Özel Sağlık Sigorta Algısı Ve İlişkili Faktörlerin İncelenmesi: Konya Örneği

Yıl 2025, Sayı: 28, 1810 - 1840, 01.07.2025

Neslihan Şahin , Handan Ertaş

https://doi.org/10.21441/sosyalguvence.1549448

Öz

ÖZ
Bu çalışma; Konya ilinde yasayan 18 yaş ve üzeri olan kişilerin özel sağlık sigortalarına ilişkin algılarının çeşitli değişkenler açısından (cinsiyet, yaş, eğitim vs.) tespit edilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, Ocak 2021-Nisan 2021 tarihleri arasında 339 katılımcı ile online anket yoluyla elde edilmiştir. Bu kapsamda araştırma nicel araştırma yöntemlerinden tekil ve ilişkisel tarama modeliyle gerçekleştirilmiş olup, kolayda örnekleme tekniği kullanılmıştır. Bulgulara göre araştırma örneklemindeki katılımcıların yaklaşık %39,1’i özel sağlık sigortasına sahiptir. Araştırmada katılımcıların özel sağlık sigortasına sahip olma durumları cinsiyet, eğitim durumu ve yaş değişkenine göre farklılık göstermemiştir. Bununla birlikte özel sağlık sigortasına sahip olma durumu aylık gelir, sağlık kurumlarına başvuru sıklığı ve özelleştirmeye ilişkin görüşlere göre farklılık göstermektedir. Araştırmanın hipotezleri doğrultusunda özel sağlık sigortasına sahip olan ve olmayan katılımcıların özel sağlık sigortası algıları anlamlı farklılık göstermektedir. Benzer şekilde katılımcıların özel sağlık sigortası algıları eğitim durumuna göre anlamlı farklılık göstermektedir. Katılımcıların eğitim düzeyi arttıkça özel sağlık sigortasına yönelik algıları olumlu yönde artmaktadır. Son olarak regresyon analizlerine göre katılımcıların aylık gelir ve özelleştirmeye yönelik görüşleri özel sağlık sigortası algılarını anlamlı düzeyde etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Sigortası , Özel Sağlık Sigortası , Demografik Faktörler

Etik Beyan

Araştırmamız Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu tarafından onaylanmıştır. (Tarih:30.12.2020,Sayı no:2020/2009 ).

Destekleyen Kurum

Bu araştırma herhangi bir finansal destek almamıştır.

Examination Of Private Health Insurance Perception And Related Factors: Konya Example

Öz

This study was conducted to determine the perceptions of people aged 18 and over living in Konya province regarding private health insurance in terms of various variables (gender, age, education, etc.). The data of the study were obtained through an online survey with 339 participants between January 2021 and April 2021. In this context, the research was conducted with the single and relational screening model from quantitative research methods, and the convenience sampling technique was used. According to the findings, approximately 39.1% of the participants in the research sample have private health insurance. In the study, the status of participants having private health insurance did not differ according to gender, education status and age variables. However, the status of having private health insurance differs according to monthly income, frequency of application to health institutions and views on privatization. In line with the hypotheses of the study, the perceptions of participants who have and do not have private health insurance show a significant difference in private health insurance. Similarly, the participants' perceptions of private health insurance show a significant difference according to their education status. As the level of education of the participants increases, their perceptions of private health insurance increase positively. Finally, according to regression analyses, participants' monthly income and views on privatization significantly affect their perceptions of private health insurance.

Anahtar Kelimeler

Health Insurance , Private Health Insurance , Demographic Factors

Etik Beyan

Our study was approved by the Non-Interventional Clinical Research Ethics Committee of Selçuk University Faculty of Health Sciences (Date: 30.12.2020, Approval No: 2020/2009).

Destekleyen Kurum

This research did not receive any financial support.

Kaynakça

• Akokuwebe, M. E., & Odimegwu, C. (2019). Socioeconomic determinants of knowledge of kidney disease among residents in Nigerian communities in Lagos state, Nigeria. Oman Medical Journal, 34(5), 444.
• Akyol, B., & Umut, M. (2024). Tamamlayıcı Sağlık Sigortası ve Ankara İli Özel Sektör Çalışanlarının Algılarının Değerlendirilmesine İlişkin Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 27(1), 332-342. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1452488
• Alan, M. (2009). Özel Sağlık Sigortasının Mevcut ve Potansiyel Müşteriler Tarafından Algılanışı, Yüksek Lisans Tezi, Doğuş Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 105-106
• Amarat, A.G.D.M.(2021).Bölüm V: Covid-19 Döneminde Hastane Seçimi. COVID-19 Pandemisinde İşletme Yönetiminin Dönüşümü, 79.
• Arık Ö. (2010). Avrupa Birliğine Giriş Sürecinde Türkiye’de Özel Sağlık Sigortalarının Durumu ve Avrupa Birliği’ndeki Özel Sağlık Sigortası Uygulamaları İle Bir Karşılaştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Danışman: Yrd. Doç. Dr. Yelda Tekgül. Adana.
• Ateş, M. (2011). Sağlık Sistemleri. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Balkanlı, M. (2017). Özel Sağlık Sigortası Türkiye ve Dünya Uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi. Başkent Üniversitesi.
• Bambra, C. (2022). Levelling up: Global examples of reducing health inequalities.
• Bazyar, M.,Yazdi-Feyzabadi, V. Rashidian, A.,&Behzadi, A. (2021). Theexperiences of merginghealthinsurancefunds in South Korea, Turkey, Thailand, andIndonesia: a cross-countrycomparativestudy. International journalforequity in health, 20.(1).66. https://doi.org/10.1186/s12939-021-01382-w
• BBC (2021). https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-52280042. 21.02.2025.
• Center forHealthStatisticsand Information, NationalHealthandFamily Planning Commission. (2013). An Analysis Report of NationalHealth Services Survey in China. Beijing: PekingUnionMedicalCollegePress.
• Chaudhuri, S. (2015). Urban poor, economic opportunities and sustainable development through traditional knowledge and practices. Global Bioethics, 26(2), 86-93.
• Değirmenciler, D. Z. (2016). Kişilerin Özel Sağlık Sigorta Ürün Ve Şirket Seçimini Belirleyen Temel Unsurlar, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.3-88
• Ekinci, N. (2018). Ankara İlinde Yaşayan Kişilerin Genel Sağlık Sigortası Ve Özel Sağlık Sigortalarına İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi.63.1-130
• FrancC,PierreA.(2015).Compulsoryprivatecomplementaryhealthinsuranceofferedbyemployers in France: Implicationsandcurrentdebate. HealthPolicy 119: 111–116
• Freeman, M. (2022). İnsan hakları . John Wiley & Sons.
• Güdük, Ö. (2019). Türkiye’De özel sağlık sigortacılığının sağlık Hizmeti kullanımına Etkisi (Doctoraldissertation, Marmara Universitesi (Turkey)).
• Gordon, T., Booysen, F., & Mbonigaba, J. (2020). Socio-economic inequalities in the multiple dimensions of access to healthcare: the case of South Africa. BMC Public Health, 20: 13.
• Hopkins, S. & Kidd, M. P. (1996). The Determinants Of The Demand For Private Health İnsurance Under Medicare. Applied Economics, 28(12), 1623.
• Jones, AM. Koolman, X. Van Doorslaer, E.(2006) Theimpact of havingsupplementaryprivatehealthinsurance on theuse of specialists. Annalesd'Économie et de Statistique, Health, Insurance, Equity. p. 251–75.
• Jin, Y.,Hou, Z., &Zhang, D. (2016). Determinants of HealthInsuranceCoverageamong People Aged 45 andover in China: WhoBuysPublic, PrivateandMultipleInsurance. PloSone, 11(8),e0161774. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0161774
• Kamilçelebi, H. (2012). Türkiye’de Sigorta Sektörünün SWOT Analizi ve Bir Araştırma. Ekonomi Bilimleri Dergisi. 4(1). 45 54.
• Koçkaya, G., Atikeler, K. ve Yenilmez, F. B. (2016). Türkiye Özel ve Kamu Sağlık Sı̇ gortacılığı Prı̇ m/Hasar Sağlık Harcaması Değerlendı̇ rmesı̇ . Sosyal Güvence. 5(9). 82–101. [https://doi.org/10.21441/sguz.2016917923].
• Korkmaz, E.,& Coşkun, G. (2022). Bireylerin Sağlık Sigortalarına ve Sağlık Hizmetlerine Yönelik Bakış Açılarının Değerlendirilmesi. TheJournal of International ScientificResearches, 7(Ek), 27-45. https://doi.org/10.23834/isrjournal.1186254
• Korkmaz, E., & Coşkun, G. (2022). Bireylerin Sağlık Sigortalarına ve Sağlık Hizmetlerine Yönelik Bakış Açılarının Değerlendirilmesi. The Journal of International Scientific Researches, 7(Ek), 42. https://doi.org/10.23834/isrjournal.1186254
• Korkmazer, F. (2021). Sağlık yönetimi öğrencilerinin genel ve özel sağlık sigortası algılarının ölçülmesine yönelik bir araştırma. Selçuk Sağlık Dergisi, 2(1), 25-41.8
• Liu, TC Ve Chen, CS (2002). Tayvan'da Ulusal Sağlık Sigortası İle Özel Sağlık Sigortası Satın Alma Kararlarının Analizi. Sosyal Bilimler Ve Tıp, 55 (5), 755
• Morudu, P., & Kollamparambil, U. (2020). Health shocks, medical insurance and household vulnerability: Evidence from South Africa. PLoS One, 15(2), 0228034.
• Muhalefet.Org, (2018). Sağlıkta Son Evre:Tamamlayı Sağlık Sigortası, (21.12.2018), http://www.muhalefet.org/haber- saglikta-son-evre-tamamlayici-saglik-sigortasi-8-8513.aspx
• OECD (Organisation for Economic Co operation and Development). (2004). Proposal for A Taxonomy of Health Insurance. OECD Study on Private Health Insurance. Issue June. 1–21.
• Organization, W.H. (2010). The World Health Report 2010. HealthSystemsFinancing; thePathto Universal Coverage.
• Orhaner, E. (2017). Sağlık Harcamalarının Finansmanında Özel Sağlık Sigortalarının Rolü. Uluslararası Sağlık Yönetimi Ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 3(3), 398-412.
• Orhaner, E.,& Ekinci, N. (2019). Ankara’da yaşayan kişilerin özel sağlık sigortalarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 6(1), 34-42.
• Orhaner, E. (2014). Türkiye’de Sağlık Sigortası. (1. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Osuchowski, M. F., Aletti, F., Cavaillon, J. M., Flohé, S. B., Giamarellos-Bourboulis, E. J., Huber-Lang, M., Relja, B., Skirecki, T., Szabó, A., &Maegele, M. (2020). SARS-CoV-2/COVID-19: EvolvingReality, Global Response, Knowledge Gaps, andOpportunities. Shock (Augusta, Ga.), 54(4), 416–437. https://doi.org/10.1097/SHK.0000000000001565
• Özmen, S. (2013). Genel Sağlık Sigortasının Sağlık Hizmeti Sunucularına Ve Hastane Olan Uygulamaları, Doktora Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi.1-118.
• Özsarı, H. ve Güdük, Ö. (2020). Bazı Sigorta Şirketi Yöneticilerinin Türkiye’de Özel Sağlık Sigortacılığı Üzerine Bir Değerlendirmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 11(3). 526–536. [https://doi.org/https://doi.org/ 10.31067/0.2020.303].
• Özsarı S.H. Tamamlayıcı sağlık sigortası. SD Dergisi. 2018;48:92-93. Erişim: http://www.sdplatform.com/Dergi/1035/Tamamlayici-Saglik-Sigortasi-sureci-ve-gelinen-nokta.aspx. Erişim Tarihi: 22.02.2025.
• Punch, K. F. (2013). IntroductionToSocialResearch: QuantitativeAndQualitativeApproaches. New York: Sage
• Sağlık Bakanlığı. İlerleme Raporu Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 749. Ankara. 2008.
• Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2021). https://shgmhastahakdb. saglik.gov.tr/TR-64565/pandemi-hastaneleri.html. (25.02.2025.)
• Shittu, A. K., & Afolabi, O. S. (2021). Community Based health insurance scheme and state-local relations in rural and semi-urban areas of Lagos State, Nigeria. Public Organization Review, 21, 19-31.
• Spaan, E., Mathijssen, J., Tromp, N., McBain, F., Have, A. T., & Baltussen, R. (2012). The impact of health insurance in Africa and Asia: a systematic review. Bulletin of the World Health Organization, 90:685-692
• Sekaran, U. (1992). Researchmethodsforbusiness, Canada, John WileyandSons, Inc.
• Somunoğlu, S., Ağırbaş, İ., Çelik, Y., Erdem, R., Akbulut, Y., &Erigüç, G. (2012).15. Sağlık Kurumları Yönetimi-I, Anadolu Üniversitesi.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı. (2019). Onbırıncı Kalkınma Planı. [https://www.sbb.gov.tr/kalkınma planlari]. (Erişim: 15 Aralık 2020).
• Tapan, B., Alıcı, S., Yıldırım, N. ve Gayef, A. (2015). Evaluation of Private Health Insurance Companiesʹ Views on the Need for a Complementary Health Insurance for the Sustainability of General Health Insurance. Istanbul Bilim University Florence Nightingale Journal of Medicine. 1(2). 77–86. [https:// doi.org/10.5606/fng.btd.2015.015].
• Tarım, M. & Güdük, Ö. (2019). Türkiye’de Bireylerin Özel Sağlık Sigortası Tercihini Etkileyen Nedenler Ve Bilgi Düzeyleri. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 196-200.
• Tatar, M. Finansman Sigortasının (2011). Sağlık Hizmetlerinin Modelleri: Sosyal Sağlık Türkiye’de Gelişimi. Sosyal Güvenlik Dergisi. 1(1). 103–133.
• Tengilimoğlu, D., Işık, O. ve Akbolat, M. (2014). Sağlık İşletmeleri Yönetimi.. Ankara, Nobel Yayıncılık, 300.
• Tediosi, F., Lönnroth, K., Pablos-Méndez, A., & Raviglione, M. (2020). Build back stronger universal health coverage systems after the COVID-19 pandemic: the need for better governance and linkage with universal social protection. BMJ Global Health, 5(10), 40-20
• Thomson, S. andMossialos, E. (2009). “PrivateHealthInsuranceInTheEuropeanUnion, LSE HealthandSocialCare”. London School of EconomicsandPoliticalScience, 13
• Türkiye Sigorta Birliği (2018). 2018 Sektör Raporu. [//tsb.org.tr/media/attachments/2018_ Y%C4%B1l%C4%B1_Sektor_Raporu_ Turkce.pdf]. (Erişim: 29 Nisan 2025).
• United Nations. (2020). Policy Brief: COVID-19 and Universal Health Coverage.
• Yayar, R. ve Daşçı, A. N. (2020). Özel Sağlık Sigortası Talebini Etkileyen Faktörlerin İkili Lojistik Regresyon Yöntemiyle Analizi (İstanbul Örneği). Sosyal Güvenlik Dergisi. 10(1). 19–40. [https://doi.org/10.32331/ sgd. 752099].
• Yiğit, F. (2007). Özel Sağlık Sigortası Olmayan Kişilerde Genel Sağlık Ve Özel Sağlık Sigortacılığına Bakış, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul,7-78
• Yurt, E. (2023). Sosyal bilimlerde çok değişkenli analizler için pratik bilgiler: SPSS ve AMOS uygulamaları. Ankara: Nobel.
• World Health Organization (WHO,2021). Universal Health Coverage (UHC). World Health.