TÜRKİYE’DE KOLON VE REKTUM KANSERİ TEDAVİ MALİYETİNİN YUKARIDAN AŞAĞI MALİYET YAKLAŞIMI İLE BELİRLENMESİ

Yıl 2019, Sayı: 16, 140 - 164, 21.01.2020

Rukiye Numanoğlu Tekin , Bayram Şahin

https://doi.org/10.21441/sosyalguvence.675492

Öz

Kolorektal kanser (KRK) dünya genelinde yıllık 1 milyonun üzerinde yeni vaka ile en yaygın olarak görülen üçüncü kanser türüdür. Türkiye’de 2010 yılı verileri itibariyle KRK insidansı erkeklerde 20,7/100.000, kadınlarda 13,1/100.000’dir. Cinsiyete göre sahip olunan bu oranlar ile KRK erkeklerde dördüncü sırada, kadınlarda ise üçüncü sırada en yaygın görülen kanser türleri olarak belirlenmiştir. Son yıllarda dünya genelinde ve Türkiye’de sağlık harcamalarında ciddi artışlar meydana gelmiştir. Sağlık harcamalarında meydana gelen bu artış tıbbi teşhis ve tedavi maliyetinin yanı sıra hastalıklar nedeniyle oluşan iş gücü kaybı ve yaşam kalitesinin düşmesi gibi birçok faktörden kaynaklanmaktadır. Sağlığa ayrılan kaynakların sınırlı olması nedeniyle ülkeler için yüksek düzeyde hastalık yüküne neden olan özellikle KRK gibi hastalıkların maliyetleri konusunda çalışmalar yapılması birçok ülke için oldukça önemlidir. Çalışmanın amacı kolon ve rektum kanseri tedavi maliyetinin yukarıdan aşağı maliyet yaklaşımı ile SGK perspektifinden hesaplanmasıdır. Yukarıdan aşağı maliyet yaklaşımı ile kolon ve rektum kanseri hastalarının SGK perspektifinden tedavi maliyetini belirlemeye yönelik olarak T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) MEDULA Sistemi’nden Türkiye genelinde faaliyet gösteren SGK ile anlaşması olan tüm hastanelerde Ocak – Aralık 2014 dönemi arasında kolon ve/veya rektum kanseri tanısı ile tedavi hizmetlerinden yararlanan hastaların verileri elde edilmiştir ve toplam 62.970 hasta verisi üzerinden gerekli hesaplamalar yapılmıştır. Yukarıdan aşağı maliyet yaklaşımı ile kolon kanseri hastalarının ortalama hasta başı maliyeti 3.055,5TL, rektum kanseri hastalarının 4.146,2TL olarak hesaplanmıştır. Metastatik kolon ve rektum kanseri hastalarının ortalama hasta başı maliyetinin metastatik olmayan hastalara kıyasla oldukça yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ortalama hasta başı maliyet metastatik kolon kanseri hastaları için 5.153,8TL, metastatik olmayanlar için 2.629,4TL, metastatik rektum kanseri hastaları için 6.618,2TL, metastatik olmayan hastalar için 3.802,1TL olarak hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yukarıdan aşağı hastalık maliyeti, kolon kanseri, rektum kanseri

Kaynakça

• Baratti, D., Kusamura, S., Pietrantonio, F., Guaglio, M., Niger, M. & Deraco, M. (2016). Progree in treatments for colorectal cancer peritoneal metastases during the years 2010-2015. A systematic review. Critical Reviews in Oncology/Hematology, 100, 209-222. doi: 10.1016/j.critrevonc.2016.01.017
• Begley, C.E. & Beghi, E. (2002). The economic cost of epilepsy: A review of the literature. Epilepsia, 43(4), 3-9. doi: 10.1046/j.1528-1157.43
• Bendeck, M., Serrano-Blanco, A., Garcia-Alonso, C., Bonet, P., Jorda, E., Sabes-Figuera, R. & Salvador-Carulla, L. (2013). An integrative cross-design synthesis approach to estimate the cost of illness: An applied case to the cost of depression in Catalonia. Journal of Mental Health, 22(2), 135-154. doi: 10.3109/09638237.2012.745185
• Bouvier, V., Reaud, J.M., Gignoux, M. & Launoy, G. (2003). Cost of diagnostic and therapeutic management of colorectal cancer according to stage at diagnosis in the Calvados Department, France. The European Journal of Health Economics, 4(2), 102-106. doi: 10.1007/s10198-002-0160-3
• Carroll, M. R.R., Seaman, H.E. & Halloran, S.P. (2014). Tests and investigations for colorectal cancer screening. Clinical Biochemistry, 47, 921–939. doi: 10.1016/j.clinbiochem.2014.04.019
• Ceilleachair, A., Costello, L., Finn, C., Timmons, A., Fitzpatrick, P., Kapur, K., Staines, A. & Sharp, L. (2012). Inter-relationships between the economic and emotional consequences of colorectal cancer for patients and their families: a qualitative study. BMC Gastroenterology, 12, 62-72. doi: 10.1186/1471-230X-12-62
• Ceilleachair, A., Hanly, P., Skally, M., O’Neill, C., Fitzpatrick, P., Kapur, K., Staines, A. & Sharp, L. (2013). Cost comparisons and methodological heterogeneity in cost-of-illness studies: The example of colorectal cancer. Med Care, 51, 339-350. doi: 10.1097/MLR.0b013e3182726c13
• Chen, P.C., Lee, J.C. & Wang, J.D. (2015). Estimation of life-year loss and lifetime costs for different stages of colon adenocarcinoma in Taiwan. PLOSONE, 10(7). doi: 10.1371/journal.pone.0133755
• Chiu, H.M., Chang, L.C., Hsu, W.F., Chou, C.K. & Wu, M.S. (2015). Non-invasive screening for colorectal cancer in Asia. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology, 29(6), 953-965. doi: 10.1016/j.bpg.2015.09.015
• Costa, N., Derumeaux, H., Rapp, T., Garnault, V., Ferlicoq, L., Gilette, S., Andrieu, S., Vellas, B., Lamure, M., Grand, A. & Molinier, L. (2012). Methodological considerations in cost of illness studies on Alzheimer disease. Health Economics Review, 2(1), 18-30. doi: 10.1186/2191-1991-2-18
• Delco, F., Egger, R., Bauerfeind, P. & Beglinger, C. (2005). Hospital health care resource utilization and costs of colorectal cancer during the first 3-year period following diagnosis in Switzerland. Aliment Pharmacol Ther., 21, 615–622. doi: 10.1111/j.1365-2036.2005.02362.x
• Globocan. (2012). GLOBOCAN 2012: Estimated Cancer Incidence, Mortality and Prevalence Worldwide in 2012. http://globocan.iarc.fr/Default.aspx adresinden ulaşılmıştır.
• Greenberg,D., Ibrahim, M.I.B.M. & Boncz, I. (2014). What are the challenges in conducting cost-of-illness studies? Value in Health Regional Issues, 4C, 115-116. doi: 10.1016/j.vhri.2014.08.003
• Haug, U., Engel, S., Verheyen, F. & Linder, R. (2014). Estimating Colorectal Cancer Treatment Costs: A Pragmatic Approach Exemplified by Health Insurance Data from Germany. PLOS ONE, 9(2), 1-5. doi: 10.1371/journal.pone.0088407
• Hodgson, T.A. & Meiners, M.R. (1982). Cost-of-illness methodology: Aguide to current practices and procedures. Health and Society, 60(3), 429-462. doi: 10.2307/3349801
• Höjvall, J. (2006). A cost-of-illness study of skin, soft tissue, bone and lung infections caused by Staphylococci. Uppsala University Department of Economics Master Thesis.
• Huang, W., Liu, G., Zhang, X., Fu, W., Zheng, S., Wu, Q., Liu, C., Liu, Y., Cai, S. & Huang, Y. (2014). Cost-Effectiveness of Colorectal Cancer Screening Protocols in Urban Chinese Populations. Plos ONE, 9(10). doi: 10.1371/journal.pone.0109150
• i3Innovus. (2009). Türkiye’de Hastaların Kanser İlaçlarına Erişimi Raporu, https://www.aifd.org.tr/Img/content_pictures/innovus/innovus.pdf adresinden ulaşılmıştır.
• Keshavarz, K., Kebriaeezadeh, A., Alavian, S.M., Sari, A.A., Dorkoosh, F.A., Keshvari, M., Malekhosseini, S.A., Nikeghbalian, S. & Nikfar, S. (2015). Economic Burden of Hepatitis B Virus-Related Diseases: Evidence From Iran. Hepat Mon, 15(4). doi: 10.5812/hepatmon.15(4)2015.25854
• Konnopka, A., Leichsenring, F., Leibing, E. & König, H.H. (2009). Cost-of-illness studies and cost-effectiveness analyses in anxiety disorders: A systematic review. Journal of Affective Disorders, 114, 14-31. doi: 10.1016/j.jad.2008.07.014
• Kriza, C., Emmert, M., Wahlster, P., Niederlander, C. & Kolominsky-Rabas, P. (2013). Cost of illness in colorectal cancer: An international Review. PharmacoEconomics, 31,577-588. doi: 10.1007/s40273-013-0055-4
• O’Brien, B. & Viramontes, J.L. (1994). Willingness to Pay: A Valid and Reliable Measure of Health State Preference? Medical Decision Making, 14, 289-297. doi: 10.1177/0272989X9401400311
• Ranger, G.S. (2016). The role of aspirin in colorectal cancer chemoprevention. Critical Reviews in Oncology/Hematology, 104, 87-90. doi: 10.1016/j.critrevonc.2016.05.011 Sağlık Bakanlığı. (2014). Kolorektal Kanser Taramaları Tarama Programları. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığı Değerlendirme Raporları, Ankara, https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/yayinlar/raporlar/kolorektal.pdf adresinden ulaşılmıştır.
• Sağlık Bakanlığı. (2015). Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2014. Sağlık Bakanlığı, Ankara, https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/5119,yilliktrpdf.pdf?0 adresinden ulaşılmıştır.
• Sharif, B., Kopec, J., Bansback, N., Rahman, M.M., Flanagan, W.M., Wong, H., Fines, P. & Anis, A. (2015). Projecting the direct cost burden of osteoarthritis in Canada using a microsimulation model. Osteoarthritis and Cartilage, 23, 1654-1663. doi: 10.1016/j.joca.2015.05.029
• Songer, T.J. & Ettaro, L. (1998). Studies on the Cost of Diabetes. Atlanta, GA. http://www.pitt.edu/~tjs/coi/Costofillness.PDF adresinden ulaşılmıştır. Tarricone, R. (2006). Cost-of-illness analysis. What room in health economics? Health Policy, 77, 51-63. doi: 10.1016/j.healthpol.2005.07.016
• TÜİK (2017). Sağlık Harcamaları, 2016, file:///C:/Users/Sony/Downloads/Sağlık_Harcamaları_İstatistikl_16.11.2017.pdf adresinden ulaşılmıştır.
• Türkoğlu, A., Çetinkaya, Z., Girgin, M., Ayten, R., Kanat, B.H., Binnetoğlu, K. & Aksu, A. (2014). Kolorektal kanserlerde prognostik faktörler. Dicle Tıp Dergisi, 41 (4): 724-731. doi: 10.5798/diclemedj.0921.2014.04.0507
• Veettil, S.K., Lim, K.G., Chaiyakunapruk, N., Ching, S.M. & Abu Hassan, M.R. (2017). Colorectal cancer in Malaysia: Its burden and implications for a multiethnic country. Asian Journal of Surgery, 40(6), 481-489. doi: 10.1016/j.asjsur.2016.07.005
• Zhai, Z., Yu, X., Yang, B., Zhang, Y., Zhang, L., Li, X. & Sun, H. (2016). Colorectal cancer heterogeneity and targeted therapy: Clinical implications, challenges and solutions for treatment resistance. Seminars in Cell&Developmental Biology, 64, 107-115. doi: 10.1016/j.semcdb.2016.08.033