ECO Pazarında Türkiye: 1997-2005 Dönemi Rekabet Gücü Analizi

Yıl 2009, Cilt: 10 Sayı: 10, - , 01.12.2009

Nevzat Şimşek , Said Sadat

Öz

1992 yılında yeni üyelerin katılımıyla yeniden bir canlanma dönemine giren ECO, yaklaşık 400 milyonluk nüfusa, 8 milyon kilometre karelik bir alana sahip bir ekonomik işbirliği örgütüdür. Bu çalışmada, açıklanmış karşılaştırmalı avantaj endeksleri kullanılarak endüstri bazında Türkiye’nin ECO pazarındaki (Afganistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan hariç) rekabet gücü analizi yapılmaktadır. Çalışmada açıklanmış karşılaştırmalı üstünlüğü ölçmeye yönelik geleneksel Balassa endeksi ile Vollrath endeksleri hesaplanarak, bu endekslerin tutarlılığı ve istikrarlılığı test edilmektedir. Hesaplamalar sonucunda Türkiye’nin genelde emek yoğun endüstrilerde açıklanmış karşılaştırmalı avantajının olduğu ve yıllar itibariyle bu avantajını devam ettirdiği görülmektedir. Buna karşılık hammadde yoğun endüstrilerinde açıklanmış karşılaştırmalı avantajın bulunmadığı görülmektedir. Bu endeksler ile elde edilen sonuçlar, ülkelerin belirli bir endüstride rekabet gücü olup olmadığını göstermekte, fakat rekabet gücünün ya da karşılaştırmalı avantajın sayısal miktarını tutarlı bir şekilde ölçmemektedir.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Akgüngör, S. F.R. Barboros ve N. Kumral (2002), “Competitiveness of the Turkish Fruit and Vegetable Processing Industry in the European Union Market”, Russian and East European Finance and Trade, 38/3.
• Altay, N. ve A.O. Gacaner (2003), “Türkiye’nin Rekabet Dinamikleri: Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü Rekabet Gücünün Karşılaştırmalı Analizi”, VII. ERC/ODTÜ Uluslararası Ekonomi Kongresi, Ankara.
• Atik, H. (2005), Yenilik ve Ulusal Rekabet Gücü, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Balassa, B. (1965), “Trade Liberalisation and ‘Revealed’ Comparative Advantage”, The Manchester School of Economics and Social Studies, 33, 99–123.
• Balassa, B. (1977), “‘Revealed’ Comparative Advantage Revisited: An Analysis of Relative Export Shares of the Industrial Countries (1953–1971)”, The Manchester School of Economics and Social Studies, 45, 327–44.
• Balassa, B. (1989), Comparative Advantage, Trade Policy and Economic Development, New York: Harvester Wheatsheaf.
• Çakmak A.Ö., “Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler ve Rekabet Gücü, Türkiye Tekstil ve Hazır Giyim, Endüstrisi Üzerine Bir Uygulama”, <http://eab.ege.edu.tr/pdf/5/c5-s/2-M8.pdf>. 28.05.2009.
• Çoban, O. ve R. Kök (2005), “Türkiye Tekstil Endüstrisi ve Rekabet Gücü: AB Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Bir Analiz Örneği, 1989–2001”, İktisat, İşletme ve Finans, 228, 68–81.
• ECO Secretariat, <http://www.ecosecretariat.org>, 12.07.2007.
• Erlat, G. ve H. Erlat (2004), “Türkiye’nin Orta Doğu Ülkeleri ile Olan Dış Ticareti, 1990–2002”, İçinde: GAP Bölgesinde Dış Ticaret ve Tarım, Ed. E. Uygur ve İ. Civcir, Türkiye Ekonomi Kurumu Yayınları, Ankara.
• Erlat, G. ve H. Erlat (2005), “Do Turkish Exports Have Comparative Advantage with Respect to the European Union Market, 1990–2000”, Proceedings of the Middle East Economic Association, 7, <http://www.sba.luc.edu/orgs/meea/volume7/erlat.pdf>, 11.11.2005.
• Ferman, M., S. Akgüngör ve A.H. Yüksel (2004), “Türkiye’nin İhracat Rekabet Gücü ve Sürdürülebilirliği: Avrupa Birliği Pazarında Rakip Ülkeler ve Türkiye Açısından Bir Karşılaştırma”, 2004 Türkiye İktisat Kongresi, İzmir, 4-29.
• Ferto I. ve L.J. Hubbard (2003), ”Revealed Comparative Advantage and Competitiveness in Hungarian Agri-Food Sectors”, The World Economy 26(2), 247–259.
• Güran, N. (1990), Dışa Açılma Sürecinde Türkiye Ekonomisinin Rekabet Gücü, DPT, No. 2231, Ankara.
• Hinloopen, J. ve C. Van Marrewijk (2001), “On the Empirical Distribution of the Balassa Index”, Weltwirtschaftliches Archiv, 137, 1–35.
• Hufbauer, G. ve J. Chilas, (1974), “Specialization by Industrial Countries: Extent and Consequences”, In: The International Division of Labour: Problems and Perspectives. International Symposium. Ed. H. Giersch, Tubingen, Germany: J.C.B. Mohr, 3–38.
• Karakaya, E. ve F.B. Özgen (2002), “Economic Feasibility of Turkey’s Economic Integration with the EU: Perspectives from Trade Creation and Trade Diversion”, VI. ERC/ODTU Uluslararası Ekonomi Kongresi, Ankara.
• Kösekahyaoğlu, L. (2004), “Comparative Advantage of Turkey with Regard to the EU”, Süleyman Demirel Üniversitesi, İİBF Dergisi, 147–15.
• Küçükahmetoğlu, O. (2000), “Türkiye-AB Gümrük Birliği’nin İktisadi Etkileri”, İktisat Dergisi, 408, 34–47.
• Liesner, H.H. (1958), “The European Common Market and British Industry”, Economic Journal, 68, 302–16.
• Seymen D. ve N. Şimşek (2006), “Türkiye ile Çin’in OECD Pazarında Rekabet Gücü Karşılaştırması”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 244.
• Şimşek, N. (2008), Türkiye’nin Endstri- içi Dış Ticareti’nin Analizi, Beta Yayınevi, İstanbul.
• Şimşek, N., D. Seymen ve U. Utkulu (2007), “Turkey’s Competitiveness in The EU Market: A Comparison Of Different Trade Measure”, ETSG 2007, Dokuzuncu Yıllık Uluslararası Konferans, Athens University of Economics and Business, Atina, 13-15 Eylül 2007.
• Togan, S. (1993), 1980’li Yıllarda Türk Dış Ticaret Rejimi ve Dış Ticaretin Liberalizasyonu, Türk Eximbank Araştırma Dizisi, No: 1, Ankara.
• Utkulu U. ve D. Seymen (2004), “Trade, Competitiveness and Revealed Comparative Advantage: Evidence for Turkey toward the EU”, European Trade Study Group, Sixth Annual Conference, Nottingham.
• Vollrath, T.L. (1991), “A Theoretical Evaluation of Alternative Trade Intensity Measures of Revealed Comparative Advantage”, Weltwirtschaftliches Archiv, 130, 265–79.
• Yılmaz, B. (2002), “Turkey’s Competitiveness in the European Union. A Comparison of Greece, Portugal, Spain and the EU/12/15”, Russian and East European Finance andTrade, 38(3), 54–72.
• Yılmaz, B. (2003), “Turkey’s Competitiveness in the European Union: A Comparison with Five Candidate Countries –Bulgaria, The Czech Republic, Hungary, Poland, Romania– and the EU15”, Ezoneplus Working Paper, 12, February.
• Yılmaz, B. ve S.J. Ergun (2003), “The Foreign Trade Pattern and Foreign Trade Specialisation of Candidates of the European Union”, Ezoneplus Working Paper, 19, September.