Sosyal Karşılaştırmanın Sosyal Kaygı Üzerindeki Etkisinde İş Stresinin Aracılık Rolü: Havacılık Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2024, , 225 - 241, 28.04.2024

Melis Soyer , Duygu Uludağ , Merve Mert

https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2024.02.11

Öz

Havacılık sektöründe yapılan araştırmanın amacı, örgütlerde çalışan bireylerin yaşamış oldukları sosyal karşılaştırma algısı ile meydana gelen sosyal kaygıda stresin ne derece etkili olduğunu ve aracılık edip etmediğini ölçmektir. Araştırmanın örneklemini, Marmara Bölgesi'nde havacılık sektöründe çalışan yer hizmeti personeli oluşturmaktadır. Çalışmanın bulguları sosyal karşılaştırmanın ve iş stresinin sosyal kaygıyı anlamlı olarak yordadığını ve iş stresinin aracı rolü olduğunu ortaya koymuştur. Havacılık sektöründe yapılan bu çalışma bireylerin iş yaşamındaki deneyimlerini geliştirmek için kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Karşılaştırma, Sosyal Kaygı, İş Stresi, Aracılık

The Role of Work Stress in The Effect of Social Comparison on Social Anxiety: A Study on Aviation Industry Employees

Öz

The aim of the research conducted in the aviation sector is to measure how effective stress is and whether it mediates social anxiety caused by the perception of social comparison experienced by individuals working in organisations. The research sample consists of ground service personnel working in the aviation sector in the Marmara Region. The study's findings revealed that social comparison and job stress significantly predicted social anxiety and that job stress had a mediating role. This study, conducted in the aviation sector, can be used to improve individuals' experiences in business life.

Anahtar Kelimeler

Social Comparison, Social Anxiety, Work Stress, Mediation

Kaynakça

• Aderka, I.M. et al. (2012), “Functional impairment in social anxiety disorder”, Journal of Anxiety Disorders, 26(3), 393-400.
• Atılgan, T. & İ. Dengizler (2007), “Hazır giyim sektöründe örgütsel stres üzerine bir araştırma”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 62-93.
• Baltacı, Ö. & E. Hamarta (2013), “Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı, sosyal destek ve problem çözme yaklaşımları arasındaki ilişkiyi inceleme”, Eğitim ve Bilim, 38(167), 226-140.
• Beehr, T.A. & T.M. Franz (1987), “The current debate about the meaning of job stress”, Journal of Organizational Behavior Management, 8(2), 5-18.
• Beehr, T.A. & M.P. O’Driscoll (2002), “Organizationally targeted interventions aimed at reducing workplace stress”, in: C. Thomas & M. Hersen (eds.), Handbook of Mental Health in The Workplace (103-119), Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Buhrmester, D. & K. Prager (1995), Patterns and functions of self-disclosure during childhood and adolescence, Cambridge University Press.
• Densley, R.J. et al. (1994), “Multiple stress ageing of solid-dielectric extruded dry-cured insulation systems for power transmission cables”, IEEE Transactions on Power Delivery, 9(1), 559-571.
• Diener, E. et al. (2008), The science of subjective well-being, The Guilford Press: New York London.
• Eng, W. et al. (2005), “Domains of life satisfaction in social anxiety disorder: Relation to symptoms and response to cognitive-behavioral therapy”, Journal of Anxiety Disorders, 19(2), 143-156.
• Eryılmaz, A. (2009), “Ergenlik Döneminde Stres ve Başa Çıkma”, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 20-37.
• Fardouly, J. et al. (2015), “Social comparisons on social media: The impact of Facebook on young women's body image concerns and mood”, Body Image, 13, 38-45.
• Festinger, L. (1954), “A theory of social comparison processes”, Human Relations, 7(2), 117-140.
• Gastorf, J.W. & J. Suls (1978), “Performance evaluation via social comparison: performance similarity versus related-attribute similarity”, Social Psychology, 41, 297-305.
• Glazier, B.L. & L.E. Alden (2019), “Social anxiety disorder and memory for positive feedback”, Journal of Abnormal Psychology, 128(3), 228-233.
• Gibbons, F.X. & B.P. Buunk (1999), “Individual differences in social comparison: development of a scale of social comparison orientation”, Journal of Personality and Social Psychology, 76(1), 129-142.
• Gümüş, A.E. (2006), Sosyal Kaygı ile Başa Çıkma, Nobel Yayın Dağıtım.
• Greenberg, J. et al. (2007), “Social comparison processes in organizations”, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 102(1), 22-41.
• İçağası, B. (2022), “Two sides of the same coin: the impact of social comparison on social anxiety through cognitive biases”, Yüksek Lisans Tezi, İzmir Ekonomi Üniversitesi.
• Kulik, J.A. & B.B. Gump (1997), “Affective reactions to social comparison: The effects of relative performance and related attributes information about another person”, Personality and Social Psychology Bulletin, 23(5), 452-468.
• Kruglanski, A.W. & O. Mayseless (1990), “Classic and current social comparison research: Expanding the perspective”, Psychological Bulletin, 108(2), 195.
• Leahey, T.M. et al. (2007), “The frequency, nature, and effects of naturally occurring appearance-focused social comparisons”, Behavior Therapy, 38(2), 132-143.
• Ledley, D.R. & R.G. Heimberg (2006), “Cognitive vulnerability to social anxiety”, Journal of Social and Clinical Psychology, 25(7), 755-778.
• Leka, S. & A. Jain (2010), Health impact of psychosocial hazards at work: an overview, World Health Organization.
• Locke, K.D. & J.C. Nekich (2000), “Agency and communion in naturalistic social comparison”, Personality and Social Psychology Bulletin, 26(7), 864-874.
• Major, B. et al. (1993), “In-group versus out-group comparisons and self-esteem”, Personality & Social Psychology Bulletin, 19(6), 711-721.
• Malik, N. (2011), “Quetta City'de özel ve kamu bankaları çalışanlarının yaşadıkları mesleki stres üzerine bir araştırma”, Afrika İşletme Yönetimi Dergisi, 5(8), 3063-3070.
• Mansell, W. & D.M. Clark (1999), “How do I appear to others? Social anxiety and processing of the observable self”, Behaviour Research and Therapy, 37(5), 419-434.
• Michinov, N. (2005), “Social comparison, perceived control, and occupational burnout”, Applied Psychology, 54(1), 99-118.
• Morrison, A.S. & R.G. Heimberg (2013), “Social anxiety and social anxiety disorder”, Annual Review of Clinical Psychology, 9, 249-274.
• Neale, A.V. (1991), “Work stress in emergency medical technicians”, Journal of Occupational Medicine, 991-997.
• Özdamar, K. (2004), Paket Programlar ile İstatiksel Veri Analizi-1, Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Pleban, R. & A. Tesser (1981), “The effects of relevance and quality of another's performance on interpersonal closeness”, Social Psychology Quarterly, 44, 278-285.
• Pyszczynski, T. et al. (1985), “Social comparison after success and failure: Biased search for information consistent with a self-serving conclusion”, Journal of Experimental Social Psychology, 21(2), 195-211.
• Rowshan, A. (2000), Stres Yönetimi: Hayatınızın Sorumluluğunu Almak İçin Stresi Nasıl Yönetebilirsiniz, Sistem Yayıncılık.
• Suls, J. et al. (2002), “Social comparison: Why, with whom, and with what effect?”, Current Directions in Psychological Science, 11(5), 159-163.
• Sungur, M.Z. (2000), “Bilişsel-davranışçı yaklaşımlar ve sosyal fobi”, Klinik Psikiyatri Dergisi, 3(2), 27-32.
• Turk-Browne, N.B. et al. (2005), “The Automaticity of Visual Statistical Learning”, Journal of Experimental Psychology: General, 134(4), 552-564.
• Tyler, J.M. & R.S. Feldman (2005), “Deflecting threat to one's image: Dissembling personal information as a self-presentation strategy”, Basic and Applied Social Psychology, 27(4), 371-378.
• Watson, D. & R. Friend (1969), “Measurement of social-evaluative anxiety”, Journal of Consulting and Clinical Psychology, 33(4), 448-457.
• Wong, C.S. & K.S. Law (2002), “The effects of leader and follower emotional intelligence on performance and attitude: An exploratory study”, The Leadership Quarterly, 13(3), 243-274.
• Wood, J.V. et al. (2009), “Positive self-statements: Power for some, peril for others”, Psychological Science, 20(7), 860-866.
• Yeniçıktı, N.T. (2010), “Halkla ilişkiler sürecinde sosyal kaygı düzeylerinin sosyal sorumluluk projeleri ile giderilmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Halkla İlişkiler ve Tanıtım ABD.
• Yılmaz, A. & S. Ekici (2003), “Örgütsel yaşamda stresin kamu çalışanlarının performansına etkileri üzerine bir araştırma”, Yönetim ve Ekonomi, 10(2), 1-20.