ARE ALL HEALTH INEQUALITIES REALLY UNJUST?

Yıl 2014, Sayı: 5, 127 - 135, 01.06.2014

Kadir Gürsoy

Öz

It is well known that health outcomes are not allotted evenly among countries, between regions in a country, and even among people living in the same neighborhood. For example, while a Japanese person enjoys living 83.1 years in 2009 on average, life expectancy at birth for a Zambian person is only 47.9 years, pointing out that there are notable disparities in the health of differing groups. Lifestyle factors, biological factors, and social gradients lead to most health inequalities. Health inequalities are unjust and avoidable when they arise due to the unfair distribution of the social gradients such as education, income, and social status. However, some are not unjust and hence acceptable if they are derived completely from free choices fully informed adults make such as smoking, alcohol, risky hobbies. Therefore, governments should provide equal and fair opportunity for health and improve health status of the worst off, but they have to keep in mind that even with the best policies, unequal but just health outcomes may still persist as a residual

Anahtar Kelimeler

Health inequality, justice in health, social gradients, unfairness

SAĞLİK SİSTEMİNDE GÖRÜLEN TÜM EŞİTSİZLİKLER GERÇEKTEN ADALETSİZ MİDİR?

Öz

Sağlık çıktılarının ülkeler arasında, aynı ülkedeki bölgeler arasında, hatta ve hatta aynı komşuluk alanı içinde yaşayan insanlar arasında eşit paylaştırılmalığı çok iyi bilinmektedir. Örnek vermek gerekirse, 2009 yılında Japon bir kişi ortalama 83,1 yıl yaşarken, Zambiyalı birisinin doğuşta hayatta kalma beklentisi 47,9 yıldır. Bu da farklı gruplar için sağlık çıktılarındaki dikkat çeken farklılığa işaret etmektedir. Yaşam tarzına ilişkin faktörler, biyolojik etkenler, sosyal belirleyiciler sağlıktaki eşitsizliğin önemli bir kısmına sebep olmaktadır. Sağlıkta görülen eşitsizlikler; eğitim, gelir ve sosyal statü gibi sosyal belirleyicilerin adaletsiz dağılımından kaynaklanır ise, hem adaletsiz hem de önlenebilirdir. Fakat, bazı eşitliksizler, bilinçli kişilerin alkol tüketimi, sigara kullanımı, tehlikeli hobileri gibi özgür seçimleri sonucu ortaya çıkıyorsa, adaletsiz olmasına ragmen kabul edilebilirdir. Bu yüzden, hükümetler en kötü durumda olan kişilerin sağlık statülerini iyileştirmek ve bu gruba eşit fırsatlar sunmak zorundadır, ama en iyi politikalar da uygulansa eşit olmayan ama adil sağlık çıktılarının yine de var olabileceğini göz önünde bulundurmalıdırlar.

Anahtar Kelimeler

Sağlıkta eşitsizlik, sağlıkta adalet, sosyal belirleyiciler, adaletsizlik

Kaynakça

• WHO. World Health Statistics 2011. Geneva, WHO, 2011. http://www.who.int/ whosis/whostat/2011/en/
• Dahlgren G. and Whitehead M. 2007. Concepts and principles for tackling social inequities in health: Levelling up Part 1. Studies on social and economic deter- minants of population health, No. 2. WHO
• Kawachi I., Subramanian S., Almeida-Filho N. 2002. A glossory of health inequaliti- es. Journal of Epidemiology and Community Health. 56:647-52
• Dahlgren G. and Whitehead M. 1991. What can be done about inequalities in Health. The Lancet. Volume 338, Issue 8774: 1059 -63.
• Whitehead M.1991. The concept and principles of equity and health. Washington DC: Pan American Health Organization (CID/HSP/PAHO).
• Daniels N., Kennedy B., Kawachi I. 2000. Is inequality bad for our health? Boston: Beacon Press.
• Woodward A. and Kawachi I. 2000. Why reduce health inequalities? Journal of Epidemiology and Community Health. No 54:923–9