Türkiye'de Katastrofik Sağlık Harcamalarını Etkileyen Faktörler

Yıl 2014, Cilt: 22 Sayı: 22, - , 01.09.2014

Ahmet Burçin Yereli , Altuğ Murat Köktaş İşıl Şirin Selçuk

https://doi.org/10.17233/se.04288

Cited By: 13

Öz

Türk sağlık sisteminin kronik sorunlarını gidermek amacıyla 2003 yılında Sağlıkta Dönüşüm Programı ismiyle başlatılan sağlık reformu, temel olarak sağlık hizmetine erişimde hakkaniyeti sağlamayı, nüfusun tamamını sosyal güvenlik kapsamına almayı ve haneleri sağlık hizmetlerinin finansal yükünden korumayı amaçlamıştır. Bununla birlikte artan sağlık harcamaları nedeniyle, sağlık sisteminde katılım payı uygulamasına geçilmiştir. Bu çalışma, bir talep yanlı maliyet paylaşım sistemi olan katılım payı uygulaması sonucu cepten yapılan sağlık harcamalarının neden olduğu finansal katastrofiyi ele almakta ve finansal katastrofiyi etkileyen faktörlere odaklanmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’nun 2003-2011 yılları Hanehalkı Bütçe Anketi verileri kullanılarak, katastrofik sağlık harcamalarını etkileyen faktörler lojistik regresyon yardımıyla incelenmiştir. Sonuç olarak, Türkiye’de sağlık reformu ile birlikte sağlık harcamalarının neden olduğu finansal katastrofinin arttığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Aran, M. & J. Hentschel (2012), Protection in Good and Bad Times? The Turkish Green Card Health Program, The World Bank Europe and Central Asia Region Human Development Department.
• Baeza, C. & T. Packard (2005), Beyond Survival: Protecting Households from the Impoverishing Effects of Health Shocks in Latin America, Washington, DC: World Bank.
• Barros, A. & J. Bastos & A. Dâmaso (2011), “Catastrophic Spending on Health Care in Brazil: Private Health Insurance Does not Seem to be the Solution”, Cad. Saúde Pública, 254-262.
• Basar, D. & S. Brown & A. Hole (2012), Out-of-Pocket Health Care Expenditure in Turkey: Analysis of the Household Budget, University of Sheffield, Sheffield.
• Bredenkamp, C. & M. Mendola & M. Gragnolati (2010), “Catastrophic and Impoverishing Effects of Health Expenditure: New Evidence from the Western Balkans”, Health Policy and Planning, 1-8.
• Cramer, J. (2003), Logit Models From Economics and Other Fields, Cambridge: Cambridge University Press.
• Çokluk, Ö. (2010), “Lojistik Regresyon Analizi: Kavram ve Uygulama”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1357-1407.
• Gotsadze, G. & A. Zoidze & N. Rukhadze (2009), “Household Catastrophic Health Expenditure: Evidence from Georgia and its Policy Implications”, BMC Health Services Research, 9(69), 1-9.
• Gujarati, D. (1999), Temel Ekonometri, (Ü. Şenesen, & G. Şenesen, Çev.) İstanbul: Literatür.
• Hosmer, D. & S. Lemeshow & R. Sturdivant (2013), Applied Logistic Regression, New Jersey: John Wiley & Sons.
• Ke Xu, E.A. (2007), “Protecting Households from Catastrophic Health Spending”, Health Affairs, 972-983.
• Kleinbaum, D. & M. Klein (2010), Logistic Regression, London: Springer.
• Kruk, M. & E. Goldmann & S. Galea (2009), “Borrowing And Selling To Pay For Health Care In Low- And Middle-Income Countries”, Health Affairs, 28(4), 1056-1066.
• Krutilová, V. & S. Yaya (2012), “Unexpected impact of changes in out-of-pocket payments for health care on Czech household budgets”, Health Policy, 107, 276-288.
• Li, Y. & Q. Wu & L. Xu & D. Legge & Y. Hao & L. Gao & G. Wan (2012), “Factors Affecting Catastrophic Health Expenditure and Impoverishment from Medical Expenses in China: Policy Implications of Universal Health Insurance”, Bull World Health Organ, 90, 664–671.
• Limwattananon, S. & V. Tangcharoensathien & P. Prakongsai (2007), “Catastrophic and Poverty Impacts of Health Payments: Results from National Household Surveys in Thailand”, Bull World Health Organ, 85(8), 600-606.
• Lindelow, M. & A. Wagstaff (2005), Health Shocks in China: Are the Poor and Uninsured Less Protected ?, The World Bank.
• Özgen, H. & İ. Şahin & P. Yalçın (2010), Türkiye'de Cepten Sağlık Harcamalarının Katastrofik Harcamalara ve Yoksullaşmaya Etkisinin Değerlendirilmesi, Ankara: TÜBİTAK.
• Sharma, S. (1996), Applied Multivariate Techniques, New York: John Wiley & Sons.
• Sülkü, S.N. (2011), Türkiye'de Sağlıkta Dönüşüm Programı Öncesi ve Sonrasında Sağlık Hizmetlerinin Sunumu, Finansmanı ve Sağlık Harcamaları, Ankara: T.C. Maliye Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2011), Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı Değerlendirme Raporu (2003-2011), Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı.
• Tomini, S. & T. Packard (2011), Are Health Care Payments in Albenia Catastrophic? Evidence from ALSMS 2002, 2005 and 2008, Maastricht University. Maastricht: UNU-Merit.
• TÜİK (2011), Hanehalkı Bütçe Anketi Mikro Veri Seti, 2003-2011, Ankara: TÜİK.
• TÜİK (2011), Hanehalkı Bütçe Anketi Klavuzu, Ankara: TÜİK.
• Van Doorslaer, E. & O. O’Donnell & R. Rannan-Eliya & A. Somanathan (2007), “Catastrophic Payments for Health Care in Asia”, Health Economics, 16, 1159–1184.
• Wagstaff, A. & E. Van Doorslaer (2003), “Catastrophe and impoverishment in paying for health care: with applications to Vietnam 1993-1998”, Health Econ, 921-934.
• Wyszewianski, L. (1986), “Families with Catastrophic Health Care Expenditures”, Health Services Research, 21(5), 617-634.
• Xu, K. & D.B. Evans & P. Kadama & J. Nabyonga & P.O. Ogwal & P. Nabukhonzo & A.M. Aguilar (2006), “Understanding the Impact of Eliminating User Fees: Utilization and Catastrophic Health Expenditures in Uganda”, Social Science & Medicine, 62, 866–876.
• Xu, K. & D. Evans & K. Kawabata & R. Zeramdini & J. Klavus & C. Murray (2003), “Household Catastrophic Health Expenditure: A Multicountry Analysis”, The Lancet, 362, 111-117.
• Yardim, M. & N. Cilingiroglu & N. Yardim (2013), Financial Protection in Health in Turkey: The Effects of the Health Transformation Programme, Health Policy and Planning, 1-16.
• Yardım, M. & N. Çilingiroğlu & N. Yardım (2010), “Catastrophic Health Expenditure and Impoverishment in Turkey”, Health Policy, 26-33.