The Level of Implementation of the Targets for Rural Settlement in the Development Plans: The Example of the Environment of Kayseri Yamula Dam

Yıl 2025, Cilt: 33 Sayı: 63, 213 - 244

İbrahim Bektaş , Aysun Ozkose

https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2025.01.11

Öz

One of the critical issues within the scope of development activities is rural development. In this study, the activities conducted by the Republic of Türkiye in the field of rural development in the field of rural settlement and rural construction are the subject. Within the scope of the study, support decisions for rural areas in development plans and projects developed for rural settlements and settlements were examined. To achieve sustainable rural development, the places that need to be found in rural settlements were reviewed through the field study, especially for the rural settlements near the Kayseri Yamula Dam. Thus, it aims to create sustainable rural settlement areas necessary for sustainable rural development. In light of the data obtained, suggestions were made about the studies that should be done within the scope of sustainable rural development. It is hoped that this study will contribute to other studies.

Anahtar Kelimeler

Sustainable Rural Development, Sustainable Rural Settlement, Rural Construction, Yamula Dam, Kayseri

Kalkınma Planlarındaki Kırsal Yerleşime Yönelik Hedeflerin Uygulanma Düzeyi: Kayseri Yamula Barajı Çevresi Örneği

Öz

Kalkınma faaliyetleri kapsamında önemli konulardan biri kırsal kalkınmadır. Bu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti tarafından kırsal kalkınma alanında kırsal yerleşim ve kırsal yapılaşma özelinde gerçekleştirilen faaliyetler konu edinmiştir. Çalışma kapsamında kalkınma planlarında kırsal alanlara yönelik destek kararları, kırsal yerleşim ve yapılaşmalara ilişkin geliştirilen projeler incelenmiştir. Sürdürülebilir kırsal kalkınma gerçekleştirilebilmesi için Kayseri Yamula Barajı kenarındaki kırsal yerleşim bölgeleri özelinde alan çalışması üzerinden kırsal yerleşimlerde bulunması gerekli mekânlar irdelenmiştir. Böylelikle sürdürülebilir kırsal kalkınma için gerekli olan sürdürülebilir kırsal yerleşim alanları oluşturulması amaçlanmıştır. Elde edilen veriler ışığında sürdürülebilir kırsal kalkınma kapsamında yapılması gereken çalışmalar hakkında önerilerde bulunulmuştur. Yapılan çalışmanın diğer çalışmalara katkı sağlaması ümit edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma, Sürdürülebilir Kırsal Yerleşim, Kırsal Yapılaşma, Yamula Barajı, Kayseri

Kaynakça

• Çelik, Z. (2005), “Planlı Dönemde Türkiye’deki Kırsal Kalkınma Politika ve Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme”, Planlama Dergisi, 2005/2, 61-71.
• Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (2021), Kırsal Alanda Yöresel Mimari Özelliklerine Uygun Konut Projeleri, <https://yapiisleri.csb.gov.tr/kirsal-alanda-yoresel-mimari-ozelliklerine-uygun-konut-projeleri-i-4605>, 25.07.2021.
• Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü (2020), Kırsal Alan Planlama Projesi (KODAKAP), <https://mpgm.csb.gov.tr/kirsal-alan-planlama-projesi-kodakap-i-87459>, 25.07.2021.
• Çolakoğlu, E. (2007), “Kırsal kalkınma Problemine Bir Çözüm Arayışı Olarak Köy-Kent Projesi”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 187-202.
• Çorapçıoğlu, K. vd. (2008a), Yöresel Kırsal Mimari Kimlik, İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü.
• Çorapçıoğlu, K. vd. (2008b), Kırsal Alanda Yöresel Mimari Kimlik Rehber Kitap, İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü.
• Çorapçıoğlu, K. vd. (2008c), Kayseri Kırsalında Yöresel Mimari Özelliklerin Belirlenmesi Rehber Kitap, İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü.
• Çorapçıoğlu, K. vd. (2008d), Kırsal Alanda Yöresel Mimari Özelliklerin Belirlenmesi Rölöveler, İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü.
• Çorapçıoğlu, K. vd. (2008e), Kayseri Kırsalında Yöresel Mimari Projeler Oluşturulması Amaçlı Tipolojik Çalışmalar, İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü.
• Çörek-Öztaş, Ç. & Ş. Karaaslan (2017), “Türkiye’de Kırsal Planlama ve Farklı Ülkelere Ait Kırsal Planlama Örnekleri”, Kent Akademisi, 10(32), 432-465.
• Erdönmez, C. (2005), “ Köykent: Olumlu ve Olumsuz Yönleriyle Bir Kırsal Kalkınma Projesinin Çözümlemesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, (2), 35-51.
• Eres, Z. (2008), “Türkiye’de Planlı Kırsal Yerleşmelerin Tarihsel Gelişimi ve Erken Cumhuriyet Dönemi Planlı Kırsal Mimarisinin Korunması Sorunu”, Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Felahiye Belediyesi (2021), TOKİ kesin kayıtları başladı, <http://www.felahiye.bel.tr/sayfa-news-Haber-TOKKESNKAYITLARBALADI>, 25.07.2021.
• İnan, A. (1978), Cumhuriyetin 50. Yılı İçin Köylerimiz, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Kaplan, E. (2017), “Cumhuriyet Döneminde Kırsal Kalkınma Politikaları Örnek Bir Model: Köy Enstitüleri”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Mortaş, A. (1940), “Köy Evi Tipleri”, Arkitekt, 1940-01-02(109-110), 8-9.
• OECD (2021), Rural Regions, <https://www.oecd-ilibrary.org/sites/9789264260245-6-en/index.html?itemId=/content/component/9789264260245-6-en#:~:text=The%20OECD%20regional%20typology&text=A%20community%20is%20defined%20as,exceeds%20300%20inhabitants%20per%20km%C2%B2)>, 03.08.2021.
• Olgun, İ. vd. (2017), Kastamonu-Küre: Kırsal Yapıdan Yeni Yapıya, İstanbul: Mimar Sinen Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları.
• Ongun, B.A. (1935), “Köy Projesi”, Arkitekt, 1935-11-12(59-60), 320.
• Oruç, O. vd. (2020), Yöresel Mimari Özelliklere Uygun Konut Projeleri-2, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Öksüz, A.M. (2015), Koruma Odaklı Kırsal Alan Planlaması: Bir Model Önerisi-Yönetici Özeti, Ankara: TÜBİTAK.
• Özcan, K. & A. Akci (2016), “Kırsal Kalkınma İçin Model Önerisi: Köy Kümeleri”, Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 13-23.
• Resmî Gazete (1962), Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 03.12.1962, S. 11272.
• Resmî Gazete (1967), İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 21.08.1967, S. 12679.
• Resmî Gazete (1972), Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı, 27.11.1972, S. 14374.
• Resmî Gazete (1978), Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı, 12.12.1978, S. 16487.
• Resmî Gazete (1984), Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 23.07.1984, S. 18467.
• Resmî Gazete (1989), Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı, 06.07.1989, S. 20217.
• Resmî Gazete (1995), Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 25.07.1995, S. 22354.
• Resmî Gazete (2000), Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 05.07.2000, S. 24100.
• Resmî Gazete (2006), Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı, 01.07.2006, S. 26215.
• Resmî Gazete (2006), Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi I (2007-2013), 04.02.2006, S. 26070.
• Resmî Gazete (2013), Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı, 06.07.2013, S. 28699.
• Resmî Gazete (2015), Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi II (2014-2020), 21.02.2015, S. 29274.
• Resmî Gazete (2016), Kırsal Kalkınma Eylem Planı (2015-2018), 01.06.2016, S. 29729.
• Resmî Gazete (2019), On Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 23.07.2019, S. 30840.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2018), On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023) - Kırsal Kalkınma Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Kırsal Kalkınma Özel İhtisas Komisyonu, Ankara.
• Tarım ve Köyişleri Bakanlığı (2011), Kırsal Kalkınma Planı 2010-2013, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ankara.
• Tarım ve Orman Bakanlığı (N/A), Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi III (2021-2023), T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Ankara.
• TOKİ (2021), “Proje tiplerine göre uygulamalar-Tarımköy”, <https://www.toki.gov.tr/proje-tipine-gore-uygulamalar>, 25.07.2021.
• United Nations (1969), Definition and objectives of rural development, United Nations Economic and Social Council Economic Commission for Africa, Moshi Tanzanya.
• Ünsal, B. (1940), “Sincan Köyü Planı”, Arkitekt, 1940-01-02(109-110), 15-18.