Örselenen Geçmişin Geri Dönüşü; Walter Benjamin’de Şimdiki Zaman

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 2 - 12, 29.12.2017

İpek Başyurt

Öz

Zamanın
algılanışı toplumsal yaşam üzerinde görünenden, fark edilenden daha fazla etki
bırakır. Zaman, gündelik yaşam deneyimlerimizi farklılaştırmakla birlikte aynı
zamanda bir baskı aracı olarak da kullanılabilmektedir. Bu en görünür biçimini
bellek üzerindeki etkisinde gösterir. Nitekim çizgisel-ilerlemeci zaman ve
tarih anlayışı, hep daha ileriye doğru, hevesle giderken geçmişi geride
bırakır. Bugünü oluşturan geçmişin izleri, galipler tarafından ve kendi
istedikleri doğrultusunda yavaşça silinir ve tüm bunlardan geriye ise
deneyimden yoksun, geçmişinden kopuk, bir rüya içerisinde yaşayan bireyler
kalır. Walter Benjamin’in düşüncesi işte bu rüyadan uyanışın gerçekleşmesi için
kaydadeğer araçlar sunmaktadır. Geçmişi bugüne dahil etmek, bellekten koparılmış
olana sahip çıkmak ve içinde bulunduğumuz uykudan uyanmak ise ancak “şimdiki
zaman” içerisinde olanaklıdır. Bu bakımdan çalışmamızın temel ekseni “şimdiki
zaman” üzerinde odaklanacaktır.

Anahtar Kelimeler

benjamin, şimdiki zaman, çizgisel tarih anlayışı

Kaynakça

• KAYNAKÇA Adorno, W. T. (2013). Bir Walter Benjamin Portresi. (Çev. E.E. Çakmak). B. Dellaloğlu (Ed.). Fikir Mimarları Dizisi – 4 Benjamin içinde (161 – 177). İstanbul : Say Yayınları.
• Asmann, J. (2015). Kültürel Bellek: Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve politik kimlik. (Çev: A. Tekin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Aysevener, K. (2001). Bir İlerleme Tasarımı Olarak Tarih. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 41 (1), 171-186.
• Benjamin, W. (1993). Son Bakışta Aşk. (Haz: N. Gürbilek). İstanbul: Metis Yayınları.
• Benjamin, W. (1993). Tek Yönlü Yol. (Haz: N. Gürbilek). Son Bakışta Aşk içinde (38-54). İstanbul: Metis Yayınları.
• Benjamin, W. (1993). Hikaye Anlatıcısı: Nikolay Leskov’un Eserleri Üzerine Düşünceler. (Haz: N. Gürbilek). Son Bakışta Aşk içinde (55-69). İstanbul: Metis Yayınları.
• Benjamin, W. (1993). Kendi Başına Dil ve İnsan Dili Üzerine. (Haz: N. Gürbilek). Son Bakışta Aşk içinde (114-122). İstanbul: Metis Yayınları.
• Benjamin, W. (2014). Pasajlar. (Çev: A. Cemal). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bıçak, A. (2013). Tarih Düşüncesi. Cogito Dergisi, 73, (36-60). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Dellaloğlu, B. (2008). Benjaminia: Dil, Tarih ve Coğrafya. İstanbul: Versus Kitap.
• Gandler, S. (2007). Tarih Meleği Neden Geriye Bakıyor?. Cogito Dergisi, 52, (161-178). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gürbilek, N. (1993). Sunuş. W. Benjamin, Son Bakışta Aşk içinde (7-38). İstanbul: Metis Yayınları.
• Halbwachs, M. (2016). Hafızanın Toplumsal Çerçeveleri. (Çev: B. Uçar). Ankara: Heretik Yayınları.
• Hobsbawm, E., Ranger, T. (Ed.). (2006). Geleneğin İcadı. (Çev. M. M. Şahin). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Hobsbawm, E. (2015). Kısa 20. Yüzyıl (1914-1991 Aşırılıklar Çağı). (Çev: Y. Aloğan). İstanbul: Everest Yayınları.
• İşlek, N. (2009). Görsel Kültür ve Toplumsal Bellek Bağlamında Sayısal Fotoğraf Estetiği. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Löwy, M. (2007). Walter Benjamin: Yangın Alarmı. (Çev: U.U. Aydın). İstanbul: Versus Kitap.
• Süalp, Z. T. A. (2009). Tarihin Uzun Bekleyenine . D. Hattatoğlu, G. Ertuğrul (Ed.). Methodos: kuram ve yöntem kenarından içinde (33 – 52). İstanbul: Anahtar Kitaplar.
• Tiedemann. R. (2014). “Pasajlar Yapıtı”na Giriş, W. Benjamin, Pasajlar içinde (9-36). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Uluocak Ş. (2012). Walter Benjamin’de “Tahakkümsüzlük Etiği Projesi” Olarak Tarih ve Sosyal Gerçeklik. H. Köse (Ed.). Flanör Düşünce içinde (176-205). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.