Determining the Factors Affecting the Prices Increase of Used Cars with the Structural Equation Model: The Case of Van Province

Yıl 2023, Cilt: 31 Sayı: 55, 347 - 369, 31.01.2023

Mehmet Polat , Caner Bulut

https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2023.01.18

Cited By: 1

Öz

The sharp price increases in the used car market in recent years negatively affect the purchasing power of individuals on the one hand and the market on the other. This study aims to determine the factors that cause the price increase in the used car market. In this direction, authorised dealers and gallerists operating in the province of Van were chosen as the universe of this research, and a survey was applied to a sample set of 226 people. The data obtained from the surveys were evaluated within the scope of explanatory factor analysis and structural equation modelling, respectively. In the study, four factors, namely economy, strategy, market and supply, were identified, and these factors were tested in the context of the study’s model and hypotheses. As a result, it has been found that the latent variables of economy, strategy and market have a powerful and positive effect on the price increase of used cars. In addition, it has been concluded that the latent variable of supply also has a significant positive impact. However, it is not highly correlated with the price increase of used cars.

Anahtar Kelimeler

Used Car, Price, Exploratory Factor Analysis, Structural Equation Model

İkinci El Otomobil Fiyat Artışına Etki Eden Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli ile Tespit Edilmesi: Van İli Örneği

Öz

Son yıllarda ikinci el otomobil piyasasında meydana gelen sert fiyat artışları, bir yandan bireylerin alım gücünü diğer yandan da piyasayı olumsuz etkilemektedir. Bu çalışma, ikinci el otomobil piyasasında fiyat artışına neden olan faktörlerin tespit edilmesini amaçlamaktadır. Bu doğrultuda Van ilinde faaliyet gösteren yetkili satıcı ve galericiler, anakütle olarak seçilmiş ve 226 kişiden oluşan örneklem kümesine anket uygulanmıştır. Anketlerden elde edilen veriler, başlıca açıklayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modeli kapsamında değerlendirilmiştir. Çalışmada, ekonomi, strateji, pazar ve tedarik olmak üzere dört faktör tespit edilmiş ve bu faktörler, çalışmanın modeli ve hipotezleri bağlamında test edilmiştir. Sonuç olarak ikinci el otomobil fiyat artışına, ekonomi, strateji ve pazar gizil değişkenlerin oldukça güçlü ve pozitif yönde bir etkiye sahip olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca tedarik gizil değişkenin de ikinci el otomobil fiyat artışına yüksek düzeyde bir ilişkisi olmasa da önemli bir düzeyde pozitif etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İkinci El Otomobil, Fiyat, Açıklayıcı Faktör Analizi, Yapısal Eşitlik Modeli

Kaynakça

• Akal, M. vd. (2019), “İstanbul İli Erkek Cinsiyeti Otomibil Talebi Yapısı ve Tüketici Tercihlerinde Değişmeler”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 15(2), 177-197.
• Akçi, Y. (2016), “İkinci El Otomobil: Tüketici Bakışıyla”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 329-362.
• Akerlof, G.A. (1970), “The Market for Lemons: Quality Uncertainty and the Market Mechanism”, The Quarterly Journal of Economics, 84(3), 488-500.
• Alpar, R. (2013), Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Yöntemler (4. Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.
• Andersson, H. (2005), “The Value of Safety as Revealed in the Swedish Car Market: An Application of the Hedonic Pricing Approach”, Journal of Risk and Uncertainty, 30(3), 211-239.
• Arıtan, T. & A.M. Akyüz (2015), “Tüketicilerin Otomobil Markalarına Yönelik Marka Sadakatleri ve Tercihleri Üzerine Bir Araştırma”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(26), 195-220.
• Arokiaraj, D. & M. Banumathi (2014), “Factors Influencing the Purchase Decision of Passenger Cars in Puduchery”, IJEMR, 4(4), 1-10.
• Asilkan, Ö. & S. Irmak (2009), “İkinci El Otomobillerin Gelecekteki Fiyatlarının Yapay Sinir Ağları İle Tahmin Edilmesi”, SDÜ İİBF Dergisi, 14(2), 375-391.
• Azman, S. & B. Gomiscek (2015), “Functional Form of Connections Between Perceived Service Quality, Customer Satisfaction and Customer Loyalty in the Automotive Servicing Industry”, Total Quality Management, 8(26), 888-904.
• Ba, S. & P.A. Pavlou (2002), “Evidence of The Effect of Trust Building Technology in Electronic Markets: Price Premiums and Buyer Behavior”, MIS Quarterly, 26(3), 243-268.
• Bayrakçeken, H. (2005), “Dünya’da ve Türkiye’de Otomotiv Sanayinin Sektörel Analizi”, Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi, 2(2), 10.
• Bearden, W.O. & J.E. Teel (1983), “Selected determinants of consumer satisfaction and complaint reports”, Journal of Marketing Research, 20(1), 21-28.
• Bedir, A. (1999), “Gelişmiş Otomotiv Sanayilerinde Ana ve Yan Sanayi İlişkileri ve Türkiye’de Otomotiv Yan Sanayiinin Geleceği”, Uzmanlık Tezi, DPT Yayın No: 2495.
• Bentler, P.M. (1990), “Comparative Fit Index in Structural Models”, Psychological Bulletin, 10(2), 238-246.
• Bloemer, L. & J.G. Lemmink (1992), “The importance of customer satisfaction in explaining brand and dealer loyalty”, Journal of Marketing Management, 8, 351-364.
• Bloomberg, (2022), <https://www.bloomberght.com/ikinci-el-otomobil-pazari-2021-de-daraldi-2297772>, 23.10.2022.
• Büyüköztürk, Ş. (2002), “Faktör analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32), 470-483.
• Chamsuk, W. et al. (2015), “A Structural Equation Model of Factors that Affect the ASEAN Competitive Advantage of the Thai Automotive Parts Industry”, Research Journal of Business Management, (9), 201-232.
• Choo, S. & L.M. Patricia (2004), “What Type of Vehicle Do People Drive? The Role of Attitude and Lifestyle in Influencing Vehicle Type Choice”, Transportation Research Part A, 38, 201-222.
• Çakır, A. (2014), Faktör Analizi, Huner Sercan,< https://www.ders.es/faktor2.pdf>,15.06.2021.
• Daştan, H. (2016), “Türkiye’de İkinci El Otomobil Fiyatlarını Etkileyen Faktörlerin Hedonik Fiyat Modeli İle Belirlenmesi”, GÜ İİBF Dergisi, 18(1), 303-327.
• Dewan, S. & V. Hsu (2004), “Adverse Selection in Electronic Markets: Evidence From Online Stamp Auctions”, Journal of Industrial Economics, 52(4), 497-516.
• Du, Z. & B. Lin (2017), “How oil price changes affect car use and purchase decisions? Survey evidence from Chinese cities”, Energy Policy, 111, 68-74.
• Dursun, Y. & E. Kocagöz (2010), “Yapısal Eşitlik Modellemesi ve Regresyon: Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 35, 1-17.
• Elverdi, S. & H. Atik (2021), “İnovasyon ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi”, Pearson Journal of Social Sciences & Humanities, 10(6), 183-205.
• Erdem, C. & İ. Şentürk (2009), “A Hedonic Analysis of Used Car Prices in Turkey”, International Journal of Economic Perspectives, 2(3), 141-149.
• Ergene, M.R. (2017), “Otomotiv Sektöründe Tedarik Zinciri Yapılanması”, Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eşmekaya, E. (2019), “Faktör Analizi”, YBS Ansiklopedi, 7(1), 24-35.
• Fan, X. et al. (1999), “Effects of Sample Size, Estimation Methods, and Model Specification on Structural Equation Modeling Fit Indexes”, Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 56-83.
• Genç, A. (2018), “Otomobil Sahiplerinin Satın Alma ve Kullanım Davranışlarını Belirleyen Faktörlerin İncelenmesi: Erzurum Kent Merkezinde Bir İnceleme”, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Genesove, D. (1993), “Adverse Selection in the Wholesale Used Car Market”, Journal of Political Economy, 101(4), 644-665.
• Görener, A. & Ö. Görener (2008), “Türk Otomotiv Sektörünün Ülke Ekonomisne Katkıları ve Geleceğe Yönelik Sektörel Beklentiler”, Journal of Yasar University, 3(10), 1213-1232.
• Gülçiçek, A. (2013), “Türkiye’de Otomotiv Sektörü, Vergi Gelirlerine Etkisi ve Vergisel Sorunlar”, Vergi Sorunları Dergisi, 300, 21-26.
• Güneş, S. (2012), “Türk Toplumu ve Otomobil”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 213-230.
• Hamilton, J.D. (1988), “A Neoclassical Model of Unemployment and The Business Cycle”, Journal of Political Economy, 96, 593-617.
• Hooper, D. et al. (2008), “Structural Equation Modelling: Guidelines for Determining Model Fit Dublin Institute of Technology, Dublin, Republic of Ireland”, The Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• INDICATE, (2021), <https://www.indicata.com.tr/download/Aralik2021_Turkiye_Otomotiv_2el_Online_Pazar_Trend_Raporu.pdf>, 25.10.2022.
• Islam, R. et al. (2017), “An Analysis of Factors that Affecting the Number of Car Sales in Malaysia”, International Review of Management and Marketing, 4(6), 872-882.
• Kaushal, S.K. (2014), “Confirmatory Factor Analysis: An Empirical Study of The Four- Wheeler Car Buyer’s Purchasing Behavior”, International Journal on Global Business Management and Research, 2(2), 1-9.
• Kaynak, Z.N. (2012), “Yapısal Eşitlik Modelleri”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Khine, M.S. (2013), Application of Structural Equation Modeling in Educational Research and Practice, Rotterdam: Sense Publishers.
• Koç, M. & N. Kostak (2021), “What is happening to used car prices in Turkey? Evidence from Hedonic Price Model (HPM)”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (46), 225-240.
• Lee, H.Y. & H.H. Kang (2015), “The Effects of the Global Financial Crisis on Automobile Demand in China”, International Journal of Economics and Finance, 7(9), 226-236.
• Lee, K. & S. Ni (2002), “On The Dynamic Effects of Oil Shocks: A Study Using İndustry Level Data”, Journal of Monetary Economics, 49, 823-852.
• Lessmann, S. & S. Voss (2017), “Car Resale Price Forecasting: The Impact of Regression Method, Private Information, and Heterogeneity on Forecast Accuracy”, International Journal of Forecasting, 4(33), 864-877.
• MASFED, <https://masfed.com.tr/?page_id=1110>, 28.10.2022.
• Meyers, L.S. et al. (2006), Applied Multivariate Research, Design and Interpretation, Sacramento: Sage Publishing.
• Muhammad, F. et al. (2013), “The Relationship Between Macroeconomic Variables and Passenger Vehicle Sales in Malaysia”, Business and Economic Research, 3(2), 115-126.
• Mulaik, S. et al. (1989), “Evaluation of Goodness-of-Fit Indices for Structural Equation Models”, Psychological Bulletin, 105(3), 430-445.
• Murray, J. & S. Nicholas (1999), “Price-Quality Relations and Hedonic Price Indexes for Cars in the United Kingdom”, International Journal of the Economics of Business, 6(1), 5-27.
• Nezakati, H. et al. (2011), “Do Consumer Based-Factors Influence Consumer Buying Behavior in Automotive Industry? (Malaysia Evidence)”, in: 2011 International Conference on Sociality and Economics Development (17-22), Tehran: IACSIT Press.
• ODD, <http://www.odd.org.tr/web_2837_1/neuralnetwork.aspx?type=57>, 13.05.2021.
• OSD, <http://www.osd.org.tr/sites/1/upload/files/YILLIK_2021-5564.pdf.> 19.04.2021.
• Önder, K. & M. Şahin (2018), “Özel Tüketim Vergisi Artışlarının Hanehalkının Binek Otomobil Talebi Üzerine Etkisi: Panel Eşbütünleşme Analizi”, Maliye Dergisi, 174, 337-359.
• Pant, A. & G.K. Nidugala (2016), “Macro Determinants of Car in Indian Banking Sector”, Journal of Developing Areas, 51(2), 59-70.
• Pehlivanoğlu, F. & R. Riyanta (2018), “Macroeconomic Effect on the Automobile Sales in Top Four Automobile Production Countries”, KOSBED, 35, 139-161.
• Peng, J. et al. (2014), “Effects of Online Advertising on Automobile Sales”, Management Decision, 52(5), 834-851.
• Phuong, H.L. et al. (2020), “Factors Influencing Car Purchasing Intention: A Study among Vietnamese Consumers”, Journal of the Society of Automotive Engineers Malaysia, 2(4), 229-252.
• Pindyck, R.S. & J.J. Rotemberg (1983), “Dynamic Factor Demands and The Effects of Energy Price Shocks”, American Economic Review, 73, 1066-1079.
• Pişkin, S. (2017), Otomotiv Sektör Raporu: Türkiye Otomotiv Sanayii Rekabet Gücü ve Talep Dinamikleri Perspektifinde 2020 İç Pazar Beklentileri, Ankara: Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.
• Polat, M. (2020), “Bireylerin Akıllı Telefon Tercihlerinin Firma Stratejilerine Etkisinin Oyun Teorisi Kapsamında İncelenmesi”, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Prieto, M. et al. (2015), “Using a Hedonic Price Model to Test Prospect Theory Assertions: The Asymmetrical and Nonlinear Effect of Reliability on Used Car Prices”, Journal of Retailing and Consumer Services, 22, 206-212.
• Raykow, T. & G.A. Marcoulides (2006), A First Course in Structural Equation Modeling, London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Reisinger, Y. & L. Turner (1999), “Structural equation modeling with LISREL: Application in tourism”, Tourism Management, 20(1), 71-88.
• Rusli, N.A. & S.M. Ali (2014), “Forecasting Demand of Malaysian Automotive Industry: The Case of Proton”, International Conference on Business, Sociology and Applied Sciences (ICBSAS’14), 26-27 March, Malaysia.
• Schumacker, R.E. & R.G. Lomax (2010), A Beginners Guide to Structural Equation Modeling, New York: Routledge.
• Standifird, S. (2001), “Reputation and E-Commerce: Ebay Auctions and The Asymmetrical Impact of Positive and Negative Ratings”, Journal of Management, 27, 279-295.
• Statista, <https://www.statista.com/statistics/226032/light-vehicle-producing-countries/>, 11.05.2021.
• Şenel, M. (2011), “An Approach to Measuring Brand Loyalty in the Turkish Automotive Sector”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(2), 137-154.
• Tanaka, S. (2020), “When Tax Incentives Drive Illicit Behavior: The Manipulation of Fuel Economy in the Automobile Industry”, Journal of Environmental Economics and Management, 104, 102367.
• Taşkın, F. (2004), “2000’li Yıllarda Türk Otomotiv Sektörü”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 19(217), 24-34.
• TÜİK, < https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=ulusal-hesaplar-113>, 26.10.2022.
• TÜİK, <https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=enflasyon-ve-fiyat-106&dil=1>, 08.06.2021.
• Uyar, A. (2019), “Müşteri Memnuniyeti ile Müşteri Sadakati Arasındaki İlişkinin Yapısal Eşitlik Modeli İle İncelenmesi: Otomobil Kullanıcıları Üzerine Bir Uygulama”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(69), 41-57.
• Ülengin, F. vd. (2010), Otomotiv Sektörü Rekabet Gücü Raporu, İstanbul: TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu REF.
• Viswanathan, S. et al. (2007), “Online Infomediaries and Price Discrimination: Evidence from the Automotive Retailing Sector”, Journal of Marketing, 71(3), 89-107.
• Wetson, R. & P.A. Gore (2006), “A Brief Guide to Structural Equation Modeling”, The Counseling Psychologist, 34(5), 719-751.
• Yaşlıoğlu, M. (2017), “Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması”, İÜ İşletme Fakültesi Dergisi, (46), 74-85.
• Yayar, R. & E. Yılmaz (2018), “İkinci El Otomobil Talep Fiyatının Regresyon Analizi: TR83 Bölgesi Örneği”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(1), 39-52.
• Yayar, R. vd. (2016), “Otomobil Sahipliğini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Tokat İli Kentsel Alanda Bir Uygulama”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 22(2) , 603-617.
• Zain, Z.M. et al. (2020), “Short Run Macroeconomic Factors Affecting Car Sales in Proton”, Advances in Business Research International Journal, 6(1), 88-95.