TÜRKİYE’DE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARIN AR-GE HARCAMALARINA ETKİSİ ÜZERİNE EKONOMETRİK BİR ANALİZ

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 74 - 85, 31.12.2019

Eser Çapık

Öz

Yapılan bu çalışmada ilk olarak Ar-Ge ve Doğrudan Yabancı Yatırım
kavramları ele alınmış, ardından Türkiye’deki Ar-Ge ve Doğrudan Yabancı Yatırım
ilişkisi 1990-2018 dönemi verileri kullanılarak analiz edilmiştir. En
Küçük Kareler (EKK) yöntemiyle Ar-Ge ve Doğrudan Yabancı Yatırımların
ilişkisini incelemek amacıyla doğrusal regresyon
analizi yapılmış, değişkenler
arasındaki nedensellik ilişkisi Engle Granger eş bütünleşme ve nedensellik testleri
kullanılarak analiz edilmiştir.  Elde
edilen sonuçlara göre; Ar-Ge’den Doğrudan Yabancı Yatırımlara doğru çift yönlü bir nedensellik ilişkisi
olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

: Ar-Ge, Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Eş bütünleşme, Nedensellik

Kaynakça

• Basu, Parantap ve diğerleri (2003), “Liberalization, FDI, and growth in developing countries: A panel cointegration approach”, Economic Inquiry 41(3), 510-516.
• Bildirici, M., Aykaç-Alp, E., & Kayıkçı, F. (2010, November). Effects of Foreign Direct Investment on Growth in Turkey. In International Conference on Eurasian Economies, Istanbul, November (pp. 4-5).
• Branstetter, L. (2006). Is foreign direct investment a channel of knowledge spillovers? Evidence from Japan's FDI in the United States. Journal of International economics, 68(2), 325-344.
• Borensztein, E., De Gregorio, J., & Lee, J. W. (1998). How does foreign direct investment affect economic growth?. Journal of international Economics, 45(1), 115-135.
• Damijan, J. P., Knell, M., Majcen, B., & Rojec, M. (2003). The role of FDI, R&D accumulation and trade in transferring technology to transition countries: evidence from firm panel data for eight transition countries. Economic systems, 27(2), 189-204.
• Durgun, A., & Çapik, E. Ar-Ge Harcamaları Ve Yüksek Teknolojili Ürün İhracatının Büyümeye Etkisi: Türkiye Örneği. Yönetim Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(4), 301-314.
• Engle, R. F., & Granger, C. W. (1987). Co-integration and error correction: representation, estimation, and testing. Econometrica: journal of the Econometric Society, 251-276.
• Erdal, L., & Göçer, İ. (2015). The effects of foreign direct investment on R&D and innovations: panel data analysis for developing Asian countries. Procedia-Social and Behavioural Sciences, 195, 749-758.
• Erdal, F., & Tatoglu, E. (2002). Locational determinants of foreign direct investment in an emerging market economy: evidence from Tukey. Multinational business review, 10, 21-27.
• Erkiletlioğlu, H. (2013). Dünyada ve Türkiye’de AR-GE faaliyetleri. Türkiye İş Bankası İktisadi Araştırmalar Bölümü, https://ekonomi. isbank. com. tr/UserFiles/pdf/ar_07_2013. pdf, Erişim tarihi, 31.07.2019.
• EY Ernst & Young, (2017).https://www.ey.com/en_gl erişim tarihi: 05.08.2019.
• Fagerberg, J. (2004). Working Paper nr 25: The dynamics of technology, growth and trade: a Schumpeterian perspective. Working paper http://urn. nb. no/URN: NBN: no-3742.
• Glass, A. J., & Saggi, K. (1999). Foreign direct investment and the nature of R&D. Canadian journal of Economics, 92-117.
• Işık, N., Engeloğlu, Ö., & Kılınç, E. C. (2016). Araştırma ve Geliştirme Harcamalarının, Kârlılık ve Satışlar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Firmaları Üzerine Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (47), 27-46.
• Krammer, S. M. (2010). International R&D spillovers in emerging markets: The impact of trade and foreign direct investment. The Journal of International Trade & Economic Development, 19(4), 591-623.
• Kiper, M. (2004). Teknoloji Transfer Mekanizmalari ve Bu Kapsamda Üniversite–Sanayi İşbirliği. TEKNOLOJİ, 59.
• Koçtürk, O. M., & Meral, E. K. E. R. (2012). Dünyada Ve Türkiye'de Doğrudan Yabanci Sermaye Yatirimlari ve Çok Uluslu Şirketlerin Gelişimi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 18(1 ve 2), 35-42.
• MacKinnon, J. G. (1991). Critical values for cointegration tests. In Eds.), Long-Run Economic Relationship: Readings in Cointegration.
• OECD (2003), Developments in Growth Literature and Their Relevance for Simulation Models, http://www.oecd.org/dataoecd/4/6/12549919.pdf.
• OECD, The Frascati Manuel, 6th Edition (2002).
• Salim, R. A., & Bloch, H. (2009). Business expenditures on R&D and trade performances in Australia: is there a link?. Applied Economics, 41(3), 351-361.
• Sevüktekin, M. ve Nargeleçekenler, M., (2010) , Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Şeflek, T. 2015. “Türkiye’deki Ar-Ge ve İnovasyon Ekosisteminde Uygulanmakta Olan Politikalar ile Ekosistem İçerisinde Yer Alan Kurumsal Yapılanmalar Üzerine Yeni Bir Yol Haritasının Hazırlanması”, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sayı:324, ss: 20-23.
• Tutar, F., Fırat, E., Erkan, Ç., & Tutar, E. (2013). Yerel Ekonomilerin Yeni Aktörü, Bölgesel İnovasyon Stratejileri: RIS Mersin Uygulaması. In International Conference on Eurasian Economies, St. Petersburg, Rusya.
• Tüik (Türkiye İstatistik Kurumu), Ar-Ge Faaliyetleri Araştırması, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1082 Erişim Tarihi: 01.08.2019.
• Todo, Y. (2006). Knowledge spillovers from foreign direct investment in R&D: Evidence from Japanese firm-level data. Journal of Asian Economics, 17(6), 996-1013.
• Zerenler, M., Türker, N., & Şahin, E. (2007). Küresel Teknoloji, Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) ve Yenilik İlişkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(17), 653-667.