Eski Hükümlülerin Sosyal Yardım ve Sosyal Güvenlikle İlgili Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 33 Sayı: 63, 315 - 335

Emel İştar Işıklı , Abdulsamet Duran

https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2025.01.15

Öz

Çalışmanın amacı, eski hükümlü bireylerin sosyal yardımlar ve sosyal güvenlikle ilgili görüşlerinin incelenmesidir. Bu kapsamda saha araştırması, Düzce ilinde ikamet etmekte olan 15 eski hükümlü birey ile derinlemesine mülakat tekniği kullanarak yapılmıştır. Katılımcılar kasten yaralama, yağma, cinsel saldırı, çıkar amaçlı örgüt kurma, uyuşturucu madde ticareti, öldürmeye teşebbüs, kasten adam öldürme ve dolandırıcılık suçlarından dolayı cezaevinde kalmış kişilerdir. Örneklemin yaş ortalaması 40,13’tür ve ortalama olarak cezaevinde kaldıkları süre 5,13 yıldır. Çoğunluğunun (14 kişi) sosyal güvencesi bulunmaktadır. Araştırma sonucunda, katılımcıların hepsinin sosyal güvenlik ve sosyal yardımlar hakkında bilgi sahibi olduğu ancak çoğunluğunun (13 kişi) sosyal yardımlardan faydalanmadığı tespit edilmiştir. Katılımcılar, sosyal güvenlik sisteminin daha iyi işlemesi için ayrımcılığın olmaması gerektiği önerisinde bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Eski Hükümlü, Sosyal Yardım, Sosyal Güvenlik

An Investigation of Ex-convicts’ Views on Social Assistance and Social Security

Öz

The purpose of the study is to examine the opinions of ex-convicts on social assistance and social security. Within this scope, field research was conducted using an in-depth interview with 15 ex-convicts residing in Düzce province. Participants are individuals who have served prison sentences for crimes such as assault, robbery, sexual assault, forming criminal organisations for profit, drug trafficking, attempted murder, murder, and fraud. The average age of the sample is 40.13 years, and the average duration of their imprisonment is 5.13 years. The majority (14 individuals) have social security knowledge. The research findings indicate that all participants know social security and social assistance, but the majority (13 individuals) do not benefit from social assistance. Participants suggest that there should be no discrimination for the social security system to function better.

Anahtar Kelimeler

Ex-convicts, Social Assistance, Social Security

Kaynakça

• Ata, A.Y. (2011), “Ücretler, İşsizlik Ve Suç Arasındaki İlişki: Yatay-Kesit Analizi”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 4, 113-134.
• Aydoğan, R. & R. Şahin (2015), “Cezaevi, Damga ve İşsizlik Bağlamında Hükümlüyü İncelemek”, Türkiye’de Denetimli Serbestlik 10. Yıl Uluslararası Yaklaşımlar Sempozyumu (8-10 Aralık 2015).
• Aytaç, S. & H. Aksoy (2011), “Suç Kariyeri: Suçun Meslek Haline Getirilmesi”, içinde: S. Bozdemir & U. Argun (ed.), Suç Önleme Sempozyumu (111-119), Bursa: Bursa Emniyet Müdürlüğü Yayınları No: 1.
• Aytaç, S. (2014), “Eski Hükümlülere Yönelik Sosyal Politikalar”, içinde: A. Tokol & Y. Alper (ed.), Sosyal Politika 5. Bs. (422-438), Bursa: Dora Yayınları.
• Baffour, F.D. et al. (2021), “Perpetrators at first, victims at last: Exploring the consequences of stigmatization on ex-convicts’ mental well-being”, Criminal Justice Review, 46(3), 304-325.
• Bales, W.D. & D.P. Mears (2008), “Inmate Social Ties and the Transition to Society Does Visitation Reduce Recidivism?”, Journal of Research in Crime and Delinquency, 45(3), 287-321.
• Bedük, M.N. (2010), “Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Eski Hükümlü İşçi Çalıştırılması”, Kamu-İş Dergisi, 11(2), 47-87.
• Buonanno, P. et al. (2014), “Response of Crime to Unemployment: An International Comparison”, Journal of Contemporary Criminal Justice, 30, 29-40.
• Ceza ve Tevfikevleri Genel Müdürlüğü (2024), Ceza İnfaz Kurumlarından Salıverilen Hükümlülere Yönelik Yürütülen Çalışmalar, <https://cte.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/saliverilenlere-yonelik-hizmetler>, 15.03.2024.
• Cömertler, N. & M. Kar (2007), “Türkiye’de Suç Oranının SosyoEkonomik Belirleyicileri: Yatay Kesit Analizi”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 62(2), 1-17.
• Çakır, E. (2017), “İşverenler Açısından Eski Hükümlü Çalıştırmaya Bakış: İstanbul Kadıköy’de Bir Saha Araştırması”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çengelci, E. (1993), “Sosyal Refahın Gerçekleştirilmesinde Sosyal Yardımların Rol ve Önemi”, Sosyal Hizmetler Yüksek Okulu Dergisi, 11(1/2/3), 9-35.
• Engin, E.M. (2012), “Suçu Önleyici Tedbirler Bağlamında Ceza İnfaz Kurum-larında Çalışma ve Eski Hükümlü İstihdamı”, Çalışma İlişkileri Dergisi, 3(2), 24-35.
• Entorf, H. & P. Sieger (2014), “Does the Link Between Unemployment and Crime Depend on The Crime Level? A Quantile Regression Approach”, Forschungsinstitut Zur Zukunft der Arbeit Institute for the Study of Labor, Discussion Paper No. 8334.
• Fallahi, F. et al. (2012), “The Unemployment Rate, Unemployment Volatility, and Crime”, International Journal of Social Economics, 39(6), 440-448.
• Gençtürk, Z. (2019), “Eski hükümlü bireylerin sosyal hayata katılımı sürecinde işgücü piyasası politikaları: Isparta ilindeki işverenler ve eski hükümlü bireyler üzerine bir araştırma”, Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı.
• Göçoğlu, V. (2015), “Dezavantajlı Gruplar Üzerinde Yapılan Bir Kamu Politikası Sonlandırmasının Analizi: Eski Hükümlülerin Özel Sektördeki İstihdam Zorunluluğunun Kaldırılması”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(36), 846-863.
• Gümüşhane Adliyesi (2023), “İhtiyaç sahibi eski hükümlülere Sosyal Market ile yardım sağlanıyor”, <https://gumushane.adalet.gov.tr/ihtiyac-sahibi-eski-hukumlulere-sosyal-market-ile-yardim-saglaniyor>, 15.03.2024.
• Hale, C. & D. Sabbagh (1991), “Testing The Relationship Between Unemployment and Crime: A Methodological Comment and Empirical Analysis Using Time Series Data From England and Wales”, Journal of Research in Crime & Delinquency, 28(4), 400-417.
• Holzer, H.J. et al. (2003), “Barriers to Employment for Ex-Offenders”, Paper presented at the Reentry Roundtable, Sponsored by the Urban Institute, New York University, May 21-23.
• Hooghe, M. et al. (2011), “Unemployment, Inequality, Poverty and Crime Spatial Distribution Patterns of Criminal Acts in Belgium 2001-06”, Brit. J. Criminol, 51, 1-20.
• İslamoğlu, E. & S. Yıldırımalp (2020), “Çalışma Hayatında Eski Hükümlü Olmak: Sakarya İlinde Bir Araştırma”, içinde: Sosyal Bilimlerde Yeni Araştırmalar-IV, Berikan Yayınevi, Ankara.
• İŞKUR (2022), 2022 Yıllık Tabloları, <https://www.iskur.gov.tr/kurumsal-bilgi/istatistikler/>, 15.03.2024.
• İŞKUR (2024), Engelli ve Eski Hükümlü Projeleri, <https://www.iskur.gov.tr/is-arayan/aktif-isgucu-programlari/engelli-ve-eski-hukumlu-projeleri/>, 07.07.2024.
• Karakartal, D. (2018), “Cezaevinden Çıkan Eski Hükümlülerin Yaşadıkları Sorunların İncelenmesi”, Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 4(9), 72-85.
• Kilishi, A.A. et al. (2014), “The Effect of Unemployment on Crime in Nigeria: A Panel Data Analysis”, British Journal of Economics Management and Trade, 4(6), 880-895.
• Koçak, O. & S. Altun (2010), “Ceza infaz kurumundaki mesleki eğitim faaliyetlerinin hükümlü istihdamına katkıları”, Çalışma İlişkileri Dergisi, 1(1), 95-117.
• Mears, D.P. et al. (2012), “Prison visitation and recidivism”, Justice Quarterly, 29(6), 888-918.
• Muthee, J.M. et al. (2020), “Effects of the challenges facing re-entry of women ex-offenders in NyeriCounty, Kenya”, International Journal of Research in Business and Social Science, (2147-4478), 9(4), 29-40.
• Namal, M.K. vd. (2021), “Eski Hükümlü İstihdamında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 16(63), 1338-1354.
• Papps, K. & R. Winkelmann (2002), “Unemployment and Crime: New Evidence For an Old Question”, New Zealand Economic Papers, 34(1), 53-72.
• Ramakers, A. (2022), “Secrecy As Best Policy? Stigma Management and Employment Outcomes After Release From Prison”, The British Journal of Criminology, 62, 501-518.
• Saridakis, G. & H. Spengler (2009), “Crime, Deterrence and Unemployment in Greece: A Panel Data Approach”, Deutsches Institut für Wirtschaftsforschung, Discussion Papers, Nr. 853.
• Savaş, G. & T. Eryalçın (2020), “Eski Hükümlülerin ve Denetimli Serbestlik Yükümlülerinin İstihdamı Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma”, Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 31(2) 336-367.
• Schulte, M. & E. Cochling (2013), “Increasıng Employment Opportunities For Ex-Offenders Policy Recommendations for The State of Georgia”, Report Workforce, <http://georgiaopportunity.org/assets/20 14/10/GCO-Report-workforceweb.pdf>, 15.02.2024.
• Seçen, G.K. (2021), “Eski Hükümlülerin Toplumla Bütünleşmeleri Üzerine Sosyolojik Bir Analiz”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Sosyoloji A.B.D., Ankara.
• Shivy, V.A. et al. (2007), “Ex-Offenders Reentering the Workforce”, Journal of Counseling Psychology, 54, 466-473.
• Şahin, C. (2001), “Tahliye Öncesi ve Sonrası Hükümlüye ve Eski Hükümlüye Yardım”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(2), 1-1.
• Taşçı, F. (2010), Sosyal Politikalarda Can Simidi Sosyal Yardım, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Timurturkan, M. vd. (2017), “‘Hükümlü’ Olmanın Sosyal Tezahürlerı̇: Sosyal Dışlanma, Damga ve Suç”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 138-157.
• Toper, M. & A.A. Özdemir (2019), “Kişilik, Sosyal Baskınlık ve Önyargı: Eski Hükümlülere Yönelik Bir İnceleme”, Çalışma ve Toplum, 3(62), 1757-1786.
• Visher, C.A. et al. (2011), “Employment After Prison: A Longitudinal Study of Former Prisoners”, Justice Quarterly, 28(5), 698-718.
• Vivares, K.M.S. (2023), “The Reintegration of Ex-Convicts in Society: A Case Study”, International Journal of Social Science And Human Research, 6(10), 6173-6180.
• Wolff, N. & J. Draine (2004), “Dynamics of social capital of prisoners and community reentry: Ties that bind?”, Journal of Correctional Health Care, 10, 457-490.
• Yıldırım, A. & H. Şimşek (2016), Nitel Araştırma Yöntemleri (10. bs.), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yin, E.T. et al. (2022), “Family acceptance, economic situation, and faith community: The livedexperiences of ex-convicts in Ghana”, Social Sciences & Humanities Open, 5(1), 100240.
• Zakaria, S.M. et al. (2018), “Employment issues among ex-offenders: Difficulties in securing employment and barriers of employment”, International Journal for Studies on Children, Women, Elderly and Disabled, 5, 8-12.