OSMANLI DEVLETİ’NDE AHİLİK TEŞKİLATINDA ORTA SANDIKLARI İLE BAŞLAYAN TEKAFÜL UYGULAMALARI VE GELECEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 8, 15 - 29, 28.04.2022

Sevgi Turan

Öz

Günümüzde iktisadi sistemlerin insanın sosyal hayatını ihmal etmesi ve kapitalizmin ortaya çıkardığı krizler, İslam geleneğindeki dayanışma ve yardımlaşma aracılığıyla kurulmuş olan uygulamaları ön plana çıkarmıştır. Osmanlı Devleti de, İslami gelenekle kurulmuş olup sosyal ve ekonomik hayattaki dengeyi sağlamak için esnaf ve sanatkarları biraraya getiren Ahilik ve lonca teşkilatlarından önemli ölçüde yararlanmıştır. Bu çalışmada, Osmanlı’da kurulan bu teşkilatların toplumun sosyo-ekonomik yapısına sağladığı faydalar anlatılmaktadır. Ayrıca sistemin içerisindeki bireylerin herhangi bir risk ve tehlike karşısında, teşkilatların ‘tekafül’ yani İslami sigortacılık uygulamaları sayesinde zararlarını ve hasarlarını karşılayan kurum olma özelliği de taşıdığı farklı bir bakış açısı ile ortaya konulmaktadır.
Yine, konvansiyonel sigortacılık ve tekafülün birbirinden farkları tespit edilerek, İslam çatısı altında devlet sistemini kuran Osmanlı’nın neden konvansiyonel sigortacılık değil de, tekafül uygulamalarını kullandığı incelenip günümüzde tekafülün yeni uygulamaları ve geleceği üzerine bilgiler verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı, Ahilik, Esnaf, Sigortacılık, Tekafül

Kaynakça

• AAOIFI, F. F. S. (2018). Faizsiz Finans Standartları – AAOIF, İstanbul: TKBB Yayınları.
• Abraham, K. S. (2015). Insurance Law and Regulation Cases and Materials, USA: Foundation Press.
• Akay, H. (2001). Hayat Sigorta Şirketlerinde Hesap İşleri Düzeni, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Altay, B., Korkut, C. (2019). “Shops, Bazaars, Caravanserais and Ottoman Merchants (tüjjars): The Role of Cash Waqfs on the Ottoman Commerce and Pax Ottomana”, M. Bulut, C. Korkut, S. Yıldıran (Ed.), Vakıf ve Yoksullukla Mücadele içinde, İstanbul: Sabahattin Zaim Üniversitesi Yayınları.
• Atar, A. (2017). “Başlangıcından Günümüze Dünyada ve Türkiye’de İslâmi Bankacılığın Genel Durumu”, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, Vol:6, No:4.
• Ayub, M. (2007). Understanding Islamic Finance, England, West Sussex: John Wiley&Sons.
• Bardakoğlu, A. (1998). “Hibe”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde (Cilt. 17, s. 421-426), İstanbul: TDV Yayınları.
• Battuta, İ. (2005). İbn Battuta Seyahatnamesi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bayındır, S., Dinç, Y. (2019). “Tekafül Sigortacılığı Uygulaması”, İslam İktisadı Araştırmaları Derneği.
• Beşer, F. (2016). İslam’da Sosyal Güvenlik, İstanbul: Nun Yayıncılık.