Muhtarların Sosyal Yardımların Ulaştırılmasındaki Rolü

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 118 - 137, 30.09.2023

Ahmet Öksüzoğlu

Öz

Köylerin ve mahallelerin başı olan muhtarlar buralarda ikamet eden halk tarafından oylanarak seçilen, herhangi bir siyasi partinin temsilcisi olmayan ve köy tüzel kişiliğini temsil eden yöneticilerdir. Bireysel olarak aday olan ve halkın çoğunluğunun kararıyla göreve getirilen muhtarlar, kararlarını diğer dört üyenin oluşturduğu ihtiyar heyeti ile birlikte alırlar. Özellikle mahalli idarelerin ve geleneksel yaşam biçimlerinin devam ettiği kültürlerde muhtarlar görev alanının içerisinde yer alan coğrafyalar için önemli bir yönetim pozisyonudur. Bu sebeple ilgili sosyal alanlarda yapılacak her eylemden direkt olarak sorumlulardır. Muhtarların görev ve sorumluluk alanlarında biri de sosyal yardımlardır. Sosyal yardımlar temel ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumda olan kişilere verilen hizmetlerin genel adıdır ve mahalli idareler söz konusu olduğunda sosyal yardımları bireylerle buluşturacak kaynak mekanizması muhtarlardır. Bu çalışmada muhtarların sosyal yardımların bireylere ulaştırılmasındaki rolü incelenmiştir. Çalışma nitel araştırma tekniklerinden doküman analizi ile gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda muhtarlığın kavramsal çerçevesinden tarihsel sürecine, sosyal yardımların içeriğinden çeşitlerine ve sosyal yardım aktörlerine kadar derinlemesine bir literatür incelemesi yapılmıştır. Ardından muhtarların sosyal yardımlar konusundaki görev ve sorumluluklarına değinilmiştir. Çalışmanın kendinden sonraki araştırmalara referans olması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

muhtar, sosyal yardım, sosyal hizmet

Destekleyen Kurum

Sakarya Büyükşehir Belediyesi

The Role Of Headmen In The Delivery Of Social Assistance

Öz

The headmen of the villages and neighborhoods are the ones who are elected by voting by the people residing there, who are not representatives of any political party and who represent the legal entity of the village. The mukhtars, who are individually nominated and appointed by the decisions of the people, make their decisions together with the council of elders formed by the other four members. Especially in cultures where local administrations and traditional life structure continue, headmen are an important management position for geographies within the distribution of duties. For these reasons, they are directly responsible for every action to be taken in the relevant social areas. One of the duty and responsibility systems of headmen is social assistance. Social assistance is the general name of the services provided to people who cannot afford basic services, and in the case of local administrations, headmen are the resources that will bring social assistance to communities. These persuasive headmen see the social role in delivering aid to their individuals. The study was carried out with the analysis obtained from qualitative research techniques. A literature review has been made on the historical background of these groups within the scope of the mukhtarship, from the processes of social assistance to its types and social assistance actors. Then, the duties and actions of the mukhtars on social assistance were mentioned. The work itself should be a reference for subsequent experiments.

Anahtar Kelimeler

mukhtar, social assistance, social work

Kaynakça

• Aile Çalışma Ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (tarih yok). https://ailevecalisma.gov.tr/. 2023 tarihinde https://ailevecalisma.gov.tr/sygm/genel-mudurluk/sosyal-yardimlasma-ve- dayanisma-vakiflari/: https://ailevecalisma.gov.tr/sygm/genel- mudurluk/sosyal-yardimlasma-ve-dayanisma-vakiflari/ adresinden alındı
• Aksanyar, Y. (2015). Sosyal Yardımda Yeni Bir Yaklaşım Olarak Şartlı Sosyal Yardım: Sosyal Yardım-İstihdam Bağlantısının Etkinleştirilmesi Programı 2014 Yılı Türkiye Uygulaması Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. Kütahya: T.C. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• Arıkboğa, E. (2004). “Fatih Döneminde İstanbul’da İmar Faaliyetleri ve Mahalle Yerleşimi Hakkında”, İstanbul: Şehir ve Medeniyet(haz. Şevket Kamil Akar), Klasik Yayınları, İstanbul.
• Beydilli, K. (2002), “İmam, Osmanlı Devleti’nde İmamlık”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 22, İstanbul.
• Buğra, A., & Keyder, Ç. (2013). Yeni Yoksulluk Ve Türkiye'nin Değişen Refah Rejimi. Ankara: UNDP.
• Çadırcı, Musa (1970), Türkiye’de Muhtarlık Teşkilatının Kurulması Üzerine Bir İnceleme, Belleten, C.XXXIV, sayı 135
• Dama, N., & Sundaram, D. T. (2018). Yoksulluk Döngüsünden Çıkış Şartlı Eğitim Yardımı. İstanbul: SETA Yayınları.
• Ergenç, Ö. (1984), “Osmanlı Şehrindeki Mahallenin İşlev ve Nitelikleri Üzerine”, Journal of Ottoman Studies/Osmanlı Araştırmaları, IV, İstanbul.
• Ergin, O.N. (1936), Türkiye’de Şehirciliğin Tarihi İnkişafı, İstanbul:İ.Ü. Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Eryılmaz, Bilal (1997),Yerel Yönetimlerin Yeniden Yapılanması, Bileşik Yay., İstanbul.
• Kalkınma Bakanlığı, (2000), Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ankara.
• Kurtkan, A. (1965). Bir Sosyal Yardım Organizasyonu Olarak Kızılay. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi(16), 7-22.
• Ortaylı, İ. (1978), Türkiye İdare Tarihi, TODAİE yayınları, Ankara.
• Ortaylı, İ. (2007), Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi, Cedit Neşriyat, Ankara.
• Özbilgen, E.(2003), Bütün Yönleriyle Osmanlı, İz Yayıncılık, İstanbul.
• Palabıyık, Hamit, Atak, Şermin (2002), ''Türkiye'de Mahalle Yönetimi'', Avrupa Birliği ile Bütünleşme Sürecinde Türkiye'de Yerel Yönetimler, Alfa Kitabevi, İstanbul.
• Tok, Ö. (2005), “Kadı Sicilleri Işığında Osmanlı Şehrindeki Mahalleden İhraç Kararlarında Mahalle Ahalisinin Rolü (XVII. Ve XVIII. Yüzyıllarda Kayseri Örneği), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 18, Kayseri.
• Türk Kızılay. (2019). 2019 Faaliyet Raporu. Türk Kızılay.
• Türk Kızılayı. (2021). Türk Kızılayı 2016-2020 Stratejik Planı. Türk Kızılayı.
• Türkçe Sözlük. (1998),Türk Dil Kurumu,C.2,9.Baskı,Ankara
• Ünlü, U. (2016). Sosyal Belediyecilik Anlayışının E-Belediyecilik Uygulamalarına Entegre Edilmesi. Sayıştay Dergisi(102), 63-89.