Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Electricity Generation - Economic Growth - Environmental Pollution: VECM Analysis for Turkey

Yıl 2021, , 267 - 284, 25.01.2021
https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2021.01.13

Öz

The aim of the article is to examine the relations of fossil and renewable electricity generation in Turkey with economic growth and environmental pollution in the period 1990-2017. JohansenJuselius (1990) cointegration test and VECM causality analysis were followed to determine the relationships between variables. The results indicate that (i) there is a cointegration relationship between the variables, (ii) the conservation hypothesis seems valid in terms of fossil and renewable electricity generation in the long term, (iii) rise in carbon dioxide emissions increases renewable electricity generation more than fossil-derived electricity generation, (iv) according to the substitutive relationship of resources used in electricity generation, rise in fossil-based electricity generation reduces renewable electricity generation much more. As a result, it is seen that economic growth, environmental responses and the degree of substitution of resources are effective on electricity generation. In terms of ensuring environmental quality, it is necessary to pay attention to the interaction of factors with each other.

Kaynakça

  • Acaravcı, A. & S. Erdoğan (2018), “Yenilenebilir Enerji, Çevre ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Seçilmiş Ülkeler için Ampirik Bir Analiz”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(1), 53-64.
  • Adjei, S.K. (2016), “A Dynamic Estimation of Electricity Production and Economic Growth in Ghana: An Econometric Analysis”, International Journal of Economics, Commerce and Management, 4(2), 640-661.
  • Altınay, G. & E. Karagöl (2005), “Electricity Consumption and Economic Growth: Evidence from Turkey”, Energy Economics, 27, 849-856.
  • Altıntaş, H. & M. Kum (2013), “Multivariate Granger Causality between Electricity Generation, Export, Prices and Economic Growth in Turkey”, International Journal of Energy Economics and Policy, 3(Special Issue), 41-51.
  • Altıntaş, H. & Ö. Koçbulut (2014), “Türkiye’de Elektrik Tüketiminin Dinamikleri ve Ekonomik Büyüme: Sınır Testi ve Nedensellik Analizi”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 43, 37-65.
  • Balsalobre-Lorente, D. et al. (2018), “How Economic Growth, Renewable Electricity and Natural Resources Contribute to CO2 Emissions?”, Energy Policy, 113, 356-367.
  • Bayraktutan, Y. & M. Yılgör & S. Uçak (2011), “Renewable Electricity Generation and Economic Growth: Panel-Data Analysis for OECD Members”, International Research Journal of Finance and Economics, 66, 59-66.
  • Bozkurt, H. (2013), Zaman Serileri Analizi, Ekin Basım Yayın, Bursa.
  • Erdoğan, S. vd. (2018), “Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Üretimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi Üzerine Ampirik Bulgular”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(2), 233-246.
  • Eren, M.V. vd. (2016), “Türkiye’de Yapısal Kırılmalı Testlerle Elektrik Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi”, Akademik Bakış Dergisi, 56, 275-289.
  • Ertuğrul, M. (2011), “Türkiye’de Elektrik Tüketimi Büyüme İlişkisi: Dinamik Analiz”, Enerji-Piyasa ve Düzenleme, 2, 49-73.
  • Ghosh, S. (2002), “Electricity Consumption and Economic Growth in India”, Energy Policy, 30, 125-129.
  • Ghosh, S. (2009), “Electricity Supply, Employment and Real GDP in India: Evidence Cointegration and Granger-Causality Tests”, Energy Policy, 37(8), 2926-2929.
  • Hdom, H.A.D. (2019), “Examining Carbon Dioxide Emissions, Fossil & Renewable Electricity Generation and Economic Growth: Evidence from a Panel of South American Countries”, Renewable Energy, 139, 186-197.
  • Johansen, S. & K. Juselius (1990), “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration- with Applications to the Demand For Money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169-210.
  • Kwiatkowski, D. et al. (1992), “How Sure Are We That Economic Time Series Have A Unit Root?”, Journal of Econometrics, 54, 159-178.
  • Marques, A.C. & J.A. Fuinhas & A.N. Menegaki (2014), “Interactions between Electricity Generation Sources and Economic Activity in Greece: A VECM Approach”, Applied Energy, 132, 34-46.
  • Mert, M. & A.E. Çağlar (2019), Eviews ve Gauss Uygulamalı Zaman Serileri Analizi, Detay Yayıncılık, 1. Baskı, Ankara.
  • Murray, D.A. & G.D. Nan (1996), “A Definition of The GDP-Electrification Interrelationship”, Journal of Energy and Development, 19, 275-283.
  • Nnaji, C.E. & J.O. Chukwu & N. Moses (2013), “Electricity Supply, Fossil Fuel Consumption, CO2 Emissions and Economic Growth: Implications and Policy Options for Sustainable Development in Nigeria”, International Journal of Energy Economics and Policy, 3(3), 262-271.
  • Özcan, M. (2019), “Factors Influencing the Electricity Generation Prefences of Turkish Citizens: Citizens’ Attitudes and Policy Recommendations in the Context of Climate Change and Environmental Impact”, Renewable Energy, 132, 381-393.
  • Özcan, M. & S. Öztürk (2015), Türkiye’nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması, <http://www.emo.org.tr/ekler/58a45a373b0c713_ek.pdf>, 10.10.2019.
  • Özkan, F. & Ö. Özkan & H.S. Kuyuk (2012), “Energy Production and Economic Growth: Empirical Evidence from Turkey”, Applied Econometrics and International Development, 12(2), 79-88.
  • Rehman, A. et al. (2020), “Does Electricity Production from Different Sources in Pakistan Have Dominant Contribution to Economic Growth? Empirical Evidence From Long-run and Short-run Analysis”, The Electricity Journal, 33(3), 1-9.
  • Sağlam, B.B. & K. Yıldırım (2014), “Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ücretler: Türkiye Ekonomisi İçin Bir Uygulama”, Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 32(1), 191-209.
  • Sarker, A.R. & K. Alam (2010), “Nexus Between Electricity Generation and Economic Growth in Bangladesh”, Asian Social Science, 6(12), 16-22.
  • Sevüktekin, M. & M. Çınar (2014), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, Dora Yayınevi, Bursa.
  • TEİAŞ (2018), Elektrik Enerjisi-Üretimi-Tüketimi-Kayıplar İstatistiği, <https://www.teias.gov.tr/tr/iii-elektrik-enerjisi-uretimi-tuketimi-kayiplar-1>, 20.10.2019.
  • Turan, Z. (2018), “Türkiye’de Tarımsal Mal Ticaretinin ve Hayvancılığın Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi (1990-2014)”, International Journal of Disciplines Economics and Administrative Sciences Studies, 4(8), 200-209.
  • TÜİK (2018), 1990-2017 Döneminde Sera Gazı Emisyonları, <http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1019>, 20.10.2019.
  • Uzun, A. & Ö.S. Emsen & Ö. Yalçınkaya & İ. Hüseyni (2013), “Toplam Elektrik Üretimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1980-2010)”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 327-344.
  • Yılmaz, M. (2012), “Türkiye’nin Enerji Potansiyeli ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Açısından Önemi”, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 4(2), 33-54.
  • Yoo, S.H. (2005), “Electricity Consumption and Economic Growth: Evidence From Korea”, Energy Policy, 33(12), 1627-1632.
  • Yoo, S-H. & Y. Kim (2006), “Electricity Generation and Economic Growth in Indonesia”, Energy, 31, 2890-2899.
  • Yu, Z. et al. (2019), “The Effects of Electricity Production on Industrial Development and Sustainable Economi Growth: A VAR Analysis for BRICS Countries”, Sustainability, 11, No: 5895, 1-13.

Elektrik Üretimi - Ekonomik Büyüme - Çevre Kirliliği: Türkiye İçin VECM Analizi

Yıl 2021, , 267 - 284, 25.01.2021
https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2021.01.13

Öz

Türkiye’de 1990-2017 yılları arasında fosil ve yenilenebilir kaynaklı elektrik üretiminin, ekonomik büyüme ve çevresel kirlilikle olan ilişkilerinin incelenmesi makalenin amacını oluşturmaktadır. Değişkenler arası ilişkilerin tespiti için Johansen-Juselius (1990) eşbütünleşme testi ile VECM nedensellik analizinin aşamaları takip edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre; i) Değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisi bulunmaktadır. ii) Uzun dönemde fosil ve yenilenebilir kaynaklı elektrik üretimleri açısından koruma hipotezinin geçerli olduğu görülmektedir. iii) Karbondioksit salınımındaki artışlar yenilenebilir elektrik üretimini fosil kaynaklı elektrik üretiminden daha fazla arttırmaktadır. iv) Elektrik üretiminde kullanılan kaynakların ikame ilişkisine göre fosil kaynaklı elektrik üretimindeki artışlar yenilenebilir elektrik üretimini daha fazla azaltmaktadır. Sonuç olarak kaynağına göre elektrik üretimi üzerinde ekonomik büyümenin, çevresel tepkilerin ve kaynakların ikame derecesinin etkili olduğu görülmektedir. Çevre kalitesinin sağlanması açısından etkenlerin birbirleriyle olan etkileşimlerine dikkat etmek gerekmektedir.

Kaynakça

  • Acaravcı, A. & S. Erdoğan (2018), “Yenilenebilir Enerji, Çevre ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Seçilmiş Ülkeler için Ampirik Bir Analiz”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(1), 53-64.
  • Adjei, S.K. (2016), “A Dynamic Estimation of Electricity Production and Economic Growth in Ghana: An Econometric Analysis”, International Journal of Economics, Commerce and Management, 4(2), 640-661.
  • Altınay, G. & E. Karagöl (2005), “Electricity Consumption and Economic Growth: Evidence from Turkey”, Energy Economics, 27, 849-856.
  • Altıntaş, H. & M. Kum (2013), “Multivariate Granger Causality between Electricity Generation, Export, Prices and Economic Growth in Turkey”, International Journal of Energy Economics and Policy, 3(Special Issue), 41-51.
  • Altıntaş, H. & Ö. Koçbulut (2014), “Türkiye’de Elektrik Tüketiminin Dinamikleri ve Ekonomik Büyüme: Sınır Testi ve Nedensellik Analizi”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 43, 37-65.
  • Balsalobre-Lorente, D. et al. (2018), “How Economic Growth, Renewable Electricity and Natural Resources Contribute to CO2 Emissions?”, Energy Policy, 113, 356-367.
  • Bayraktutan, Y. & M. Yılgör & S. Uçak (2011), “Renewable Electricity Generation and Economic Growth: Panel-Data Analysis for OECD Members”, International Research Journal of Finance and Economics, 66, 59-66.
  • Bozkurt, H. (2013), Zaman Serileri Analizi, Ekin Basım Yayın, Bursa.
  • Erdoğan, S. vd. (2018), “Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Üretimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi Üzerine Ampirik Bulgular”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(2), 233-246.
  • Eren, M.V. vd. (2016), “Türkiye’de Yapısal Kırılmalı Testlerle Elektrik Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi”, Akademik Bakış Dergisi, 56, 275-289.
  • Ertuğrul, M. (2011), “Türkiye’de Elektrik Tüketimi Büyüme İlişkisi: Dinamik Analiz”, Enerji-Piyasa ve Düzenleme, 2, 49-73.
  • Ghosh, S. (2002), “Electricity Consumption and Economic Growth in India”, Energy Policy, 30, 125-129.
  • Ghosh, S. (2009), “Electricity Supply, Employment and Real GDP in India: Evidence Cointegration and Granger-Causality Tests”, Energy Policy, 37(8), 2926-2929.
  • Hdom, H.A.D. (2019), “Examining Carbon Dioxide Emissions, Fossil & Renewable Electricity Generation and Economic Growth: Evidence from a Panel of South American Countries”, Renewable Energy, 139, 186-197.
  • Johansen, S. & K. Juselius (1990), “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration- with Applications to the Demand For Money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169-210.
  • Kwiatkowski, D. et al. (1992), “How Sure Are We That Economic Time Series Have A Unit Root?”, Journal of Econometrics, 54, 159-178.
  • Marques, A.C. & J.A. Fuinhas & A.N. Menegaki (2014), “Interactions between Electricity Generation Sources and Economic Activity in Greece: A VECM Approach”, Applied Energy, 132, 34-46.
  • Mert, M. & A.E. Çağlar (2019), Eviews ve Gauss Uygulamalı Zaman Serileri Analizi, Detay Yayıncılık, 1. Baskı, Ankara.
  • Murray, D.A. & G.D. Nan (1996), “A Definition of The GDP-Electrification Interrelationship”, Journal of Energy and Development, 19, 275-283.
  • Nnaji, C.E. & J.O. Chukwu & N. Moses (2013), “Electricity Supply, Fossil Fuel Consumption, CO2 Emissions and Economic Growth: Implications and Policy Options for Sustainable Development in Nigeria”, International Journal of Energy Economics and Policy, 3(3), 262-271.
  • Özcan, M. (2019), “Factors Influencing the Electricity Generation Prefences of Turkish Citizens: Citizens’ Attitudes and Policy Recommendations in the Context of Climate Change and Environmental Impact”, Renewable Energy, 132, 381-393.
  • Özcan, M. & S. Öztürk (2015), Türkiye’nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması, <http://www.emo.org.tr/ekler/58a45a373b0c713_ek.pdf>, 10.10.2019.
  • Özkan, F. & Ö. Özkan & H.S. Kuyuk (2012), “Energy Production and Economic Growth: Empirical Evidence from Turkey”, Applied Econometrics and International Development, 12(2), 79-88.
  • Rehman, A. et al. (2020), “Does Electricity Production from Different Sources in Pakistan Have Dominant Contribution to Economic Growth? Empirical Evidence From Long-run and Short-run Analysis”, The Electricity Journal, 33(3), 1-9.
  • Sağlam, B.B. & K. Yıldırım (2014), “Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ücretler: Türkiye Ekonomisi İçin Bir Uygulama”, Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 32(1), 191-209.
  • Sarker, A.R. & K. Alam (2010), “Nexus Between Electricity Generation and Economic Growth in Bangladesh”, Asian Social Science, 6(12), 16-22.
  • Sevüktekin, M. & M. Çınar (2014), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, Dora Yayınevi, Bursa.
  • TEİAŞ (2018), Elektrik Enerjisi-Üretimi-Tüketimi-Kayıplar İstatistiği, <https://www.teias.gov.tr/tr/iii-elektrik-enerjisi-uretimi-tuketimi-kayiplar-1>, 20.10.2019.
  • Turan, Z. (2018), “Türkiye’de Tarımsal Mal Ticaretinin ve Hayvancılığın Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi (1990-2014)”, International Journal of Disciplines Economics and Administrative Sciences Studies, 4(8), 200-209.
  • TÜİK (2018), 1990-2017 Döneminde Sera Gazı Emisyonları, <http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1019>, 20.10.2019.
  • Uzun, A. & Ö.S. Emsen & Ö. Yalçınkaya & İ. Hüseyni (2013), “Toplam Elektrik Üretimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1980-2010)”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 327-344.
  • Yılmaz, M. (2012), “Türkiye’nin Enerji Potansiyeli ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Açısından Önemi”, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 4(2), 33-54.
  • Yoo, S.H. (2005), “Electricity Consumption and Economic Growth: Evidence From Korea”, Energy Policy, 33(12), 1627-1632.
  • Yoo, S-H. & Y. Kim (2006), “Electricity Generation and Economic Growth in Indonesia”, Energy, 31, 2890-2899.
  • Yu, Z. et al. (2019), “The Effects of Electricity Production on Industrial Development and Sustainable Economi Growth: A VAR Analysis for BRICS Countries”, Sustainability, 11, No: 5895, 1-13.
Toplam 35 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ahmet Emrah Tayyar 0000-0003-2823-1700

Yayımlanma Tarihi 25 Ocak 2021
Gönderilme Tarihi 10 Aralık 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021

Kaynak Göster

APA Tayyar, A. E. (2021). Elektrik Üretimi - Ekonomik Büyüme - Çevre Kirliliği: Türkiye İçin VECM Analizi. Sosyoekonomi, 29(47), 267-284. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2021.01.13
AMA Tayyar AE. Elektrik Üretimi - Ekonomik Büyüme - Çevre Kirliliği: Türkiye İçin VECM Analizi. Sosyoekonomi. Ocak 2021;29(47):267-284. doi:10.17233/sosyoekonomi.2021.01.13
Chicago Tayyar, Ahmet Emrah. “Elektrik Üretimi - Ekonomik Büyüme - Çevre Kirliliği: Türkiye İçin VECM Analizi”. Sosyoekonomi 29, sy. 47 (Ocak 2021): 267-84. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2021.01.13.
EndNote Tayyar AE (01 Ocak 2021) Elektrik Üretimi - Ekonomik Büyüme - Çevre Kirliliği: Türkiye İçin VECM Analizi. Sosyoekonomi 29 47 267–284.
IEEE A. E. Tayyar, “Elektrik Üretimi - Ekonomik Büyüme - Çevre Kirliliği: Türkiye İçin VECM Analizi”, Sosyoekonomi, c. 29, sy. 47, ss. 267–284, 2021, doi: 10.17233/sosyoekonomi.2021.01.13.
ISNAD Tayyar, Ahmet Emrah. “Elektrik Üretimi - Ekonomik Büyüme - Çevre Kirliliği: Türkiye İçin VECM Analizi”. Sosyoekonomi 29/47 (Ocak 2021), 267-284. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2021.01.13.
JAMA Tayyar AE. Elektrik Üretimi - Ekonomik Büyüme - Çevre Kirliliği: Türkiye İçin VECM Analizi. Sosyoekonomi. 2021;29:267–284.
MLA Tayyar, Ahmet Emrah. “Elektrik Üretimi - Ekonomik Büyüme - Çevre Kirliliği: Türkiye İçin VECM Analizi”. Sosyoekonomi, c. 29, sy. 47, 2021, ss. 267-84, doi:10.17233/sosyoekonomi.2021.01.13.
Vancouver Tayyar AE. Elektrik Üretimi - Ekonomik Büyüme - Çevre Kirliliği: Türkiye İçin VECM Analizi. Sosyoekonomi. 2021;29(47):267-84.