Balkan Piyasalarını Hedef Alan Doğal Gaz Boru Hattı Projeleri Arasında Rekabet: NABUCCO-Güney Akım ve Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP) Projeleri Örneği
Öz
Bu makalede Balkan ülkeleri söz konusu olduğunda tarihi olarak Avusturya-Rusya-Osmanlı İmparatorlukları arasındaki güç mücadelesinin 21. yüzyılda doğal gaz boru hatları jeopolitiği üzerinden yeniden ortaya çıktığı iddia edilmektedir. Stratejik çıkarları farklı olan çeşitli aktörler tarafından geliştirilen bir takım boru hattı projeleri Azeri gazını Güney Doğu Avrupa (Balkan) ülkelerine ulaştırmak için birbirleriyle sert bir rekabete girişmişlerdir. Bu yarıştan, Şah Deniz Konsorsiyumu’nca yapılan tercih sonrası TANAP ve TAP doğal gaz boru hattı projeleri galip çıkmıştır. AB-Rusya-Türkiye arasındaki üç taraflı enerji diplomasisi sürecinde Rusya ve Türkiye birbirlerinin konumlarına paralel hareket ederken, söz konusu rekabette kaybeden NABUCCO projesi ile Avusturya özelinde merkezi AB ülkeleri olmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aleksiyev, A. & I. Vasiliev (2013), Nabucco West: A Fateful Choice for Bulgaria, <http://www.naturalgaseurope.com/nabucco-west-bulgaria>, 29.06.2013.
- Andres, R.B. & M. Kofman (2011), European Energy Security: Reducing Volatility of Ukraine-Russia Natural Gas Pricing Disputes, <http://www.ndu.edu/inss/docuploaded/SF%20264%20Andres_Kofman.pdf>, 02.04.2014.
- Barroso, J. (2009), President of the European Commission, Signature of the Nabucco Intergovernmental Agreement, Ankara, 13.07.2009, <http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=SPEECH/09/339>, 13.01.2013.
- Geropoulos, K. (2013), Gazprom Snubs EU-Ukraine Gas Talks, <http://www.neurope.eu/article/gazprom-snubs-eu-ukraine-gas-talks>, 27.05.2013.
- Hacaloğlu, N. (2011), “Putin: Türkiye’nin Güney Akım’a vize vermesi yeni yıl hediyesi”, Hürriyet, 29.12.2011.
- Hava, E. (2012), “Out of Nabucco Turkey hopes for brighter future with TANAP”, Today’s Zaman, 27.06.2012.
- Jukov, S.V. & et al. (2010), Globalizatsiya rinka prirodnogo gaza: Vozmojnosti i vizovi dlya Rossii, [Doğal gaz piyasasının küreselleşmesi: Rusya için tehdit ve fırsatlar], Moskova: IMEMO RAN.
- Kaveşnikov, N.Y. (2009), “ ‘Rol’ energodialoga Rossiya-EC v obespeçenii energetiçeskoy bezopasnosti ‘Bolşoy Evropı’ ”, [Büyük Avrupa’nın enerji güvenliğinin sağlanmasında Rusya-AB enerji diyaloğunun rolü], Vsya Evropa, 33(5).
- Kolesnikov, A. (2012), “Turtsiya razvernula pered Vlademirom Putinom svoi kompleksi”, [Türkiye Vlademir Putin’in önünde komplekslerini sergiledi], Kommersant, 04.12.2012.
- Komcherkin, M. (2011), “Azerbaydjanskiy gaz uhodit iz pod kontrolya Rossii”, [Azerbaycan gazı Rusya’nın kontrolü altından çıkıyor], RBC Daily, 01.11.2011.
- Mamedov, S. (2013), “Azerbaydjan polucit evropeyskiy bonus”, [Azerbaycan Avrupa bonusu alacak], Nezavisimaya Gazeta, 18-06-2013.
- Milov, V. (2007), “Energo Dialog Rossiya-EC: Zapolnit’ Vakuum,” [Rusya-AB Enerji Diyaloğu: Boşluğu Doldurmak], Rossiya v Global’noy Politike, 5(5).
- Özdemir, Volkan (2007), “The Blue Stream Natural Gas Pipeline: Implications on Energy Security and Foreign Policy”, Journal of Central Asian & Caucasian Studies, 2 (3).
- Özdemir, Volkan (2014), “Turkey aims to increase regional influence with gas and pipeline deal”, Worldreview, <http://www.worldreview.info/content/turkey-aims-increase-regional-influence-gas-and-pipeline-deal>, 26.06.2014.
- Pavlovska, N. (2010), “Energy Diversification and Market Integration: Means for Achieving Secure Energy Supply in the Western Balkans”, Analytical, 3(2).
- Pesut, Damir (2013), “Overview of Energy Sector in Balkan Region”, Sunum, <http://siteresources.worldbank.org/EXTENERGY2/Resources/4114199-1306178323340/S1_Pesut.pdf>, 01.10.2013.
- Pop, V. (2011), “Russia lobbies EU for special treatment on pipeline”, EUobserver, 26.05.2011.
- Ralchev, S. (2012), Energy in the Western Balkans: A Strategic Overview, Institute for Regional and International Studies.
- Rettman, A. (2013), “Russia to cut Ukraine, EU gas in next few days, expert predicts” EUobserver, 28.01.2013.
- Seliverstov, S.S. (2006), “Voprosi Obespeceniya nadejnosti postavok energonositeley v sfere truboprovodnogo transporta EC”, [AB’nin boru hattı taşımacılığı alanında enerji kaynaklarının tedarik güvenliğinin sağlanmasına yönelik sorunlar], Moskovskiy Jurnal Mejdunarodnogo Prava, (Spetsialniy Vipusk).
- Stambolis, C. (2012), “Redefining SE Europe’s Energy Map - Polıcy Implications”, <http://www.cnr-cme.ro/foren2012/PPT/POLICY_TRILEMMA/COSTIS%20STAMBOLIS.pdf>, 09.03.2013.
- Taghiyeva, A. (2013), “Turkey receives proposal to become TAP partner”, Trend Azerbaijan, 28.06.2013.
- Yazar, Y. (2010), “Türkiye’nin Enerjideki Durumu ve Geleceği”, <http://arsiv.setav.org/ups/dosya/58085.pdf>, 31.12.2012.
- Xuetang, G. (2006), “The Energy Security in Central Eurasia: the Geopolitical Implications to China’s Energy Strategy”, The China and Eurasia Forum Quarterly, 4 (4).
Balkan Piyasalarını Hedef Alan Doğal Gaz Boru Hattı Projeleri Arasında Rekabet: NABUCCO-Güney Akım ve Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP) Projeleri Örneği
Öz
Bu makalede Balkan ülkeleri söz konusu olduğunda tarihi olarak Avusturya-Rusya-Osmanlı İmparatorlukları arasındaki güç mücadelesinin 21. yüzyılda doğal gaz boru hatları jeopolitiği üzerinden yeniden ortaya çıktığı iddia edilmektedir. Stratejik çıkarları farklı olan çeşitli aktörler tarafından geliştirilen bir takım boru hattı projeleri Azeri gazını Güney Doğu Avrupa (Balkan) ülkelerine ulaştırmak için birbirleriyle sert bir rekabete girişmişlerdir. Bu yarıştan, Şah Deniz Konsorsiyumu’nca yapılan tercih sonrası TANAP ve TAP doğal gaz boru hattı projeleri galip çıkmıştır. AB-Rusya-Türkiye arasındaki üç taraflı enerji diplomasisi sürecinde Rusya ve Türkiye birbirlerinin konumlarına paralel hareket ederken, söz konusu rekabette kaybeden NABUCCO projesi ile Avusturya özelinde merkezi AB ülkeleri olmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aleksiyev, A. & I. Vasiliev (2013), Nabucco West: A Fateful Choice for Bulgaria, <http://www.naturalgaseurope.com/nabucco-west-bulgaria>, 29.06.2013.
- Andres, R.B. & M. Kofman (2011), European Energy Security: Reducing Volatility of Ukraine-Russia Natural Gas Pricing Disputes, <http://www.ndu.edu/inss/docuploaded/SF%20264%20Andres_Kofman.pdf>, 02.04.2014.
- Barroso, J. (2009), President of the European Commission, Signature of the Nabucco Intergovernmental Agreement, Ankara, 13.07.2009, <http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=SPEECH/09/339>, 13.01.2013.
- Geropoulos, K. (2013), Gazprom Snubs EU-Ukraine Gas Talks, <http://www.neurope.eu/article/gazprom-snubs-eu-ukraine-gas-talks>, 27.05.2013.
- Hacaloğlu, N. (2011), “Putin: Türkiye’nin Güney Akım’a vize vermesi yeni yıl hediyesi”, Hürriyet, 29.12.2011.
- Hava, E. (2012), “Out of Nabucco Turkey hopes for brighter future with TANAP”, Today’s Zaman, 27.06.2012.
- Jukov, S.V. & et al. (2010), Globalizatsiya rinka prirodnogo gaza: Vozmojnosti i vizovi dlya Rossii, [Doğal gaz piyasasının küreselleşmesi: Rusya için tehdit ve fırsatlar], Moskova: IMEMO RAN.
- Kaveşnikov, N.Y. (2009), “ ‘Rol’ energodialoga Rossiya-EC v obespeçenii energetiçeskoy bezopasnosti ‘Bolşoy Evropı’ ”, [Büyük Avrupa’nın enerji güvenliğinin sağlanmasında Rusya-AB enerji diyaloğunun rolü], Vsya Evropa, 33(5).
- Kolesnikov, A. (2012), “Turtsiya razvernula pered Vlademirom Putinom svoi kompleksi”, [Türkiye Vlademir Putin’in önünde komplekslerini sergiledi], Kommersant, 04.12.2012.
- Komcherkin, M. (2011), “Azerbaydjanskiy gaz uhodit iz pod kontrolya Rossii”, [Azerbaycan gazı Rusya’nın kontrolü altından çıkıyor], RBC Daily, 01.11.2011.
- Mamedov, S. (2013), “Azerbaydjan polucit evropeyskiy bonus”, [Azerbaycan Avrupa bonusu alacak], Nezavisimaya Gazeta, 18-06-2013.
- Milov, V. (2007), “Energo Dialog Rossiya-EC: Zapolnit’ Vakuum,” [Rusya-AB Enerji Diyaloğu: Boşluğu Doldurmak], Rossiya v Global’noy Politike, 5(5).
- Özdemir, Volkan (2007), “The Blue Stream Natural Gas Pipeline: Implications on Energy Security and Foreign Policy”, Journal of Central Asian & Caucasian Studies, 2 (3).
- Özdemir, Volkan (2014), “Turkey aims to increase regional influence with gas and pipeline deal”, Worldreview, <http://www.worldreview.info/content/turkey-aims-increase-regional-influence-gas-and-pipeline-deal>, 26.06.2014.
- Pavlovska, N. (2010), “Energy Diversification and Market Integration: Means for Achieving Secure Energy Supply in the Western Balkans”, Analytical, 3(2).
- Pesut, Damir (2013), “Overview of Energy Sector in Balkan Region”, Sunum, <http://siteresources.worldbank.org/EXTENERGY2/Resources/4114199-1306178323340/S1_Pesut.pdf>, 01.10.2013.
- Pop, V. (2011), “Russia lobbies EU for special treatment on pipeline”, EUobserver, 26.05.2011.
- Ralchev, S. (2012), Energy in the Western Balkans: A Strategic Overview, Institute for Regional and International Studies.
- Rettman, A. (2013), “Russia to cut Ukraine, EU gas in next few days, expert predicts” EUobserver, 28.01.2013.
- Seliverstov, S.S. (2006), “Voprosi Obespeceniya nadejnosti postavok energonositeley v sfere truboprovodnogo transporta EC”, [AB’nin boru hattı taşımacılığı alanında enerji kaynaklarının tedarik güvenliğinin sağlanmasına yönelik sorunlar], Moskovskiy Jurnal Mejdunarodnogo Prava, (Spetsialniy Vipusk).
- Stambolis, C. (2012), “Redefining SE Europe’s Energy Map - Polıcy Implications”, <http://www.cnr-cme.ro/foren2012/PPT/POLICY_TRILEMMA/COSTIS%20STAMBOLIS.pdf>, 09.03.2013.
- Taghiyeva, A. (2013), “Turkey receives proposal to become TAP partner”, Trend Azerbaijan, 28.06.2013.
- Yazar, Y. (2010), “Türkiye’nin Enerjideki Durumu ve Geleceği”, <http://arsiv.setav.org/ups/dosya/58085.pdf>, 31.12.2012.
- Xuetang, G. (2006), “The Energy Security in Central Eurasia: the Geopolitical Implications to China’s Energy Strategy”, The China and Eurasia Forum Quarterly, 4 (4).
Toplam 24 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2014 |
| Gönderilme Tarihi | 12 Aralık 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 22 Sayı: 22 |
