Effect of Credit Risk on Financial Performance of Deposit Banks in the BIST Bank Index

Yıl 2025, Cilt: 33 Sayı: 66, 57 - 86, 21.10.2025

Aylin Erdoğdu , Fahrettin Pala

https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2025.04.03

Öz

This study analyses the relationship between credit risk and the financial performance of nine Turkish deposit banks listed on Borsa Istanbul (BIST) from 2010 to 2021. Using panel data, it employs profitability ratios (ROA, ROE, NIM) as performance indicators, and various credit risk metrics (NLTA, NPL, TLTD, CAR) as explanatory variables. GDP growth and inflation are included as control variables. The credit risk rankings identified ICBC Turkey Bank A.Ş. as having the lowest credit risk and Şeker Bank A.Ş. as the highest, using the WASPAS multi-criteria decision-making technique.

Anahtar Kelimeler

Bank Credit Risk , Financial Performance , Panel Data , Multi-Criteria Decision Making Techniques

Destekleyen Kurum

-

Kredi Riskinin BIST Banka Endeksindeki Mevduat Bankalarının Finansal Performansına Etkisi

Öz

Bu çalışma, 2010-2021 yılları arasında Borsa İstanbul'da (BIST) işlem gören dokuz Türk mevduat bankasının kredi riski ile finansal performansı arasındaki ilişkiyi analiz etmektedir. Panel veri kullanılarak, performans göstergeleri olarak kârlılık oranları (ROA, ROE, NIM) ve açıklayıcı değişkenler olarak çeşitli kredi riski ölçütleri (NLTA, NPL, TLTD, CAR) kullanılmıştır. GSYİH büyümesi ve enflasyon kontrol değişkenleri olarak dahil edilmiştir. WASPAS çok kriterli karar verme tekniği kullanılarak yapılan kredi riski sıralamasında ICBC Turkey Bank A.Ş. en düşük, Şeker Bank A.Ş. ise en yüksek kredi riskine sahip banka olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Banka Kredi Riski , Finansal Performans , Panel Veri , Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri

Kaynakça

• Abdioğlu, N. & S. Aytekin (2016), “Takipteki Kredi Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Mevduat Bankaları Üzerinde Bir Dinamik Panel Veri Uygulaması”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(1), 538-555.
• Akgüneş, A.O. (2021), “Finansal risklerin banka karlılığı üzerine etkisi: BIST banka endeksi üzerine bir uygulama”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 23(3), 556-576.
• Akkaynak, B. (2022), “Türk Bankacılık Sektörünün Karlılığını Etkileyen İçsel Değişkenler”, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), 769-784.
• Al-Qudah, A.M. (2020), “Macroeconomic and bank-specific variables and the liquidity of Jordanian commercial banks”, Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(12), 85-93.
• Arellano, M. (1987), “Computing Robust Standard Errors for Within‐Groups Estimators”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 49(4), 431-434.
• Ayaydın, H. & A. Karakaya (2014), “The Effect of Bank Capital on Profitability and Risk in Turkish Banking”, International Journal of Business and Social Science, 5(1), 252-271.
• Ayçin, E. (2020), Çok Kriterli Karar Verme: Bilgisayar Uygulamalı Çözümler Genişletilmiş ve Güncellenmiş 2. Basım, Ankara: Nobel.
• Aydın, M. & H.E. Kaplan (2024), “Bankacılıkta Sermaye Yeterliliğini Etkileyen Faktörler”, Journal of Economics and Financial Researches, 6(2), 145-156.
• Bayri, E. (2023), “Türev Ürünlerin Banka Kârlılığı Üzerine Etkisi: Türk Bankacılık Sektörü Uygulaması”, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 11-41.
• Berger, A.N. (1995), “The relationship between capital and earnings in banking”, Journal of Money, Credit and Banking, 27, 432-456.
• Breusch, T.S. & A.R. Pagan (1980), “The Lagrange multiplier test and its applications to model specification in econometrics”, The Review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
• Caruso, G. et al. (2021), “Cluster Analysis for mixed data: An application to credit risk evaluation”, Socio-Economic Planning Sciences, 73, 100850.
• Chen, Y.K. et al. (2018), “Bank Liquidity Risk and Performance”, Review of Pacific Basin Financial Markets and Policies, 21(1), 1850007.
• Cheng, L. et al. (2020), “Credit risk, operational risk, liquidity risk on profitability. A study on South Africa commercial banks. A PLS-SEM Analysis”, Revista Argentina de Clínica Psicológica, XXIX(5), 5-18.
• Chhetri, G.R. (2021), “Effect of Credit Risk Management on Financial Performance of Nepalese Commercial Banks”, Journal of Balkumari College, 10(1), 19-30.
• Çelik, S. & F. Kaya (2021), “Banka Kârlılığına Etki Eden Mikro Değişkenler: Türk Bankacılık Sektöründeki Yerli ve Yabancı Bankalar Üzerine Bir Araştırma”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(1), 719-738.
• Deger, A. & A. Anbar (2011), “Bank Specific and Macroeconomic Determinants of Commercial Bank Profitability: Empirical Evidence from Turkey”, Business and Economics Research Journal, 2(2), 139-152.
• Demirguc-Kunt, A. & H. Huizinga (1999), “Determinants of commercial bank interest margins and profitability: Some international evidence”, World Bank Economic Review, 13, 379-408.
• Diakoulaki, D. et al. (1995), “Determining Objective Weights in Multiple Criteria Problems: The CRITIC Method”, Computers & Operations Research, 22, 763-770.
• Dizgil, E. (2017), “Türkiye’deki Mevduat Bankalarının Karlılığını Etkileyen Mikro Düzeyli Faktörler Üzerine Ampirik Bir Araştırma”, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 11(2), 31-52.
• Dunyoh, M. et al. (2022), “The impact of credit risk on financial performance: Evidence from rural and community banks in Ghana”, Hybrid Journal of Business and Finance, 3(1), 7-26.
• Ekinci, R. & G. Poyraz (2019), “The Effect of Credit Risk on Financial Performance of Deposit Banks in Turkey”, Procedia Computer Science, 158, 979-987.
• Erşin-Meta, F. (2022), “Bankacılık Sektöründe Kârlılığı Belirleyici Faktörlerin İncelenmesi: Panel Veri Analizi”, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 57(2), 1133-1152.
• Evoney, G.D. & F. Margaretha (2024), “The Effect of Credit Risk Management on the Financial Performance of Banks Listed on the IDX”, Jurnal Ilmiah Manajemen Kesatuan (JIMKES), 12(4), 933-938.
• Fadun, O.S. & P. Silwimba (2023), “Does credit risk management impact the financial performance of commercial banks?”, Business Ecosystem & Strategy, 5(2), 55-66.
• Froot, K.A. (1989), “Consistent Covariance Matrix Estimation with Cross-Sectional Dependence and Heteroskedasticity in Financial Data”, Journal of Financial and Quantitative Analysis, 24(3), 333-355.
• Gadzo, S.G. et al. (2019), “Credit risk and operational risk on financial performance of universal banks in Ghana: A partial least squared structural equation model (PLS SEM) approach”, Cogent Economics & Finance, 7(1), 1589406.
• Goddard, J. et al. (2004), “Dynamics of Growth and Profitability in Banking”, Journal of Money, Credit and Banking, 36, 1069-1090.
• Göçmen-Yağcılar, G. (2011), Türk Bankacılık Sektörünün Rekabet Yapısının Analizi, BDDK Kitapları No: 10, Ankara.
• Gul, S. et al (2011), “Factors Affecting Bank Profitability in Pakistan”, The Romanian Economic Journal, 39, 61-87.
• Güneş, N. (2015), “Banka Kârlılığının Belirleyicileri: 2002-2012 Dönemi Türk Mevduat Bankaları Üzerine Bir İnceleme”, SDÜ İİBF Dergisi, 20(3), 265-282.
• Güzel, A. (2023), “Determinants of Banks' Net Interest Margins in Türkiye and Theoretical and Empirical Investigation of Its Effects on the Financial Structure of Commercial Banks”, Journal of Economics and Administrative Sciences, 24(4), 606-624.
• Haris, R.D.F. & E. Tzavalis (1999), “Inference for Unit Roots in Dynamic Panels Where the Time Dimension is Fixed”, Journal of Econometrics, 91, 201-226.
• Hausman, J. (1978), “Ekonometride Spesifikasyon Testleri”, Econometrica, 46, 1251-1271.
• Huong, T.T.X. et al. (2021), “Liquidity risk and bank performance in Southeast Asian countries: A dynamic panel approach”, Quantitative Finance and Economics, 5(1), 111-133.
• Işık, Ö. & M. Belke (2017), “Likidite Riskinin Belirleyicileri: Borsa İstanbul’a Kote Mevduat Bankalarından Kanıtlar”, Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 2(2), 113-126.
• İldaş, T. (2021), “Kredi Riski Ölçüm Modellerinin Değerlendirilmesi”, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13(25), 516-547.
• KAP Kamu Aydınlatma Platformu (2023), BIST’te İşlem Gören Mevduat Bankalarına İlişkin Finansal Veriler, 2010-2021, <https://www.kap.org.tr>, 18.04.2023.
• Kara-Çelik, A. et al. (2022), “Orta-Büyük Ölçekli Mevduat Bankalarında Kredi Riskinin Aktif Karlılığına Etkisi - Türkiye Örneği”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 13(1), 19-39.
• Karakaş, A. & M. Acar (2022), “Ticari Bankalarda Likidite ve Kârlılık İlişkisi: Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Uygulama”, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 16(2), 139-171.
• Kavcıoğlu, Ş. (2011), “Ticari Bankacılıkta Kredi Riskinin ve Kredi Riski Ölçüm Modellerinin Değerlendirilmesi”, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 3(5), 11-19.
• Kirakul, S. et al. (2019), “Determinants of bank performance in Thailand: foreign vs. domestic banks”, Kasem Bundit Journal, 20(February), 51-71.
• Kosmidou, K. (2008), “The determinants of banks' profits in Greece during the period of EU financial integration”, Managerial Finance, 34(3), 146-159.
• Küçükbay, F. (2017), “Banka Kârlılığını Etkileyen Faktörler: Avrupa Birliği Bankaları ve Türk Bankaları Arasında Bir Karşılaştırma”, Yönetim ve Ekonomi, 24(1), 137-149.
• Kwashie, A.A. et al. (2022), “Investigating the impact of credit risk on financial performance of commercial banks in Ghana”, Cogent Economics & Finance, 10(1), 2109281.
• Lee, C.C. & M.F. Hsieh (2013), “The impact of bank capital on profitability and risk in Asian banking”, Journal of International Money and Finance, 32, 251-281.
• Medetoğlu, B. (2023), “Sermaye Yeterlilik Oranı ile Finansal Rasyolar Arasındaki İlişkinin Panel Veri Analizi ile Tespiti: Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Çalışma”, EKOIST Journal of Econometrics and Statistics, 39, 172-182.
• Muriithi, J.G. et al. (2016), “Effect of Credit Risk on Financial Performance of Commercial Banks Kenya”, IOSR Journal of Economics and Finance (IOSR-JEF), 7(4), 72-83.
• Ongore, V.O. & G.B. Kusa (2013), “Determinants of Financial Performance of Commercial Banks in Kenya”, International Journal of Economics and Financial Issues, 3(1), 237-252.
• Özçelik, M. (2024), “Kredi Riski, Finansal Yapı ve Faaliyet Etkinliğinin Bankaların Finansal Performansı Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği”, İstanbul Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(Özel Sayı), 162-182.
• Öztürk, H. (2016), “Türk Bankacılık Sektörünü Etkileyen Makro Ekonomik Faktörlerin Ampirik Analizi”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 53(620), 11-29.
• Pasiouras, F. & K. Kosmidou (2007), “Factors influencing the profitability of domestic and foreign commercial banks in the European Union”, Research in International Business and Finance, 21, 222-237.
• Pesaran, M.H. (2004), “General diagnostic tests for cross-section dependence in panels”, CESifo Working Paper Series, No. 1229; IZA Discussion Paper, No. 1240.
• Reis, Ş.G. et al. (2016), “Banka Karlılığını Etkileyen Faktörler: Türkiye Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (72), 21-36.
• Robin, I. et al. (2018), “Financial performance of commercial banks in the post-reform era: Further evidence from Bangladesh”, Economic Analysis and Policy, 58(C), 43-54.
• Rogers, W. (1993), “Regression Standard Errors in Clustered Samples”, Stata Technical Bulletin, 13, 19-23.
• Sarıtaş, H. et al. (2016), “Banka Karlılığı ile Finansal Oranlar ve Makroekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkilerin Sistem Dinamik Panel Veri Modeli ile Analizi: Türkiye Araştırması”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(1), 87-108.
• Siddique, A. et al. (2022), “The effect of credit risk management and bank-specific factors on the financial performance of the South Asian commercial banks”, Asian Journal of Accounting Research, 7(2), 182-194.
• Staikouras, C. et al. (2008), “An empirical investigation of operating performance in the new European banking landscape”, Global Finance Journal, 19(1), 32-45.
• Sufian, F. & R.R. Chong (2008), “Determinants of Bank Profitability in a Developing Economy: Empirical Evidence from Philippines”, AAMJAF, 4(2), 91-120.
• Şenol, Z. & R. Başer (2022), “COVID-19’un Bankacılık Sektörüne Etkileri: Türkiye Örneği”, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 28-37.
• Şenol, Z. et al. (2019), “Banka Finansal Risklerinin Banka Karlılığına Etkisi”, Journal of International Management Educational and Economics Perspectives, 7(2), 101-109.
• Tan, A.Y. & C. Floros (2012), “Bank profitability and GDP growth in China: A Note”, Journal of Chinese Economics and Business Studies, 10(3), 267­273.
• Taşkın, D.F. (2011), “Türkiye’de Ticari Bankaların Performansını Etkileyen Faktörler”, Ege Akademik Bakış, 11(2), 289-298.
• Toprak, M.S. & N.H. Talu (2017), “Bank Specific and Macroeconomic Determinants of Bank Profitability: Evidence from Turkey”, International Journal of Economics and Financial Issues, 7(2), 574-584.
• Uddin, Md.K. et al. (2023), “Effect of Credit Risk Management on the Financial Performance of Banking Sector of Bangladesh: A Study on Generation-Based Selected Listed Commercial Banks”, European Journal of Economic and Financial Research, 7(3), 43-57.
• Uğur, A. & H. Erkuş (2010), “Determinants of Net Interest Margins of Banks in Turkey”, Journal of Economic and Social Research, 12(2), 101-118.
• Ünal, M. (2014),” Türkiye’de Finans Sektöründe Bankacılığın Yeri”, Ar&Ge Bülten, 2014(Eylül-Ekonomi), 8-14.
• World Bank (2023), World Development Indicators, <https://databank.worldbank.org>, 25.05.2024.
• Yaman, S. (2021), “Bankalara Özgü Faktörlerin Banka Karlılığına Etkisi: Türkiye Bankacılık Sektörü Üzerine Panel Veri Analizi”, İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 77-100.
• Yen, D. et al. (2024), “The Effect of Credit Risk on the Financial Performance of Commercial Banks in Vietnam”, Vietnam Journal of Agricultural Sciences, 7(2), 2160-2172.
• Yerdelen-Tatoğlu, F. (2018), Panel Veri Ekonometrisi Stata Uygulamalı 4. Baskı, İstanbul: Beta.
• Zavadskas, E.K. et al. (2015), “Sustainable Assessment of Alternative Sites for the Construction of a Waste Incineration Plant by Applying WASPAS Method with Single-Valued Neutrosophic Set”, Sustainability, 7, 15923-15936.
• Zhang, J. et al. (2020), “Measuring banks’ liquidity risk: An option-pricing approach”, Journal of Banking and Finance, 111, 105703.