Tax Audit Efficacy in Türkiye

Yıl 2023, Cilt: 31 Sayı: 56, 85 - 107, 28.04.2023

Derya Yayman

https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2023.02.04

Öz

This study uses descriptive, relationship, and forecast analysis methods to examine the efficacy of tax auditing in Türkiye from 1995-2020. The study aims to determine the impact of the audit effort on audit revenue collections and to help tax practitioners and policymakers better structure the tax audit organisation to bring more revenue to the government. The findings show that the state should increase the number of tax audit personnel. This determination was made by demonstrating the relationship between the increase in audit personnel and audit income using the MedCalc statistical program. Regression analysis shows a positive relationship between audit revenue collections and the number of tax audit personnel.

Anahtar Kelimeler

Tax Audit, Tax Auditor, Audit Income, Risk Analysis System, Spearman, Regression Analysis

Türkiye’de Vergi Denetiminin Etkililiği

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de 1995-2020 dönemi vergi denetiminin etkililiğini betimsel analiz, ilişki analizi ve tahmin analizi yöntemleri kullanarak incelemektedir. Çalışmada amaç, denetim çabasının denetim gelir tahsilatları üzerindeki etkisini belirlemek ve vergi uygulayıcılarının ve politika yapıcıların vergi denetim organizasyonunu devlete daha fazla gelir getirecek şekilde daha iyi yapılandırmalarına yardımcı olmaktır. Bu belirleme, denetim personel sayısındaki artış ile denetim geliri arasındaki ilişkinin MedCalc istatistik programı kullanılarak ortaya konulmasıyla yapılmıştır. Regresyon analizi, denetim geliri tahsilatları ile vergi denetim personeli sayısı arasında pozitif bir ilişki olduğunu göstermektedir. Bulgular, devletin vergi denetim personeli sayısını artırması gerektiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Vergi Denetimi, Vergi Denetmeni, Denetim Geliri, Risk Analiz Sistemi, Spearman Korelasyon Katsayısı, Regresyon Analizi

Kaynakça

• Beşel, F. (2017), “Türkiye’de vergi denetiminin çeşitli göstergeler ile analizi”, Sayıştay Dergisi, (107), 65-98.
• Blaufus, K. et al. (2020), “Strategic interactions between tax and statutory auditors and different information regimes: Implications for tax audit efficiency”, arqus Discussion Paper, No: 249.
• Blaufus, K. et al. (2022), “Information sharing between tax and statutory auditors: ımplications for tax audit efficiency”, European Accounting Review, <https://doi.org/10.1080/09638180.2022.2108094>, 29.08.2022.
• Chalu, H. & H. Mzee (2018), “Determinants of tax audit effectiveness in Tanzania”, Managerial Auditing Journal, 33(1), 35-63.
• Drogalas, G. et al. (2015), “Tax audit effectiveness in Greek firms: tax auditors’ perceptions”, Journal of Accounting and Taxation, 7(7), 123-130.
• Dumlupınar, S. & F. Yardımcıoğlu (2015), “Vergi denetimlerinin kayıtdışı ekonomi üzerine etkisi: Trabzon ili örneği”, Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(1), 1-16.
• Erard, B. et al. (2019), “What influence do IRS audits have on taxpayer attitudes and perceptions? Evidence from a national survey”, in: Tax Research and Related Studies, Vol. 2, International Revenue Service.
• Erdem, A. (2021), Ba ve Bs formları hakkında bilmeniz gerekenler, Paraşüt Mikrogrup, <https://www.parasut.com/blog/ba-bs-formlari-hakkinda-bilmeniz-gerekenler>, 01.10.2021.
• Ernst & Young (EY) (2013), Global indirect tax developments, <https://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/Global_indirect_tax_developments-the_shift_in_2013/$FILE/Indirect_tax_2013.pdf>, 18.11.2013.
• Gelir İdaresi Başkanlığı (2022), GİB 2008-2018 Faaliyet Raporları, <https://vergidosyasi.com/faaliyet-raporlari/>, 01.10.2021.
• Gelirler Genel Müdürlüğü (2022), GGM 1999-2007 Faaliyet Raporları, <https://vergidosyasi.com/faaliyet-raporlari/>, 01.10.2021.
• Günaydın, A. (2022), Hekimlerden sonra müfettişlerde kamudan ayrılıyor. Son dönemde yüzlerce kişi istifa etti, <https://www.indyturk.com/node/529101/r%C3%B6portaj/hekimlerden-sonra-m%C3%BCfetti%C5%9Fler-de-kamudan-ayr%C4%B1l%C4%B1yor%E2%80%A6-son-d%C3%B6nemde-y%C3%BCzlerce-ki%C5%9Fi>, 06.07.2022.
• Hannimitkulchai, K. & P. Ussahawanitchakit (2016), “Continuous audit development and audit survival: Evidence from tax auditors in Thailand”, The Business and Management Review, 7, 487-498.
• Hazine Müsteşarlığı (2022), Hazine Müsteşarlığı 2005-2022 Faaliyet Raporları, <https://www.hmb.gov.tr/faaliyet-raporu>, 01.10.2021.
• Hazine ve Maliye Bakanlığı, (2022), 2018-2020 Faaliyet Raporları, <https://www.hmb.gov.tr/faaliyet-raporu>, 01.10.2021.
• Hepaksaz, E. & B. Hayrullahoğlu (2011), “E-devlet kapsamında Vedop uygulamaları ve e-Haciz”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 3(2), 109-120.
• Karyeija, N. (2021), “Factors that affect tax audit effectiveness: a case study of Uganda revenue authority”, Doctoral Dissertation, Makerere University.
• Maliye Bakanlığı (2022), Maliye Bakanlığı 2008-2017 Faaliyet Raporları, <https://www.hmb.gov.tr/faaliyet-raporu>, 01.10.2021.
• Mersha, S.Z. et al. (2022), “Determinants of tax audit quality with audit process as the mediator in Ethiopia: the case of the ministry of revenues”, Management & Accounting Review, 21(1), 181-202.
• Niu, Y. (2010), “Tax audit productivity in New York State”, MPRA, <https://mpra.ub.uni-muenchen.de/26654/>, 12.11.2010.
• Nurebo, B.Y. et al. (2019), “Effectiveness of tax audit: a study ın kembata tembaro zone”, International Journal of Commerce and Finance, 5(1), 34-50.
• Serikova, M. et al. (2020), “The importance of innovative tools application in the development of state tax audit”, Entrepreneurship and Sustainability Issues, 7(4), 2764-2783.
• Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı (2022), VDK 2012-2021 Faaliyet Raporları, <https://www.hmb.gov.tr/vergi-denetim-kurulu-faaliyet-raporu>, 01.10.2021.