tel, F. D. (2011). Duwas İşkoliklik Ölçeği Türkçe formunun (DUWASTR) geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 61-69.
• Durmuş, B., Yurtkoru, E. S., & Çinko, M. (2011). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi. Beta.
• Dosaliyeva, D. (2009). İşkolikliğin örgütsel bağlılık üzerine etkisi (Tez No. 253365) [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Douglas, E. J., & Morris, R. J. (2006). Workaholic, or just hard worker? Career Development International, 11(5), 394-417.
• Eraslan, S. (2019). Okul yöneticilerinde işkolik eğilimin karar verme düzeyine etkisi (Tez No. 593724) [Doktora tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• George, D., & Mallery, P. (2016). Frequencies. In IBM SPSS statistics 23 step by step (pp. 115-125). Routledge.
• Günbeyi, M., & Gündoğdu, T. (2010). Polis teşkilatının işkolik çalışanları. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(1), 56-63.
• Gidiş,Y., & Kıral, B. (2022). Workaholism tendencies of school administrators. Journal of Research in Education and Teaching, 11(3),145-157
• Harpaz, I., & Snir, R. (2003). Workaholism: Its definition and nature. Human relations, 56(3), 291-319. Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel.
• Karakaya, A., Büyükyılmaz, O., & Ay, F. A. (2015). İşyeri yalnızlığının işkoliklik üzerindeki etkisi: Kardemir Aş'de bir araştırma. Journal of Management and Economics Research, 13(3), 79-100.
• Kesen, M. (2015). Örgütsel bağlılığın işkoliklik üzerindeki etkisi: Görgül bir araştırma. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(4), 53-68.
• Konan, N., & Türkoğlu, D. (2017). Okul yöneticilerinin işkoliklik ve narsistik düzeyleri arasındaki ilişki. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 31-50.
• Machlowitz, M. (1980). Workaholics; living with them, working with them; Addison-Wesley Publishing Company. Reading.
• Naktiyok, A., & Karabey, C. N. (2005). İşkoliklik ve tükenmişlik sendromu. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 179-198.
• Nartgün, Ş. S., Ekinci, S., Tukel, H., & Limon, İ. (2016). Teachers' views regarding workaholism and occupational professionalism. Universal Journal of Educational Research, 4(12A), 112-118.
• Ng, T. W., Sorensen, K. L., & Feldman, D. C. (2007). Dimensions, antecedents, and consequences of workaholism: A conceptual integration and extension. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 28(1), 111-136.
• Nie, Y., & Sun, H. (2016). Why do workaholics experience depression? A study with Chinese University teachers. J Health Psychol, 21(10), 2339-46. Doi: 10.1177/1359105315576350.
• Oates, W. E. (1971). Confessions of a workaholic: The facts about work addiction. World Publishing Company.
• Oğuz, E., & Akın, U. (2008). Öğretmenlerin işkoliklik düzeyleri ile evlilik uyumları arasındaki ilişki. International Conference on Educational Sciences. 23–25 June. Eastern Mediterranean University. Famagusta, Noth Cyprus.
• Özcan, E. D., & Behram, N. K. (2013). A tipi kişilik özelliklerinin işkoliklik eğilimi üzerine etkisi: Başarı için çabalama ve tahammülsüzlük/asabiyet boyutları açısından bir değerlendirme. Sakarya İktisat Dergisi, 2(4), 85-110.
• Özdemir, M., & Doğruöz, E. (2020). Bilimsel araştırma desenleri. N. Cemaloğlu (Ed.), Bilimsel araştırma teknikleri ve etik (ss. 65-98). Pegem Akademi.
• Özdemir, H. (2013). Sınıf öğretmenlerinin işkoliklik eğilimlerinin incelenmesi (Tez No. 372268) [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Özkul, R. (2021). Investigation of workaholism and burnout levels of school managers: A distance education period study. E-International Journal of Educational Research, 12(4), 68-88.
• Rakhshanimehr, F., & Jenaabadi, H. (2015). Relationship of workaholism with teachers’ organizational commitment and organizational citizenship behavior. Psychology, 6(12), 1469-1477.
• Robinson, B. E. (2000). Ben işkolik değilim - hayır bence öylesin (B. Yanık, Çev.). Kuraldışı Yayıncılık.
• Scottl, K. S., Moore, K. S., & Miceli, M. P. (1997). An exploration of the meaning and consequences of workaholism. Human relations, 50(3), 287-314.
• Sinangil, H. K. (2003). Çok çalışmak işkoliklik mi? Capital Aylık İş ve Ekonomi Dergisi. Retrieved from https://www.capital.com.tr/yonetim/insan-kaynaklari/cok-calismak-iskoliklik-mi February 2020.
• Snir, R., & Zohar, D. (2000). Workaholism: Work-addiction or workphilia. In International Conference on Psychology. Psychology after the year.
• Snir, R., & Harpaz, I. (2004), Attitudinal and demographic antecedents of workaholism. Journal of Organizational Change Management, 17(5), 520-536.
• Snir, R., & Harpaz, I. (2012). Beyond workaholism: Towards a general model of heavy work investment. Human Resource Management Review, 22(3), 232-243.
• Spence, J. T., & Robbins, A. S. (1992). Workaholism: Definition, measurement, and preliminary results. Journal of Personality Assessment, 58(1), 160-178.
• Tabacnick, B., & Fidell, L. S. (2015). Temizlik: Analizden önce verilerin taranması. M. Özer ve N. Ergeç (Çev.), M. Baloğlu. (Ed.), Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (ss. 60-114). Nobel Akademi.
• Uğurlu, A., & Şahin, M.Y. (2018). Antrenörlerde işkoliklik düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Journal of Human Sciences, 15(4), 1863-1873.
• Yöney, H. (2005). Hayat çalışmaktan ibaret mi? NTVMSNBC Ekonomi. Retrieved from http://arsiv.ntv.com.tr/news/323964.asp#BODY July 2020.
• Yüksekbilgili, Z., & Akduman, G. (2016). Demografik faktörlere göre işkoliklik. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(57).
• Yılmaz, K., Altınkurt, Y., & Kesim, E. (2014). The relationship between school climate and the workaholism tendencies of teachers. The Anthropologist, 18(2), 277-288.
• Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2015). Farklı çalışan tipindeki okul yöneticilerinin işkoliklik eğilimleri ve iş doyumları. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(5), 225-236.
• Zülfikar, Y. F. (2007). Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Türk ve Amerika'lı çalışanların işe yönelik değerlerinin karşılaştırılması (Tez No. 229048) [Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.