Makro İhtiyati Politikaların Küresel Finansal Kriz Sonrası Türk Bankacılık Sektörü Kredi Riskine Etkileri

Yıl 2024, Cilt: 32 Sayı: 61, 265 - 286, 30.07.2024

Murat Mahmutoğlu

https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2024.03.13

Öz

Finansal istikrarın sağlanmasında önemli bir role sahip olan makro ihtiyati politikalar, 2008 küresel finans krizi sonrasında Türkiye’de yoğun şekilde uygulama alanı bulmuştur. COVİD-19 salgını süresince Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun aldığı kararlar sonucunda bankaların donuk alacaklarının toplam krediler içindeki payı gerilemiş ve yakın izlemedeki krediler, sektörün kredi riskini daha iyi ifade etmeye başlamıştır. Çalışmanın amacı, Türkiye’de 2008 yılı sonrasında finansal istikrarı sağlama amaçlı uygulanan makro ihtiyati politikaların Türk bankacılık sektörü kredi riskine etkilerini analiz etmektir. Genelleştirilmiş Momentler Yöntemi tahmincileri ile gerçekleştirilen dinamik panel veri modeli tahmin sonuçlarına göre oluşturulan sıkılaştırıcı ve genişletici makro ihtiyati endekslerin bankaların kredi verme eğilimine etkisi istatistiki olarak anlamsız çıkmıştır. Bununla birlikte, makro ihtiyati politika endeksteki yükseliş, bankaların kredi riskini istatistiki olarak da anlamlı bir biçimde düşürmektedir. Yani uygulanan makro ihtiyati politikalar kredi riskini olumlu etkilemektedir. Uluslararası akademik çalışmaların bulgularına göre gelişmiş batı ülkelerinde makro ihtiyati politikaların bankaların kredi verme eğilimine ve risklilik seviyesine etkisi güçlü iken, Türkiye’de etkisi görece zayıf çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Makro İhtiyati Politikalar, Kredi Riski, Dinamik Panel Veri Modeli, Genelleştirilmiş Momentler Yöntemi

Etik Beyan

Metinde herhangi bir etik kurul izni gerektiren bir çalışma olmadığını beyan ederim.

The Effects of Macro-Prudential Policies on The Turkish Banking Sector Credit Risk After the Global Financial Crisis

Öz

Macro-prudential policies have an important role in ensuring financial stability and have been extensively applied in Türkiye after the 2008 global financial crisis. As a result of the decisions taken by the Banking Regulation and Supervision Agency during the COVID-19 epidemic, the share of banks' non-performing loans in total loans decreased, and loans under close monitoring began to express the sector's credit risk better. The study aims to analyse the effects of macroprudential policies implemented to ensure financial stability in Türkiye after 2008 on the credit risk of the Turkish banking sector. According to the dynamic panel data model estimation results carried out with the Generalized Method of Moments estimators, the effect of the tightening and expansionary macroprudential index on banks' lending tendency is statistically insignificant. However, the increase in the macroprudential policy index also reduces banks' credit risk in a statistically significant way. In other words, macroprudential policies positively affect credit risk. According to the findings of international academic studies, while the effect of macroprudential policies on banks' lending tendency and risk level is strong in developed Western countries, its effect is relatively weak in Türkiye.

Anahtar Kelimeler

Macro-Prudential Policies, Credit Risk, Dynamic Panel Data Model, Generalized Method of Moments (GMM)

Etik Beyan

Metinde herhangi bir etik kurul izni gerektiren bir çalışma olmadığını beyan ederim.

Kaynakça

• Arellano, M. & S. Bond (1991), “Some Tests of Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence and Application to Employment Equations”, The Review of Economic Studies, 58, 277-297.
• Alper, K. vd. (2012), “Rezerv Opsiyonu Mekanizması”, TCMB Ekonomi Notları, 28.
• Altıntaş, A. (2020), Bankacılıkta Risk ve Sermaye Yönetimi (Gözden Geçirilmiş Baskı), Elektronik Kitap.
• Altunbaş, Y. (2018), “Macroprudential Policy and Bank Risk”, Journal of International Money and Finance, 81, 203-220.
• Baltagi, B. (2013), Econometric Analysis of Panel Data (Fifth Edition), West Sussex, Wiley.
• Baltagi, B. (2015), The Oxford Handbook of Panel Data (First Edition), Oxford University Press.
• Bruno, V. et al. (2017), “Comparative Assessment of Macroprudential Policies”, Journal of Financial Stability, 28, 183-202.
• Cerutti, E. et al. (2017), “The Use and Effectiveness of Macroprudential Policies: New Evidence”, Journal of Financial Stability, 28, 203-224.
• Claessens, S. et al. (2013), “Macro-prudential Policies to Mitigate Financial System Vulnerabilities”, Journal of International Money and Finance, 39, 153-185.
• Claessens, S. (2014), “An Overview of Macroprudential Policy Tools”, IMF Working Paper, 14/214.
• Erdem, P. et al. (2017), “Are Macro-Prudential Policies Effective Tools to Reduce Credit Growth in Emerging Markets?”, CBRT Working Paper, 17/12.
• Erdoğan, A.M. (2021), “Türkiye’de Makro İhtiyati Politikaların Bireysel Krediler Üzerindeki Etkisi (7 Lider Banka Analizi)”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Granger, C.W.J. & P. Newbold (1974), “Spurious Regressions in Econometrics”, Journal of Econometrics, 2, 112-115.
• Güriş, S. (2015), Stata ile Panel Veri Modelleri (Birinci Baskı), Ankara, D&R Yayınları.
• IMF (2018), The IMF’s Annual Macroprudential Policy Survey-Objectives, Design and Country Responses, <https://www.imf.org/en/Publications/Policy-Papers/Issues/2018/04/30/pp043018-imf-annual-macroprudential-policy-survey>, 13.10.2019.
• Kara, H. (2015), “Faiz Politikası ve Para Politikası Duruşu”, TCMB Ekonomi Notları, 13.
• Korinek, A. & D. Sandri (2016), “Capital Controls or Macroprudential Regulation”, Journal of International Economics, 99, S27-S42.
• Kuttner, K. & I. Shim (2016), “Can Non-Interest Rate Policies Stabilize Housing Markets? Evidence From A Panel of 57 Economies”, Journal of Financial Stability, 26, 31-44.
• Mahmutoğlu, M. (2022), “Makro İhtiyati Politikaların Küresel Finans Krizi Sonrası Türk Bankacılık Sektörü Kredi Riskine Etkileri: 2009-2021 Dönemi”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Ankara.
• McDonald, C. (2015), “When is Macro-Prudential Policy Effective?”, BIS Working Paper, 496.
• Özatay, F. (2011), “Merkez Bankası’nın Yeni Para Politikası: İki Hedef, Üç Ara Hedef, Üç Araç”, İşletme, İktisat, Finans, 26(302), 27-43.
• Özyıldız, R.H. (2023), Makro İhtiyati Önlemler Sermaye Hareketleri Kontrolü Yerine Geçer Mi?, <21inciyuzyilicinplanlama.org>, 30.01.2023.
• Pesaran, M.H. (2004), “General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels”, CESifo Working Paper No: 1229.
• Tatoğlu, F. (2018), İleri Panel Veri Analizi, Stata Uygulamalı (Üçüncü Baskı), Beta Yayınevi, İstanbul.
• Us, V. (2020), “TFRS 9 Uygulamasının Seçilmiş Bankalar Bazında Kredi Sınıflandırması ve Karşılıkları Üzerindeki Etkisi”, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(22), 297-314.
• Vollmer, U. (2022), “Monetary Policy or Macroprudential Policies: What Can Tame The Cycles?”, Journal of Economic Surveys, 36, 1510-1538.