BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNDE FON KESİNTİLERİNİN GETİRİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Yıl 2019, Sayı: 16, 117 - 139, 21.01.2020

Mehmet Gülşen

https://doi.org/10.21441/sosyalguvence.677305

Öz

Son yıllarda özel emeklilik sistemleri hızlı bir şekilde yaygınlaşmaktadır. Bu tip emeklilik sistemlerinde katılımcı, belli parametreler ve kısıtlar çerçevesinde, ne kadar katılımda bulunacağına, hangi tip yatırım araçlarını seçeceğine kendisi karar verir. Bunun belli birtakım avantajları olmasına rağmen, esas itibarıyla her türlü riskin katılımcının üzerine yıkmasından ötürü belli bazı dezavantajları da vardır. Katılımcının finansal okuryazarlığa yeterince sahip olmaması, yatırım araçlarının doğru seçilememesine ve bu da maddi kayba neden olabilir. Çoğu zaman fazla düşünülmeden moda olan fonlara yatırım yapılmakta, çeşitli isimler altında katılımcıdan alınan kesintilere dikkat edilmemektedir. Küçük ya da önemsiz miktarlar olarak değerlendirilen bu kesintilerin uzun vadeli etkisi, önemli seviyelere ulaşabilmektedir. Her yıl yüzde 2 oranında yapılan bir kesintinin, 25 yılda beklenen tasarrufun yarısını silebileceği gözden kaçmaktadır. Bu çalışmada, tarihsel veriler kullanılarak masraf oranlarının nihai tasarruf miktarı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Ülkemizde finansal piyasaların tarihsel geçmişinin yeterince derin olmaması uzun vadeli bir kıyaslama imkânı sağlamamaktadır. Bu çalışmada, ikinci bir ülkenin (ABD) tarihsel verileri baz alınarak, Türkiye’de uygulamaya konulan sistemin benzetim modeli kurulmuştur. Bu model aracılığı ile sistemin uzun vadeli performans değerlendirmesi yapılmaktadır. Farklı tarihlerde özel emeklilik sistemine dâhil olmanın olumlu ve olumsuz etkileri analiz edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bireysel emeklilik, hesap işletim ücreti, benzetim

Kaynakça

• Brealey, R. A., Myers, S. C., Marcus, A. J. (2001). Fundamentals of Corporate Finance, Third Edition.
• Broadbent. J., Palumbo, M. ve Woodman, E. (2006). The Shift from Defined Benefit to Defined Contribution Pension Plans- Implications for Asset Allocation and Risk Management, “Working Group on Institutional Investors, Global Savings and Asset Allocation Established by the Committee on the Global Financial System” için hazırlanmış rapor. https://www.bis.org
• Campbell, J. Y. (1996). Understanding Risk and Return. The Journal of Political Economy, 104(2), 298-345.
• Economic Research – FRED. (2019) Board of Governors of the Federal Reserve System (US), 10-Year Treasury Constant Maturity Rate [GS10], retrieved from FRED, Federal Reserve Bank of St. Louis, https://fred.stlouisfed.org/series/GS10
• Emeklilik Gözetim Merkezi (2017). Bireysel Emeklilik Sisteminin Tarihçesi, https://www.egm.org.tr adresinden ulaşılmıştır.
• Frino, A. ve Gallagher, D. R. (2001). Tracking S&P 500 index funds. Journal of Portfolio Management, 28(1), 44-55.
• İnneci, A. (2013). Bireysel Emeklilik Sisteminde Yapılan Yeni Düzenlemeler ve Değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1).
• Kochkodin, B. ve Meisler, L. (2017, July 20). S&P 500’s Biggest Pension Plans Face $382 Billion Funding Gap, Bloomberg, https://www.bloomberg.com adresinden ulaşılmıştır.
• Lusardi, A. ve Mitchell, O. S. (2011). Financial Literacy and Planning: Implications for Retirement Wellbeing, NBER Working Paper No. 17078, The National Bureau of Economic Research. http://www.nber.org/papers/w17078 adresinden ulaşılmıştır.
• Malito, A. (2017, May 5). Retirement-age Americans are failing this financial literacy quiz, https://www.marketwatch.com adresinden ulaşılmıştır.
• Mauldin, J. (2017, April 24). Pensions Are On The Way Out But Retirement Funds Are Not Working Either, Forbes, https://www.forbes.com adresinden ulaşılmıştır.
• Megaw, N. (2017, April 13). Royal Mail to close ‘unaffordable’ defined-benefit pension scheme. Financial Times gazetesinin çevrim içi sitesinden ulaşılmıştır. https://www.ft.com
• Mevzuat, 2017, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4632.doc adresinden ulaşılmıştır. morningstar.com, http://www.morningstar.com/funds/xnas/vfiax/quote.html
• Munnell, A., Aubry, JP. ve Crawford, C. (2015). Investment and Returns: Defined Benefit vs. Defined Contribution Plans, Working Paper, Center for Retirement Research at Boston College, December 2015, Number 15-21.
• Poterba, J., Rauh, J., Venti, S. ve Wise, D. (2007). Defined Contribution Plans, Defined Benefit Plans, and the Accumulation of Retirement Wealth, Journal of Pubic Economics, 91(10), 2062-2086.
• Poyraz, Y. (2000). Adalet teşkilatında emeklilik sistemi, Adalet Dergisi, Ankara, 4.
• Resmî Gazete, (2012, Haziran 29). Bireysel Emeklilik ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Kanun No: 6327, Sayı: 28338, http://www.resmigazete.gov.tr adresinden ulaşılmıştır.
• Robert Shiller – Online Data, 2019. http://www.econ.yale.edu/~shiller/data.htm, adresinden ulaşılmıştır.
• Samwick, A. ve Skinner, J. (2004). How Will 401(k) Plans Affect Retirement Income, The American Economic Review, 94(1), 329-343, March 2004.
• Taleb, N. N. (2019) Statistical Consequences of Fat Tails, The Technical Incerto, Internet baskısı, https://www.academia.edu/37221402/STATISTICAL_CONSEQUENCES_OF_FAT_TAILS_TECHNICAL_INCERTO_COLLECTION_
• US Bureau of Labor Statistics. (2017). Consumer Price Index for All Urban Consumers: All Items (CPIAUCSL), https://www.bls.gov/cpi/home.htm adresinden ulaşılmıştır.
• US Census Bureau. (2017). Historical Income Tables: Families, Table F-6. Regions-Families (All Races) by Median and Mean Income, https://www.census.gov/data/tables/time-series/demo/income-poverty/historical-income-families.html adresinden ulaşılmıştır.
• S&P Dow Jones Indices, 2019. S&P 500 Index, http://us.spindices.com/indices/equity/sp-500 adresinden ulaşılmıştır. vanguard.com, https://investor.vanguard.com/home/
• Yazıcı, S., (2015), Bireysel Emeklilik Sistemi ve Türkiye Uygulaması (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.