COVİD-19’DAN EN ÇOK ETKİLENEN 9 OECD ÜLKESİNİN SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ETKİNLİĞİNİN İNCELENMESİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 5, 14 - 25, 30.04.2021

Ferhan Baş Kaman , Ahmet Yücel

Öz

2019 Aralık ayında Çin’in Wuhan şehrinde ortaya çıkan COVID-19 kısa sürede bütün dünyayı etkisi altına almış ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak kabul edilmiştir. Pandemiden en çok etkilenen meslek gruplarının başında da sağlık çalışanları gelmektedir. Bu süreçte ülkeler, kaynakta kontrol, sisteme yönelik önlemler, genel hijyen önlemleri, personele yönelik önlemler, kişisel koruyucu donanımlar gibi faktörlerle sağlık çalışanlarını korumaya yönelik tedbirler almaya çalışmışlardır. Bu çalışmada salgından en çok etkilenen 9 OECD ülkesinin sağlık çalışanlarının performans analizi yapılmıştır. Burada ülkelerin sağlık çalışanlarını korumak için gösterdiği çabada hangi ülkelerin etkin olduğu araştırılmak istenmiştir. Çalışmada girdi değişkeni olarak pandemide çok büyük önemi olan ülkelerin nüfus yoğunluğu, sağlık harcamalarının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içindeki oranı ve 1000 kişi başına toplam sağlık çalışanı sayısı alınmıştır. Çıktı değişkeni olarak ise sağlık çalışanlarının milyon kişi başına ölüm ve vaka sayısı alınmıştır. Veri Zarflama Analizi (VZA) kullanılarak yapılan analizler sonucunda sağlık çalışanlarını korumada tam etkinlik gösteren 3 ülke Çek Cumhuriyeti, Polonya ve Portekiz olarak belirlenirken etkinliği en düşük ülke İtalya olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Sağlık Çalışanları, Veri Zarflama Analizi (VZA), Etkinlik Analizi

Kaynakça

• Abiodun A. J., Adeyemi K. S., (2020), Performance role models among public health facilities: An application of data envelopment analysis, International Journal of Healthcare Management, 13:3, 193-200, DOI: 10.1080/20479700.2017.1397379
• Asandului L., Roman M., Fatulescu P., (2014). The Efficiency of Healthcare Systems in Europe: A Data Envelopment Analysis Approach, Procedia Economics and Finance, Vol 10, 2014, Pages 261-268, ISSN 2212-5671. Doi:10.1016/S2212-5671(14)00301-3.
• Azap Ö. K, Üçkuyu Y (2015). Türkiye'de sağlık çalışanlarının sağlığı: Bir şey yapmalı!. Toplum ve Hekim, 30(3), 238 - 240.
• Banker R. D., Charnes A., Cooper W. W., (1984), Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis. Management Science, 30, 9, 1078-1092.
• Bayraktar, A. (2020). COVID 19 pandemisinin finansal etkileri: BİST imalat sektörü uygulaması. Turkish Studies, 15(8), 3415-3427. Doi: 10.7827/TurkishStudies.46807
• Capraz N, Erim BR, Kucukparlak I, Sercan M. A specific mental health intervention for healthcare workers in Turkey. Asian J Psychiatr. 2020 Dec;54:102315. doi: 10.1016/j.ajp.2020.102315. Epub 2020 Jul 16. PMID: 32707514; PMCID: PMC7363611
• Charnes A., Cooper W., Rhodes E., (1978), Measuring the Efficiency of Decision Making Units. European Journal of Operations Research. 2, 429-444.
• Cinaroglu S., (2020), Integrated k-means clustering with data envelopment analysis of public hospital efficiency. Health Care Manag Sci 23, 325–338. Doi: 10.1007/s10729-019-09491-3
• Corbett, G.A., Milne, S.J., Mohan, S., Reagu, S., Farrell, T., Lindow, S.W., Hehir, M.P. and O’Connell, M.P. (2020), Anxiety and depression scores in maternity healthcare workers during the Covid‐19 pandemic. Int J Gynecol Obstet, 151: 297-298. Doi: 10.1002/ijgo.13279
• Demirci Ş, Uğurluoğlu Ö. An Evaluation of Verbal, Physical, and Sexual Violence Against Healthcare Workers in Ankara, Turkey. J Forensic Nurs. 2020 Oct/Dec;16(4):E33-E41. doi: 10.1097/JFN.0000000000000286. PMID: 32379250.
• Erdem H., Lucey, D.H., Healthcare worker infections and deaths due to COVID-19: A survey from 37 nations and a call for WHO to post national data on their website, International Journal of Infectious Diseases, 2021, 239-241. Doi: https://doi.org/10.1016/j.ijid.2020.10.064
• Ergülen A., Bolayır B., Ünal Z. & Harmankaya İ. (2020). Covid-19 sürecinde Türkiye’nin etkinliğinin veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(Ek), 275-286.
• Franchini L., Ragone N., Seghi F., Barbini B., Colombo C., (2020). Mental health services for mood disorder outpatients in Milan during COVID-19 outbreak: The experience of the health care providers at San Raffaele hospital, Psychiatry Research, Vol 292, 113317, ISSN 0165-1781. Doi: 10.1016/j.psychres.2020.113317
• Hennekam, S., Ladge, J., & Shymko, Y. (2020). From zero to hero: An exploratory study examining sudden hero status among nonphysician health care workers during the COVID-19 pandemic. Journal of Applied Psychology, 105(10), 1088-1100. Doi: 10.1037/apl0000832
• Korkmaz, N, Nazik, S, Gümüştakım, RŞ, et al. Influenza vaccination rates, knowledge, attitudes and behaviours of healthcare workers in Turkey: A multicentre study. Int J Clin Pract. 2020; 75:e13659. Doi:10.1111/ijcp.13659
• Pala SÇ, Metintaş S., COVID-19 Pandemisinde Sağlık Çalışanları. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2020; 5(COVID-19 Özel Sayısı):156-68.
• Saad N. M., Mohamad N. E. A. , Haniff M. N., (2020). Relationship between Share Price and COVID Cases among All Sectors in Main Market of Bursa Malaysia. Global Business and Management Research: An International Journal Vol. 12, No. 4 (2020)
• Saygılı, M., Avcı, K., Sönmez, S., (2020). Quality of Work Life and Burnout in Healthcare Workers in Turkey. Journal of Health Management. 22. 097206342093856. Doi:10.1177/0972063420938562. Selamzade F., Özdemir Y., (2020), COVID-19`a Karşı OECD Ülkelerinin Etkinliğinin VZA ile Değerlendirilmesi. Journal of Turkish Studies. DOI:10.7827/TurkishStudies.43718
• Sharma C, Singh P, Shekhar S, Jhirwal M, Ghuman NK, Gothwal M, et al. 'How COVID 19 imposed a new normal outlook in reproductive health care of patients, research, teaching and assessment'- Perspective of a Gynecologist. J Family Med Prim Care 2020;9:5858-61.
• Sheraton M., Deo N., Dutt T., Surani S., Hall-Flavin D., Kashyap R., (2020). Psychological effects of the COVID 19 pandemic on healthcare workers globally: A systematic review, Psychiatry Research, Vol 292, 113360, ISSN 0165-1781. Doi: 10.1016/j.psychres.2020.113360.
• Zheng, C., Hafezi-Bakhtiari, N., Cooper, V., Davidson, H., Habibi, M., Riley, P., Breathnach, A. (2020). Characteristics and transmission dynamics of COVID-19 in healthcare workers at a London teaching hospital. Journal of Hospital Infection. VOL 106, ISSUE 2, P325-329, Elsevier, 0195-6701, doi: 10.1016/j.jhin.2020.07.025