SİNEMANIN DİJİTALLEŞMESİ VE EFEKT UYGULAMALARININ TARİHSEL SÜREÇ İÇİNDE GEÇİRDİĞİ EVRELER

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 7, 200 - 210, 31.12.2021

Ümit Demir

Öz

Sinema, 1896’daki ilk gösteriminden hemen sonra tüm dünyada bir taraftan eğlence aracı olarak yaygınlaşırken, diğer taraftan da (özellikle savaş dönemlerinde toplumları manipüle etmek için) propaganda aracı olarak kullanılmıştır. Ayrıca savaş sonrasında sinemanın Rusya, İngiltere, Amerika gibi ülkeler tarafından kitlelerin eğitiminde kullanıldığı görülmüştür. Süreçte yaşanan teknolojik gelişmelerle sinema önce sesli hale gelmiş sonrasında, renklendirilmiş, daha sonra da üç boyutlu hale getirilmiştir. İzler kitleyi yanılsama yoluyla büyülemeyi amaçlayan sinema, 21.yüzyıla gelindiğinde önemli bir ilerleme daha kat ederek dijitalleşmeye başlamıştır. Çalışmada sinemanın dijitalleşme süreciyle birlikte bu sektöre giren özel ve görsel efekt uygulamalarının kullanımının geçirdiği evreler araştırılmıştır. Araştırma literatür taraması yöntemiyle gerçekleştirilmiş ve mevcut literatürde yer alan bilgiler derlenmiş, tarihsel (kronolojik) akış içerisinde düzenlenerek aktarılmıştır. Araştırma sırasında alanda yer alan bilgilerin zaman zaman birbirine karıştırıldığı aynı zamanda alana ilişkin kavramların birbirinin yerine kullanıldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sinema, Dijitalleşme, Özel efekt, Görsel efekt

Kaynakça

• Referans1 Abisel, N. (2003). Sessiz Sinema, İstanbul: Om Yayınevi.
• Referans2 Balaban. Y. (2007). Üç Boyutlu Bilgisayar Grafiklerinin Sinema Filmleri İçinde Kullanımı: Mumya Küçük Kardeşim Matrix İncelemesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp (Erişim Tarihi: 25.09.2021).
• Referans3 Bayar, M. K. (2015). Türk Sinemasında Bir Anlatım Aracı Olarak Özel Efektler, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi (Erişim tarihi: 23.09.2021).
• Referans4 Dream Design, (2021). Elektronik Kaynak, https://www.dreamtasarim.com/3d-modelleme/ (Erişim tarihi: 24.09.2021).
• Referans5 Finans, C. & Zwerman, S. (2009), The Visual Effects Producer: Understanding the Art and Business of VFX, London: Focal Press . Referans6 Fink, M. & Morie, J. F. (2010). İntroduction, The VES Handbook of Visual Effects, Ed. By J. A. Okun, &. Zwerman, S pp. 2-15, Elsevier, London: Focal Press.
• Referans7 Gaz.wiki. (2021). Elektronik Kaynak. https://gaz.wiki/wiki/tr/Optical_printer (Erişim tarihi: 23.09.2021).
• Referans8 İnnavasyon İçin Eğitim Vakfı. (2021). Elektronik Kaynak. https://educationforinnovation.org/3d-modelleme-nedir-ve-ne-ise-yarar/ (Erişim tarihi: 24.09.2021).
• Referans9 Jihad. H. A. (2010). Üç Boyutlu Bilgisayar Animasyonun Sinema ve Bilgisayar Oyunlarında Uygulanması. İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü Bitirme Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri. https://docplayer.biz.tr/6294948-Uc-boyutlu-bilgisayar-animasyon-nun-sinema-ve-bilgisayar-oyunlarinda-uygulanmasi.html Erişim Tarihi: 26.09.2021).
• Referans10 Klein. C. (2004). Martial Arts and the Globalization of US and Asian Film Industries, Comparative American Studies: An International Journal içinde, 2 (3). 360-384. London. https://www.bc.edu/content/dam/files/schools/cas_sites/english/pdf/CAS%20article%20(1).pdf (Erişim Tarihi: 27:09.2021).
• Referans11 Kozan. E. (2021). Dijital Sinema Bağlamında Dijital Animasyon ve Görsel Efekt Teknolojilerinin Türk Sinema Endüstrisinde yarattığı Dönüşüm, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp (Erişim tarihi: 27.09.2021).
• Referans12 Manovich, L. (2001). The Language of New Media, Massachusetts: The MIT Press.
• Referans13 Miller. R. (2006). Special Effects: An Introduction to Movie Magic, Mineapolis: Twenty-First Century Books.
• Referans14 Mitchel. M. (2004). Visual Effects for Film and Television, Burlington: Focal Press.
• Referans15 Ormanlı, O. (2010). “Tasarım ve Teknoloji Olguları Bağlamında Avatar Filminin Çözümlemesi” Sanat ve Tasarım Dergisi, 1 (6) 95-109. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sanatvetasarim/issue/20661/220414 (Erişim tarihi: 24.09.2021).
• Referans16 Önal, G. (2011). “Yaratıcılık ve Kültürel Bağlamda Mimari Tasarım Süreci”, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi. 16 (1), 155-162. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/202678 (Erişim tarihi: 24.09.2021).
• Referans17 Özçağlayan, M. (1998) Yeni İletişim ve Teknolojileri ve Değişim, İstanbul: Alfa Yayınları. Referans18 Rickitt, R. (2007). Special Effects: The History and Technique, Bilboard Books.
• Referans19 Şenyapılı, Ö. (2003). Bir Yığın İletişim Aracı Olarak Sinema: Sinema ve Tasarım, İstanbul: Boyut Yayın. Referans20 Taylor. R. (1999). The Encyclopedia Of Animation Techniques, London: Quatro Publishing plc.
• Referans21 TDK. (2021). Elektronik Sözlük. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim tarihi:0.09.2021).
• Referans22 Türkye Bilimler Akademisi. (2016). Günlük Hayattan Modelleme Soruları. http://www.tuba.gov.tr/files/yayinlar/ders-kitaplari/G%C3%BCnl%C3%BCk%20Hayattan%20Modelleme%20Sorular%C4%B1.pdf (Erişim tarihi:24.09.2021.) Referans23 Vujoshevikj, S. (2019). Dijital Çağda Sinemada Oyunculuk, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp (Erişim tarihi:21.09.2021).
• Referans24 Yurdigül, Y. ve Zinderen, İ. E. (2011). “Sinemada Özel Efekt”, Atatürk İletişim Dergisi, (2), 101-124. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/31281 (Erişim tarihi:21.09.2021).
• Referans25 Yurdigül, A. ve Zinderen, İ. E. (2014). “Türk Sinemasında Özel Efekt Teknolojileri Aracılığıyla Oluşturulan Korku İkonları”, Global Media Journal TR Edition, 5, (9), 372-401.
• Referans26 Wright, S. (2008). Compositing Visual Effects Essentials fort the Aspiring Artist, Burlington Focal Press.
• Referans27 Zinderen, İ. E. (2012). Türk Sinemasında Özel Efekt Uygulamaları, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum https://www.atauni.edu.tr/yuklemeler/5931c7db4ebd162db11b4bb0854aef02.pdf (Erişim tarihi:21.09.2021).