Türkiye’de Kalkınma ve Yatırım Bankalarının Finansal Performanslarının CAMELS Analiziyle Ölçümü

Yıl 2024, Cilt: 32 Sayı: 62, 57 - 77

Arif Çilek

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de faaliyette bulunan kalkınma ve yatırım bankalarının finansal performanslarını CAMELS analizi yaklaşımı ile araştırmaktadır. Bu doğrultuda 3 kamu sermayeli, 7 özel sermayeli ve 2 yabancı sermayeli toplam 12 kalkınma ve yatırım bankasının 2020-2022 yılları arasındaki finansal verileri kullanılarak 22 finansal oranla karşılaştırmalı bir performans değerlendirmesi yapılmıştır. Analiz sonucunda diğer kalkınma ve yatırım bankaları içerisinde en iyi finansal performansı 2020 yılında Golden Global Yatırım Bankası A.Ş., 2021 yılında Diler Yatırım Bankası A.Ş. ve 2022 yılında GSD Yatırım Bankası A.Ş göstermiştir. En kötü finansal performansı ise her üç yılda BankPozitif Kredi ve Kalkınma Bankası A.Ş. göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Kalkınma ve Yatırım Bankaları, Finansal Performans, CAMELS Analizi

Measurement of the Financial Performance of Banks for Development and Investment in Türkiye by CAMELS Analysis

Öz

Using the CAMELS analysis approach, this study examines the financial performance of banks operating in Türkiye for development and investment. Accordingly, a comparative performance evaluation has been conducted using the financial data of 12 banks for development and investment, comprising three state-owned, seven privately owned, and two foreign-owned banks, for 2020-2022, with 22 financial ratios. At the end of the analysis, it was observed that Golden Global Investment Bank Inc. exhibited the best financial performance in 2020, Diler Investment Bank Inc. in 2021, and GSD Investment Bank Inc. in 2022, among the other banks for development and investment. The worst financial performance, however, was demonstrated in all three years by BankPozitif Credit and Development Bank Inc.

Anahtar Kelimeler

Banks for Development and Investment Bank, Financial Performance, CAMELS Analysis

Kaynakça

• Abdullayev, M. (2013), “Türk Bankacılık Sektöründe Dezenflasyon Sürecinde CAMELS Analizi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37, 97-112.
• Acar, M. (2003), “Tarımsal İşletmelerde Finansal Performans Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (20), 21-37.
• Ahmedov, T. & E. Memmedov (2017), “Azerbaycan Bankacılık Sektörünün CAMELS Analizi Yabancı Sermayeli 10 Banka”, İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 2(4), 97-109.
• Akkaynak, B. (2022), “Türkiye’de Kalkınma ve Yatırım Bankacılığı: Sermaye Piyasası Araçlarının Kalkınma ve Yatırım Bankalarının Finansal Performansları ile Nedensellik İlişkisi”, Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(2), 191-206.
• Akyüz, F. et al. (2020), “Katılım Bankalarının CAMELS Analizi Yöntemiyle Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (87), 145-166.
• Akyüz, G.Ç. & E. Mustafa (2018), “Türkiye’deki mevduat bankalarının finansal performans değerlendirmesi: CAMELS yaklaşımı”, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), 7-26.
• Altemur, N. et al. (2018), “Türkiye’deki Yabancı Sermayeli Bankaların CAMELS Analizi ile Performanslarının Ölçülmesi”, Journal of International Management, Educational and Economics Perspectives, 6(1), 57-65.
• Arıçelik, G. (2010), “Ticari Bankalarda Performans Ölçümü: CAMELS Analizine Dayalı Bir İnceleme”, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Banks Association of Turkey (2023), Statistics Reports, <https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59>, 11.08.2023.
• Barboza, R. de M. & G.F.R. Vasconcelos (2019), “Measuring the aggregate effects of the Brazilian Development Bank on investment”, The North American Journal of Economics and Finance, 47, 223-236.
• Ceyhan, İ.F. & F. Demirci (2017), “MULTIMOORA yöntemiyle finansal performans ölçümü: Leasing şirketlerinde bir uygulama”, Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15), 277-296.
• Çetinbakış, M. & S. Bektaş (2023), “Veri zarflama analizi ile seçilmiş kalkınma ve yatırım bankalarının etkinlik performanslarının değerlendirilmesi: 2010-2021 dönemi Türkiye örneği”, Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 9(1), 51-65.
• Çinko, M. & E. Avcı (2008), “CAMELS Dereceleme Sistemi ve Türk Ticari Bankacılık Sektöründe Başarısızlık Tahmini”, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 2(2), 25-48.
• Daver, G. (2015), “Turkish banking sector performance analysis after the 2001 Crisis”, Doktora Tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ege, İ. et al. (2015), “CAMELS performans değerleme modeli: Türkiye’deki mevduat bankaları üzerine ampirik bir uygulama”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(4), 109-126.
• Gardi, B. et al. (2020), “The effect of capital competence on the profitability of development and investment banks in Turkey”, Solid State Technology, 63(6), 12572-12583.
• Gaul, L. et al. (2021), CAMELS ratings and their information content, Office of the Comptroller of the Currency the US Department of the Treasury, First Version, 1/6/2021, Washington, DC 20219.
• Işık, Ö. (2020), “SD Tabanlı MABAC ve WASPAS Yöntemleriyle Kamu Sermayeli Kalkınma ve Yatırım Bankalarının Performans Analizi”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (29), 61-78.
• Kandemir, D. & A.D. Arıcı (2013), “Mevduat Bankalarında CAMELS Performans Değerleme Modeli Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma (2001-2010)”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 61-87.
• Karaçor, Z.Ö. et al. (2017), “Kamusal ve özel sermayeli bankaların CAMELS performans analizi: Türkiye örneği”, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4[2 (ICEFM 2017 Özel Sayısı / Special Issue of ICEFM 2017)], 47-65.
• Karadağ-Ak, Ö. et al. (2022), “Evaluation of the financial performance of development and investment banks with entropy-based ARAS method”, Macroeconomics and Finance in Emerging Market Economies, 2035523.
• Karahanoğlu, İ. (2017), “Türk Kalkınma ve Yatırım Bankalarının Aktif Karlılığını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (50), 167-186.
• Karaoğlan, S. & S. Şahin (2018), “BİST XKMYA işletmelerinin finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemleri ile ölçümü ve yöntemlerin karşılaştırılması”, Ege Akademik Bakış, 18(1), 63-80.
• Karataş, S. & İ. Akhisar (2017), “Performance ranking of development and investment banks: ANP Application”, in: N. Özataç & K.K. Gökmenoglu (eds.), New challenges in Banking and Finance (77-86), Springer Proceedings in Business and Economics.
• Kaya, Y.T. (2001), “Türk bankacılık sektöründe CAMELS analizi”, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, MSPD Çalışma Raporları, 6.
• Kaygusuz, Ö.M. et al. (2020), “CAMELS Değerlendirme Sistemiyle Bankaların Finansal Performanslarının TOPSİS Yöntemiyle Analizi”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(1), 67-95.
• Koç, S et al. (2016), “Kalkınma ve yatırım bankalarının performansları açısından değerlendirilmesi: Türkiye ölçeği (2002-2012)”, Çankırı Karatekin Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 227-256.
• Martinez, J. & C.L. Vicente (2012), “Global survey of development banks”, World Bank Policy Research, Working Paper 5696.
• Mustafayeva, Z. (2020), “Yatırım ve kalkınma bankalarının performans analizi: 2013-2018 dönemi”, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Öksüzkaya, M. & M. Atan (2023), “Türkiye’de Kalkınma ve Yatırım Bankalarının Finansal Etkinliği 2016-2021 Döneminde CRITIC Yöntemi ile Ağırlıklandırılarak MABAC Yöntemi ile Sıralanması”, Journal of Banking and Financial Research, 10(1), 14-32.
• Özçelik, H. & B. Kandemir (2015), “BIST’de İşlem Gören Turizm İşletmelerinin TOPSIS Yöntemi İle Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(33), 97-114.
• Özgür, E. (2021), “Kalkınma ve yatırım bankalarının CAMELS analizi yöntemiyle finansal performanslarının değerlendirilmesi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(4), 3206-3221.
• Özkan, T. (2019), “Türkiye’de Katılım Bankalarının Performans Ölçümü: CAMELS Analizine Dayalı Bir Uygulama”, Turkish Studies-Economics, Finance, Politics, 14(3), 903-920.
• Sakarya, Ş. (2010), “CAMELS Derecelendirme Sistemine Göre İMKB’deki Yerli ve Yabancı Sermayeli Bankaların Karşılaştırmalı Analizi”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, (Prof.Dr. Alaeddin YAVAÇA Özel Sayısı - Haziran 2010), 7-21.
• Shaddady, A. & T. Moore (2019), “Investigation of the effects of financial regulation and supervision on bank stability: The application of CAMELS-DEA to quantile regressions”, Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 58, 96-116.
• Şen, A. & S. Solak (2011), “Ticari bankacılık sektörünün camels analizi: Türkiye örneği”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 48(554), 51-70.
• Şenel, C. & S. Şekeroğlu (2019), “Yatırım ve kalkınma bankalarının etkinliklerinin VZA yöntemiyle analizi ve Türk bankacılık sektöründe bir uygulama”, Third Sector Social Economic Review, 54(1), 565-580.
• Uslu, A. (2019), “Türkiye’deki yabancı sermayeli bankaların CAMELS analizi ile performanslarının ölçümü”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (82), 199-220.
• Wanke, P. et al. (2016), “Financial distress and the Malaysian dual baking system: A dynamic slacks approach”, Journal of Banking & Finance, 66, 1-18.
• Yavuz, A.E. et al. (2023), “Kalkınma ve Yatırım Bankalarının Performanslarının MULTIMOORA Yöntemiyle Karşılaştırılması: Türkiye Örneği”, Verimlilik Dergisi, 57(1), 139-158.
• Yazıcıoğlu, Y. & H. Uygurtürk (2023), “Yabancı, Özel ve Kamusal Sermayeli Mevduat Bankaları ile Katılım Bankalarının CAMELS Yöntemiyle Analizi”, Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 6(2), 115-130.