OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN AİLE KATILIM ÇALIŞMALARINA YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2024, Sayı: 97, 1 - 14, 21.03.2024

Ayşe Kozu , Şenel Elaldı

https://doi.org/10.17753/sosekev.1360515

Öz

Bu çalışma da okul öncesi öğretmenlerinin aile katılım çalışmalarına yönelik tutumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada tarama (survey) yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye’de görevini sürdüren tüm okul öncesi öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini üç yüz kırk yedi okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde olasılık kullanılmayan örnekleme yönteminden kartopu örnekleme tercih edilmiştir. Araştırmada veri toplamak amacıyla “Kişisel Bilgi Formu” ve “Öğretmenler İçin Aile Katılım Çalışmaları Hakkında Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizi için çalışmada yer alan ölçek puanının sürekli değişkeninin normal dağılıma uygunluğu Çarpıklık (Skewness) Basıklık (Kurtosis) değerleri ve Kolmogorov-Smirnov testi ile ölçülmüştür. Ölçek puanı değişkeninin normal dağılıma uymadığı görülmüştür. Yaş grupları, mezun olunan bölüm, çalışılan kurum türü, çalışılan yaş grupları, mesleki kıdem durumu değişkenlerine göre bireylerin ölçek puanlarının karşılaştırılmasında non-parametrik testlerden Kruskal Wallis testine başvurulmuştur. Çalışmanın bulgularına göre öğretmenlerin yaş, çalıştığı kurum ve kıdem durumu değişkenlerine göre aile katılım çalışmalarına yönelik tutumları arasında anlamlı farklılaşmalar ortaya çıkmışken; mezun olunan bölüm ve çalışılan yaş grupları arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre okul öncesi öğretmenlerinin uygulaması için farklı aile katılım çalışmaları geliştirilebilir. Ayrıca bundan sonraki çalışmalarda yönetici, ebeveyn, akademisyenler ve öğretmen adaylarının da aile katılım çalışmalarına yönelik tutumları incelenebilir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi, Okul öncesi öğretmeni, Aile katılımı

Etik Beyan

Çalışmanın veri toplamdan veri analizine, yazımından kaynak gösterimine kadar tüm aşamalarında etik kurallara uyulmuştur. Araştırmaya ilişkin etik kurul izinleri Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Etik Kurulundan 10.10.2021 tarih, 2021-10-31 sayılı başvuru ve 25 sayılı kararı ile alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi

Teşekkür

Bu çalışmanın ortaya çıkmasında ilk günden beri yanımda olan, en ufak bir düşüşümde benim daha sağlam bir şekilde ayağa kalkmanı sağlayan, zorlandığım anlarda her zaman destek veren, engin bilgi ve tecrübelerini paylaşarak yol gösteren, lider olan bir hocadan ziyade abla gibi yanımda olan saygı değer danışmanım sayın Prof. Dr. Şenel ELALDI’ya sonsuz şükranlarımı sunarım. Lisans üstü eğitim hayatıma başladığım andan itibaren takıldığım anlarda hep yol gösterici olan kendime rol model aldığım kıymetli hocalarım sayın Dr. Öğr. Üyesi İclal GÖKKUŞ’a, Doç. Dr. Mehmet KANAK’a, Doç Dr.Taner ÇİFÇİ’ye, Dr. Öğr. Üyesi Ensar YILDIZ’a, Arş. Gör. Şeymanur BATTAL’a, Doç. Dr. Zekeriya Fatih İNEÇ’e ve Doç. Dr. Fatih AYDOĞDU’ya teşekkürlerimi sunarım. Tüm çalışmam boyunca elinden geleni yapan, her zaman yanımda olan Ferda ERDEM AYDEMİR’e Mehtap KARSLI’ya, Sultan TURGUT’a, Elif METİN’e, Ümide ALPASLAN’a, Zehra TEKEREK’e, Rukiye ALTUN’a ve tüm Melek Reşit Hanım Anaokulu öğretmenlerine teşekkür ederim. Son olarak hayatımın her döneminde yanımda olan beni hiçbir zaman yalnız bırakmayan canım kardeşim Furkan KOZU’ya ve anne babama sonsuz teşekkürler.

A Review on Pre-School Teachers’ Attitudes Towards Family Participation Studies

Öz

This study aimed to examine the attitudes of preschool teachers towards family involvement studies. Survey method was used in the research. The population of the research consists of all preschool teachers working in Turkey. The sample of the research consists of three hundred forty-seven preschool teachers. In sample selection, snowball sampling was preferred from the sampling method that does not use probability. "Personal Information Form" and "Attitude Scale for Teachers About Family Involvement Studies" were used to collect data in the study. For data analysis, the suitability of the continuous variable of the scale score in the study to normal distribution was measured by Skewness and Kurtosis values and the Kolmogorov-Smirnov test. It was observed that the scale score variable did not comply with normal distribution. The Kruskal Wallis test, one of the non-parametric tests, was used to compare the scale scores of individuals according to age groups, department of graduation, type of institution, age groups worked, and professional seniority variables. According to the findings of the study, significant differences emerged between teachers' attitudes towards family involvement studies according to their age, institution and seniority variables; There was no significant difference between the department graduated from and the age groups worked. According to the results of the study, different family participation studies can be developed for the implementation of preschool teachers. Additionally, in future studies, the attitudes of administrators, parents, academics and teacher candidates towards family involvement studies can be examined.

Anahtar Kelimeler

Pre-school, Pre-school teacher, Family participation

Kaynakça

• Abbak, B. S. (2008). Okul öncesi eğitim programındaki aile katılımı etkinliklerinin anasınıfı öğretmenleri ve veli görüşleri açısından incelenmesi (Tez No.228940) [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Aktaş Arnas, Y. (2013). Okul öncesi eğitimde aile katılımı. Y. Aktaş Arnas (Ed.), Aile eğitimi ve okul öncesinde aile katılımı içinde (ss.54-61). Vize.
• Arabacı, N. (2014). Okul öncesi eğitimde aile katılımı. Aksoy, A.B. (Ed.), Her yönüyle okul öncesi eğitim içinde (2. baskı, ss. 305-327). Hedef.
• Aslanargun, E. (2007). Okul-aile iş birliği ve öğrenci başarısı üzerine bir tarama çalışması. Sosyal Bilimler Dergisi, (18), 119-135. https://doi.org.tr/49947/640068
• Atakan, H. (2010). Okul öncesi eğitiminde aile katılımı çalışmalarının öğretmen ve ebeveyn görüşlerine göre değerlendirilmesi (Tez No. 308976) [Yüksek lisans tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Aydoğdu, F., & Kılıç, D. (2016). Sınıf, okul öncesi ve özel eğitim öğretmenlerinin aile katılımına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 265-274. https://doi.org.tr/24417/258808
• Başaran Koç, Y. (2017). Sosyal bilimlerde örnekleme kuramı. Asos Journal, 5, 480- 495. https://doi.org/ 10.16992/ASOS.12368
• Bayraktar, V., Güven, G., & Temel, Z. F. (2016). Okul öncesi kurumlarda görev yapan öğretmenlerin aile katılım çalışmalarına yönelik tutumlarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 755-770. https://doi.org.tr//22590/241298
• Bayraktar, V., Güven, G., & Temel, Z. F. (2018). Okul öncesi eğitimi alanında çalışan öğretmenlerin aile iletişim etkinlikleri uygulamalarına ilişkin görüşlerinin kıdem durumuna göre incelenmesi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 433-458. https://doi.org.tr/34220/390523
• Cavkaytar, A. (2000). Okul öncesi eğitimde okul, aile, çevre iş birliği. Ş. Yaşar (Ed.). Okul öncesi eğitimin ilke ve yöntemleri içinde (ss. 133–143). Anadolu Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi.
• Cömert, D., & Güleç, H. (2004). Okul öncesi eğitim kurumlarında aile katılımının önemi: Öğretmen, aile, çocuk ve kurum. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 132-145. https://doi.org/10.21764/maeuefd.580721
• Çamlıbel Çakmak, Ö. (2010). Okul öncesi eğitim kurumlarında aile katılımı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(20), 1-18. https://doi.org/10.11616/AbantSbe.256
• Gökyer, N. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin uyguladıkları aile katılım stratejileri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 334-348. https://doi.org/10.17679/inuefd.345583
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavram ilkeler teknikler. 3A Eğitim Araştırma Danışmanlık.
• Kaya, Ö. M. (2002) Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan programlara ailelerin ilgi ve katılımları ile okul öncesi eğitim kurumlarının aile eğitimine katkısı konusunda anne baba görüşleri (Tez No. 164007) [Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi].
• Kaysılı, B. K. (2008). Akademik Başarının Arttırılmasında Aile Katılımı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(1), 69-83. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000115
• Kurtbaş, F. (2019). Okul öncesi dönem değerler eğitimi uygulama çalışmalarında aile katılımının etkisine yönelik öğretmen görüşleri (Tez No. 599433) [Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Meador, D. (2015) Parent Involvement. http://teaching.about.com/od/JRteachingvocabulary/g/ Parental Involvement.htm
• MEB, (2013). Okul öncesi eğitim programı, Millî Eğitim Bakanlığı, Ankara. http://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf adresinden 21.10.2022 tarihinde alınmıştır.
• Mendez, J. L. , Westerberg, D., & Thibeault, M. A (2013). Examining the role of self efficacy and communication as related to dimensions of latino parent ınvolvement in Head Start.dialog: A research-to-practice. Journal for the Early Childhood Field, 16(1), 65-80. https://doi.org/10.55370/hsdialog.v16i1.44
• Neuman, W. L., (2014), Toplumsal araştırma yöntemleri nitel ve nicel yaklaşımlar I. Cilt (Çev. Ed. S. Özge, 7. baskı). Yayınodası.
• Nunnally, J.C., & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory (3rd ed.). McGraw-Hill.
• Özgen, Z. (2019). Montessori, Reggio Emilia ve MEB okul öncesi eğitim yaklaşımlarında aile katılımına yönelik öğretmen tutumlarının incelenmesi (Tez No. 578417) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Okan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ural O. (2015). Dünden bugüne aile eğitimi. F. Temel (Ed.), Aile eğitimi ve erken çocukluk eğitiminde aile katılım çalışmaları içinde (ss. 50-70). Anı.
• Ural, A., & Kılıç, İ. (2006). Bilimsel araştırma süreci ve spss ile veri analizi (2. baskı). Detay.
• Ural, O., & Günşen, G. (2021). Aile katılım çalışmalarına yönelik okul öncesi öğretmenlerinin bilişsel haritaları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 369-409. https://doi.org/10.17679/inuefd.477932
• Varol, N. (2010). Aile eğitimi (4.baskı). Kök.
• Yaşar, M. (2012). Sosyokültürel yaklaşım. Z. F. Temel (Ed.), Erken çocukluk eğitiminde yaklaşımlar ve programlar içinde (ss. 49-76). Vize.
• Yıldırım, İ.A. (2022). Erken çocukluk dönemi değerler eğitimi veren kurumlarda aile katılımının incelenmesi (Tez No. 776283) [Yüksek lisans tezi, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yılmaz Bolat, E. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin OBADER hakkındaki görüşleri. Electronic Turkish Studies, 12(29), 603-616. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202151257