Türkiye Ekonomisinde Hükümetlerin Ekonomik Performanslarının TOPSIS Yöntemi İle Ölçülmesi

Yıl 2016, Cilt: 24 Sayı: 28, 65 - 84, 14.04.2016

Selim Şanlısoy , Mehmet Çetin

https://doi.org/10.17233/se.24984

Cited By: 5

Öz

Ekonomik performans, beşerî ve iktisadî kaynakların, ulaşılması amaçlanan hedeflere yönelik olarak belirli bir koordinasyon çerçevesinde kullanılması sonucunda ortaya çıkan başarı oranıdır. Hükümet performansının ölçülmesi kamu sektörünün etkinliği açısından belirleyici olduğu kadar söz konusu hükümetin varlığını sürdürebilmesi açısından da önemlidir. Bu çalışmada TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemi kullanılarak Türkiye Ekonomisi’nde 1950 - 2015 dönemi için hükümetlerin ekonomik performansları karşılaştırılmıştır. Hükümet performanslarının belirlenmesinde kriter olarak ekonomik süreç politikası amaçları ile bağlantılı göstergeler seçilmiştir. Elde edilen bulgular tek parti iktidarlarının koalisyon hükümetlerine göre daha yüksek bir performans sergilediğini ortaya koymakla birlikte dışa açık ekonomiye geçiş döneminin en başarılı dönem olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

-

Türkiye Ekonomisinde Hükümetlerin Ekonomik Performanslarının TOPSIS Yöntemi İle Ölçülmesi

Öz

Ekonomik performans, beşerî ve iktisadî kaynakların, ulaşılması amaçlanan hedeflere yönelik olarak belirli bir koordinasyon çerçevesinde kullanılması sonucunda ortaya çıkan başarı oranıdır. Hükümet performansının ölçülmesi kamu sektörünün etkinliği açısından belirleyici olduğu kadar söz konusu hükümetin varlığını sürdürebilmesi açısından da önemlidir. Bu çalışmada TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemi kullanılarak Türkiye Ekonomisi’nde 1950 - 2015 dönemi için hükümetlerin ekonomik performansları karşılaştırılmıştır. Hükümet performanslarının belirlenmesinde kriter olarak ekonomik süreç politikası amaçları ile bağlantılı göstergeler seçilmiştir. Elde edilen bulgular tek parti iktidarlarının koalisyon hükümetlerine göre daha yüksek bir performans sergilediğini ortaya koymakla birlikte dışa açık ekonomiye geçiş döneminin en başarılı dönem olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Akşin, S. (2000), Ana Çizgileriyle Türkiye’nin Yakın Tarihi 2, İmaj Yayınevi, Ankara.
• Arslan, A. (2007), “12 Eylül 1980 Askeri Müdahalesi Sonrası Türkiye’nin Siyasi Yapısı”, Akademik Bakış, 11, Ocak.
• Barro, R.J. (1996), Getting It Right Markets and Choices in a Free Society, The MIT Press, Cambridge, London.
• Boratav, K. (2005), Türkiye İktisat Tarihi, 1908-2002, İmge Kitabevi, 9. Baskı, Ankara.
• Boix, C. & D.N. Posner (1998), “Social Capital: Explaining Its Origins and Effects on Government Performance”, British Journal of Political Science, 4, 686-693.
• Brender, A. (2003), “The Effect Fiscal Performance on Local Government Election Resutls in Israel: 1989-1998”, Journal of Public Economics, 87, 2187-2205.
• Chu, M. (2007), “Comparison among Three Analytical Methods for Knowledge Communities Group Decision Analysis”, Expert Systems with Aplications, 33, 1011-1024.
• Coll, M.T.B. & D. Prior & E.T. Ausina (2007), “On the Determinants of Local Government Performance: A Two-stage Nonparametric Approach”, European Economic Review, 51, 425-451.
• Eleren, A. & M. Karagül (2008), “1986-2006 Türkiye Ekonomisinin Performans Değerlendirmesi”, Yönetim ve Ekonomi, 15(1), 1-14.
• Erkan, H. (2000), Ekonomi Politikasının Temelleri, 4. Baskı, İlkem Ofset, İzmir.
• Güloğlu, B. (2001), “İstikrar Programından İstikrarsızlığa (Kasım 2000 ve Şubat 2001 Krizleri)”, Yeni Türkiye Dergisi, Kriz Özel Sayısı I, Ekim.
• Güloğlu, B. & E. Altınoğlu (2002), “Finansal Serbestleşme Politikaları ve Finansal Krizler: Latin Amerika, Meksika, Asya ve Türkiye Krizleri”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 27, Ekim.
• Güngen, A.R. (2006), “1980’ler Türkiye’sinde Devletin Yeniden Yapılandırılmasına Dair Yaklaşımlar Üzerine Eleştirel Notlar”, Mülkiye Dergisi, 30(250), Ankara.
• Gürkaynak, R.S. & S.S. Böke (2013), “AKP Döneminde Türkiye Ekonomisi”, Birikim Dergisi, 296, Aralık.
• Kandiller, R. (2009), Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı ve Ötesi, <http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin /upload /EAD/.../ ekonomi1.doc>, 13.09.2009.
• Karaçor, Z. & V. Alptekin (2006), “Finansal Krizlerin Önceden Tahmini Yoluyla Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği”, Celal Bayar Üniversitesi İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13(2), 237-256.
• Karpat, K. (2010), Türk Demokrasi Tarihi, Sosyal, Kültürel, Ekonomik Temeller, Timaş Yayınları.
• Karakaya, K. (2015), Pamuk: AK Parti’nin Ekonomi Modeli Uzatmaları Oynuyor, <http://www.wsj.com.tr>, 27.06.2015.
• Kaynak, M. & Ö. Balcı (2009), “Kalkınma Performansları Açısından Cumhuriyet Hükümetleri: 1923-2007”, 11. Sosyal Bilimler Kongresi, 9-11 Aralık 2009, Ankara.
• Keyder, Ç. (2008), Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İletişim Yayınları, 13. Baskı, İstanbul.
• Kibritçioğlu, A. (2007), A Comparison of Macroeconomic Performances of Governments in Turkey 1987-2007, <http://mpra.ub.uni-muenchen.de/3962/1/MPRA_paper_3962.pdf>, 21.07.2015.
• Koçak, C. (1997), “Siyasal Tarih (1923-1950)”, içinde: Türkiye Tarihi 4, Çağdaş Türkiye (1908-1980), Yayın Yönetmeni: Sina Akşin, Cem Yayınevi, İstanbul.
• Lewis, B. (2007), Demokrasinin Türk Serüveni, Çev. Esra Ermert ve Ahmet Hamdi Aydoğan, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Lai, Y.J. & T.Y. Liu & C.L. Hwang (1994), “TOPSIS for MCDM”, European Journal of Operational Research, 76, 486-500.
• Özateşler, M. (1998), İktisadi Planlama Teorisi ve Genel Üretim Modeli, Anadolu Matbaacılık, İzmir.
• Özdemir, H. (1997), “Siyasal Tarih 1960-1980”, içinde: Türkiye Tarihi 4, Çağdaş Türkiye 1908-1980, Cem Yayınevi, İstanbul.
• Özüerman, T. (1996), “Türkiye’nin Sosyal ve Siyasal Gelişme Seyri İçinde Siyasal Partiler”, DEÜ İİBF Dergisi, 11(1), İzmir.
• Sönmez, S. (2003), “Türk İktisat Politikalarında Çıpa: Dış Borçlanma”, içinde: İktisat Üzerine Yazılar 2: İktisadi Kalkınma Kriz ve İstikrar Oktar Türel’e Armağan, Derleyen: Fikret Şenses, Erinç Yeldan ve Ahmet H. Köse, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Strom, K. (1985), “Party Goals and Government Performance in Parliamentary Democracies”, The American Political Science Review, 79(3), 738-754.
• Şanlısoy, S. (2007), “Ekonomi-Politika Etkileşiminin Süreç Politikası Açısından Analizi: Türkiye Örneği”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Telatar, F. (2000), “Makro Ekonomik Performans İndekslerine Göre Hükümetler Arası Sıralamalar 1950-1996”, İktisat-İşletme-Finans, 175, 55-69.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2014), İstatistik Göstergeler (Statistical Indicators) 1923-2013, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara.
• Tzeng, G.H. & J.J. Huang (2011), Multiple Attribute Decision Making, Methods and Application, CRC Press Taylor & Francis Group.
• Yaralıoğlu, K. (2010), Karar Verme Yöntemleri, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Yeldan, E. (2001), Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi, İletişim Yayıncılık, İstanbul.
• Yeldan, E. (2008), “Kriz Türkiye’yi Nasıl Etkileyecek”, Ekonomi Politik, Ekim.
• Yıldırım, O. (2004), “Türk Bankacılık Sektöründe Yaşanan Finansal Krizler (1980-2002), İktisat Dergisi, 453, İstanbul.
• Yüksel, İ. & M. Dağdeviren (2007), “Using the Analytic Network Process (ANP) in a Swot Analysis-A Case Study for a Textile Firm”, Information Sciences, 177(16), 3364-3382.
• <https://www.tbmm.gov.tr/hukumetler/HP19.htm>, 24.06.2015.
• <https://evds.tcmb.gov.tr>, 22.06.2015.
• <https://www.muhasebat.gov.tr>, 22.06.2015.
• <https://www.hazine.gov.tr>, 23.06.2015.
• <http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/index.aspx>, 24.06.2015.