Katma Değer Vergisi, Enflasyon Oranı ve Kamu Harcamaları Arasındaki İlişkilerin Dinamik Analizi

Yıl 2011, Cilt: 16 Sayı: 16, - , 01.12.2011

İbrahim Arısoy İlter Ünlükaplan

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye ekonomisinde Katma Değer Vergisinin (KDV) önemi ve gelişimini Avrupa Birliği ve OECD üyesi ülkeler ile karşılaştırarak KDV oranı, geliri, kamu harcaması ve enflasyon oranı arasındaki dinamik ilişkileri zaman serisi yöntemleri ile analiz etmektir. Bu kapsamda KDV oranı, geliri, kamu harcaması ve enflasyon oranı arasındaki dinamik etkileşimler VAR modeli çerçevesinde etki-tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırma yöntemleri yardımıyla analiz edilmiştir. Etki-tepki analizi sonuçları, varyans ayrıştırma analizi sonuçları ile paralel şekilde KDV gelirleri ile kamu harcamaları arasındaki çift yönlü ve güçlü ilişkiye dikkat çekmekle birlikte gerek KDV gelirinin, gerek kamu harcamalarının enflasyonist etkilerini de ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Akçoraoğlu, A. (1999), “Kamu Harcamaları, Kamu Gelirleri ve Keynesçi Politikalar: Bir Nedensellik Analizi”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 51–65.
• Anderson, W., M.S. Wallace ve J.T. Warner (1986), “Government Spending and Taxation: What Causes What”, Southern Economic Journal, 53, 630-639.
• Barro, R.J. (1979), “On the Determination of Public Debt”, Journal of Political Economy, 87(5), 940–971.
• Cardoso, E. (1998), “Virtual Deficits and the Patinkin Effect”, IMF Working Paper, No:98/41.
• Charemza, W.W. ve D.F. Deadman, (1997), New Directions in Econometric Practice, Northampton: Edward Elgar Publishing Limited.
• Çavuşoğlu, A.T. (2008), “Türkiye’de Kamu Gelirleri ve Harcamaları Arasındaki İlişki Üzerine Ekonometrik Bir Analiz”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 143–159.
• Darrat, A.F. (1998), “Tax and Spend, or Spend and Tax? An Inquiry into the Turkish Budgetary Process”, Southern Economic Journal, 64 (4), 940–956.
• Doan, T.A. (1992), Regression Analysis of Time Series, Evanston, IL: VAR Econometrics.
• Ebrill, L.M., J.P. Bodin ve V. Summers (2002), “The Allure of the Value-Added Tax”, Finance and Development, 39(2).
• Enders, W. (1995), Applied Econometric Time Series, New York: John Wiley & Sons.
• Engle, R.F. ve C.W.F. Granger (1987), “Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing”, Econometrica, 55, 251–276.
• Günaydın, İ. (2000). “Türkiye’de Kamu Gelirleri ve Kamu Harcamaları Arasındaki Nedensel İlişki”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 55–74.
• Günaydın, İ. (2004a), “Gelir veya Harcama Ayarlamaları Yoluyla Bütçe dengesi Sağlanabilir mi? Türkiye Örneği”, İktisat İşletme ve Finans, 218, 84–98.
• Günaydın, İ. (2004b). “Vergi-Harcama Tartışması: Türkiye Örneği”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(2), 163–181.
• Holcombe, R. (2006), Public Sector Economics – The Role of Government in the American Economy, NJ: Pearson Prentice Hall.
• Hoover, K.D. ve S.M. Sheffrin (1992), “Causation, Spending and Taxes: Sand in the Sandbox or Tax Collector for the Welfare State?”, American Economic Review, 82(1), 225–248.
• Johansen, S. ve K. Juselius, (1990), “Maximum Likelihood Estimated and Inference on Cointegration with Application to the Demand for Money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, 169–210.
• Keen, M. ve B. Lockwood (2006), “ Is the VAT a Money Machine?”, National Tax Journal, LIX (4), 905–928.
• Lee, J. ve M.C. Strazicich (2003), “Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test with Two Structural Breaks”, The Review of Economics and Statistics, 85 (4), 1082–1089.
• Manage, N. ve M.L. Marlow (1986), “The Causal Relation Between Federal Expenditures and Receipts”, Southern Economic Journal, 52(3), 617–629.
• Miller, S. ve F. Russek (1990), “Cointegration and Error-Correction Models: The Temporal Causality Between Government Taxes and Spending”, Southern Economic Journal, 57(1), 221–229.
• Mourmouras, A. ve J.A. Tijerina (1994), “Collection Lags and the Optimal Inflation Tax: A Reconsideration”, IMF Staff Papers, 41(1), 30–54.
• OECD (2009), Revenue Statistics 1965-2008, Organization for Economic Co-Operation and Development Publication.
• OECD (2010), Consumption Tax Trends 2010-VAT/GST and Excise Rates - Trends And Administration Issues, Organization for Economic Co-Operation and Development Publication.
• Pagan, Jose A., G. Soydemir ve J.A. Tijerina-Guajardo (2001), “The Evolution of VAT Rates and Government Tax Revenue in Mexico”, Contemporary Economic Policy, 19(4), 424-433.
• Payne, J., Mohammadi, H. ve M. Çak (2008), “Turkish Budget Deficit Sustainability and the Revenue-expenditure Nexus”, Applied Economics, 40(7), 823-830.
• Pesaran, M.H., Y. Shin (1998), “Generalized Impulse Response Analysis in Linear Multivariate Models”, Economic Letters, 58 (1), 17-29.
• Pınar, A. (1998), “A Model of Government Expenditures in Turkey”, Yapı Kredi Economic Review, 9 (2), 55–71.
• Pindyck, S.R., L.D. Rubinfield (1991), Econometric Models and Economic Forecasts, McGraw-Hill Company.
• Sims, C.A., J.H. Stock and M.W. Wallace (1990), “Inference in Linear Time Series Models with Some Unit Roots", Econometrica, 58(1),113–144.
• Sims, C.A. (1980), “Macroeconomics and Reality”, Econometrica, 48, 1–49.
• Tanzi, V. (1977), “Inflation, Lags in Collections and the Real Value of Tax Revenue”, IMF Staff Papers, 24, 154–167.
• Tarı, R., (2002) Ekonometri, Alfa Yayınları: Istanbul.
• Terzi, H. ve S. Oltulular (2006), “Harcama-Vergi Geliri Hipotezi: Türkiye Örneği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 1–18.
• Von Furstenberg, G.M., R.J. Green ve J.H. Jeong (1986), “Tax and Spend, or Spend and Tax ?”, Review of Economics and Statistics, 68(2), 179-188.