Düzeltme: İnşaat Sektöründe Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliğine Yönelik Tutumları: Tekirdağ/Ergene İlçesinde Bir Araştırma

Yıl 2022, Sayı: 21, 810 - 839, 15.11.2022

Davuthan Günaydın , Ahmet Yüksel

Öz

İş Sağlığı Ve Güvenliğine İlişkin Tehlike Sınıfları Listesi Tebliği:ne göre İnşaat sektörü ölümcül iş kazalarının en çok yaşandığı sektördür. Bu nedenle de çok tehlikeli işler kategorisindedir. Çalışma ortamından kaynaklanan risklerin yanı sıra sektörde çalışanların eğitim seviyelerinin düşük olması, taşeron uygulaması ve kısa süreli çalışmanın yaygınlığı ile iş güvenliği uzmanlarının görevlerini yerine getirmesinde yaşanan sorunlar, kaza riskini arttırmaktadır. Bu çalışmada Tekirdağ/Ergene İlçesinde faaliyet gösteren inşaatlarda çalışan 40 işçi ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliğine (İSG) yönelik bilgi, algı ve tutum seviyeleri ölçülmeye çalışılmıştır. Araştırmada nitel analiz yöntemi kullanılmış, bulgular MAXQDA 2018 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular; inşaat sektörü çalışanlarının bilgi, algı ve tutum seviyelerinin düşük olduğunu göstermektedir. Bu durumun temel nedenleri olarak da eğitim düzeyinin düşük olması, iş kaybı korkusu, çalışanların özgüvenleri, İSG eğitimlerinin yetersizliği ve iş kazalarına kaderci yaklaşım olduğu tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

inşaat Sektörü, İş Sağlığı ve Güvenliği, Çalışan Sağlığı, İş Kazası, Tekirdağ

Düzeltme: CONSTRUCTİON SECTOR EMPLOYEES' ATTİTUDES TOWARDS OCCUPATİONAL HEALTH AND SAFETY: A RESEARCH İN TEKİRDAG / ERGENE DİSTRİCT

Öz

Kaynakça

• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2018). Yapı işlerinde yüksekte çalışmalarda iş sağlığı ve güvenliği uygulama rehberi. http://www.guvenliinsaat.gov.tr/images/yay%C4%B1nlar/yapi_isleri.pdf ] (Erişim: 15 Ağustos.2019).
• Berberoğlu, G. M., & Teker, S. (2005). Konut finansmanı ve Türkiye’ye uygun bir model önerisi. İTÜ Dergisi Sosyal Bilimler. Cilt:2, Sayı:1, s. 58-68.
• Bayram, M. (2016). İş kazası maliyetlerine etki eden faktörler üzerine bir ampirik araştırma, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, yayınlanmamış doktora tezi.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. DEUHFED 9 (1),
• Boadu, E. F., Wang, C. C. & Sunindijo, R. S. (2020). Characteristics of the construction industry in developing countries and its implications for health and safety: an exploratory study in Ghana, İnternational Journal of Environmental Research and Public Health, 17, 2-20.
• Ceylan, H. (2014). Türkiye’de inşaat sektöründe meydana gelen iş kazalarının analizi. International Journal of Engineering Research and Development. Cilt:6, Sayı:1.
• Çelik, T. (2019). Türkiye’de inşaat sektöründe iş kazası ve meslek hastalığı: Giresun örneği. Ordu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Dalkılıç, B., & Aşkın, M. (2018). Gayrimenkul ve konut sektörüne bakış. Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı. [https://www.dalfin.com.tr/sites/default/files/gk_sektorune_bakis_mayis_2018.pdf ]. (Erişim: 10 Ağustos.2019).
• Duman, E., & Etiler, N. (2013). İnşaat sektörü ve işçi sağlığı. Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Nisan-Mayıs s. 30-37.
• Ercan, A. (2010). Türkiye’de yapı sektöründe işçi sağlığı ve güvenliğinin değerlendirilmesi. Politeknik Dergisi. Cilt:13, Sayı:1.
• Finneran, A., Gibb, A. (2013). Safety and health in construction, CIB General Secretariat.
• Gürcanlı G. E. (2011). Yeni ve zorunlu bir kavram olarak “iş güvenliği için tasarım”. 3. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu [http://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/16757_30_50.pdf ]. (Erişim: 19 Ağustos.2019).
• Güvel, T., & Oral, E. L. (2018). İş sağlığı ve güvenliği yasal mevzuatının Türkiye inşaat sektöründe uygulanma düzeyi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 33(1).
• INTES (Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası) (2019). İnşaat sektörü raporu. [https://intes.org.tr/wp-content/uploads/2019/01/%C4%B0N%C5%9EAAT-SEKT%C3%96R%C3%9C-RAPORU.pdf]. (Erişim: 15 Ağustos.2019).
• ILO (2001). The construction industry in the twentyfirst century: its image, employment prospects and skill requirements, Geneva.
• ILO (2015). Good practices and challenges in promoting decent work in construction and infrastructure projects. GDFPDWC/2015. Geneva.
• ILO (2019). Developing the construction industry for employment-ıntensive ınfrastructure ınvestments, Geneva.
• İnceoğlu, M. (2010). Tutum algı iletişim. İstanbul: Beykent Üniversitesi Yayınevi.
• KPMG (2018). Sektörel bakış – inşaat. [https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2018/01/sektorel-bakis-2018-insaat.pdf ]. (Erişim: 25 Ağustos.2019).
• KPGM (2021). KPMG perspektifinden inşaat sektörüne bakış, KPGM, Türkiye
• Kale, Ö. A., & Yanık, S. (2018, 22 (2)). İnşaat sektörü çalışanlarının işçi sağlığı ve iş güvenliği eğitimleri konusundaki bilinç düzeylerini ölçmeye yönelik bir sektörel araştırma. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, s. 639-651.
• Karadağ, T., & Kepekli, T. A. (2018). İnşaat sektöründe yaşanan iş kazaları ve kaza nedenleri. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt 8, Sayı 2. s. 314-322.
• Korkutan, N. T. (2010). Yapı işletmesi. İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Kozak, M. (2017). Bilimsel araştırma: tasarım, yazım ve yayım teknikleri, Ankara: Detay Yayıncılık, 3. Baskı
• Müngen, M. U. (2011). İnşaat sektörümüzdeki başlıca iş kazası tipleri. TMH - 469 - 2011/5.
• Okanlı, A. (2014). Duygu ve algı kavramı. Çocuk psikolojisi ve ruh sağlığı içinde. F. G. Tüfekçi (ed.) Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• TMB (2019). [https://www.tmb.org.tr/tr/arastirma-ve-yayinlar/tmb-analiz-bultenleri/29]. (Erişim: 22 Ağustos 2019).
• TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) (2018). Ekonomik raporu 2018. TOBB Yayın No: 2019/329.
• TMMOB (Türkiye Mühendis ve Mimarlar Odası Birliği) (2017). Yapı işlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği el kitabı. İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi. [http://www.imo.org.tr/resimler/dosya_ekler/39aca933f5da451_ek.pdf]. (Erişim: 18 Temmuz 2019)
• Siddiqui, F., Ali, T. H., Memon, N. A., Khahro S. H., & Akram M. (2016). Labor productivity in the construction industry of Pakistan, International International Civil Engineering Congress (ICEC-2016).
• SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu). İş kazası ve meslek hastalığı istatistikleri, 2020 [http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari]. (Erişim: 25 Eylül 2021).
• Sanchez, F. A. S., Pelaez, G. I. C., & Alis, J. C. (2017). Occupational safety and health in construction: a review of applications and trends, Industrial Healt 55, 2010-218.
• Sezgin, A. Ş. (2018). İnşaat sektörü. Türkiye İş Bankası. [https://ekonomi.isbank.com.tr/ContentManagement/Documents/sr201802_insaatsektoru.pdf ]. (Erişim: 10 Ağustos.2019).
• Şenel, D. (2018). İnşaat sektöründe iş sağlığı ve güvenliği boyutunun işçi ve işveren perspektifinden değerlendirilmesi: denizli örneği. Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı 25
• TÜİK. (Türkiye İstatistik Kurumu) [http://www.tuik.gov.tr/Start.do]. (Erişim: 10 Temmuz 2019).
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2020). [http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1007#]. (Erişim: 10 Nisan 2020).
• TÜİK (2021). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-Agustos-2021-37490
• Tozlutepe, F. (2019). Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği. Eskişehir Anadolu Üniversitesi ve Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara : Seçkin yayıncılık.
• Yılmaz, M., Yıldız, S., & Kanıt, R. (2015). İş kazalarının iş görenlere göre nedenlerinin şantiye ölçeğinde belirlenmesi. 5. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu. [http://www.imo.org.tr/ekutuphane/index.php?yayinkod=1283&belgeadi=5.%20%DD%FE%E7i%20Sa%F0l%FD%F0%FD%20ve%20%DD%FE%20G%FCvenli%F0i%20Sempozyumu;]. (Erişim: 25 Ağustos.2019).
• Yılmaz, F., & Tan, O. (2015). Bir inşaat şantiyesinde iş kazalarının neden olduğu işgünü kayıplarının işverene maliyetinin belirlenmesi. International Journal of Economic and Administrative Studies, Number 14. pp. 143-156.