Ottoman Agriculture and Trade Newspaper in Agricultural Mechanisation and Modernisation (1907-1909)

Yıl 2025, Cilt: 33 Sayı: 66, 219 - 242, 21.10.2025

Orhan Deligöz

https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2025.04.10

Öz

In the current study, the first three years of Osmanlı Ziraat ve Ticaret Gazetesi, which began its publication in Izmir in 1907 and continued until 1912, have been examined. The newspaper aimed to introduce modern European agricultural and trade techniques, emphasising education, mechanisation, corporatisation, and agrarian reforms. It avoided political content, thus protecting itself from the censorship and pressures of the time. The study explores the newspaper’s efforts to introduce European agricultural techniques and trade methods to Ottoman farmers and merchants in modernising agriculture and trade. It also examines the connection between the reform processes of that period and today’s agricultural innovations and policies.

Anahtar Kelimeler

Agricultural Journalism in the Ottoman Empire , Agricultural Reform , Modernisation

Tarımsal Mekanizasyon ve Modernleşmede Osmanlı Ziraat ve Ticaret Gazetesi̇ (1907-1909)

Öz

Bu çalışmada, 1907 yılında İzmir’de yayım hayatına başlayıp 1912 ye kadar sürdüren Osmanlı Ziraat ve Ticaret Gazetesi’nin ilk üç yılı incelenmiştir. Gazete okuyucuya Avrupa’daki modern tarım ve ticaret tekniklerini tanıtmayı amaç edinmiş olup, özellikle eğitim, makineleşme, şirketleşme ve ziraat reformlarının önemine vurgu yapmaktadır. Siyasi içerikten uzak durarak dönemin sansür ve baskılarından korunduğu görülmektedir. Çalışmada, gazetenin Osmanlı tarım ve ticaretinin modernleşmesinde Avrupa’daki tarım tekniklerinin ve ticaret usul ve esaslarının Osmanlı çiftçi ve tacirlerine tanıtılması ve aktarılmasındaki çabaları irdelenmektedir. Ayrıca o dönemin tarım ve ticaret reformları sürecinin günümüzdeki tarımsal yenilik ve politikalarla bağı incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı’da Ziraat Gazeteciliği , Tarım Reformu , Modernleşme

Kaynakça

• Akdağ, M. (1995), Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası ve Celali İsyanları, İstanbul.
• Akyıldız, A. (1993), Tanzimat Döneminde Osmanlı Merkez Teşkilatında Reform (1836-1856), İstanbul.
• Aybaş, G.C. (2020), “Resimli Ziraat Gazetesinin Tasnifi (1905-1906)”, Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı.
• Aydın, Z. (2000), The Political Economy of Turkey, Pluto Press, London.
• Çadırcı, M. (1991), “Namık Kemal’in Sosyal ve Ekonomik Görüşleri”, OTAM: Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 2(2), 123-136.
• Çelik, S. (1994), Osmanlı Basını ve Sansür Uygulamaları: İstibdat Döneminde Gazetecilik, Tarih ve Toplum Yayınları. İstanbul.
• Çolak, İ. (2021), “Osmanlı’da Ekmek”, Aylık İlim Kültür ve Edebiyat Dergisi, I. 246, 66-70.
• Dursun, A. & Y. Ayrıçay (2012), “Çalışma Sermayesi-Kârlılık İlişkisinin İMKB Örneğinde 1996-2005 Dönemi Analizi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3-4), 15-27.
• Ertaş, F.C. et al. (2017), “Tarımsal Teşviklerin TMS 20 ve TMS 41 Kapsamında İncelenmesi”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(3), 577-591.
• Genç, A. et al. (2012), “İhracatın İthalatı Karşılama Oranlarının Parçalı Regresyonlarla Modellenmesi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 497-511.
• Günay, Z. (2024), “Bir İktisat Tarihi Kaynağı Olarak Edebiyat ve Ekonomi: Geç Osmanlı Erken Cumhuriyet Dönemi Edebi Eserlerinden Örnekler”, Topkapı Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 49-59.
• Günyol, V. (1998), Matbuat, DİA, C. VII, İstanbul.
• Güran, T. (1992), “Zirai Politika ve Ziraatta Gelişmeler 1839-1876”, in: 150. Yılında Tanzimat, Ankara.
• Halaçoğlu, Y. (1991), Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı, Ankara.
• Işık, M. & Ş. Eşitti (2014), “Türkiye’de Ekonomi Basınının Ortaya Çıkışı, Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu Üzerine Bir İnceleme”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(25), 109-131.
• İnalcık, H. (2000), Osmanlı İmparatorluğu’nun Sosyal ve Ekonomik Tarihi, (Çev. H. Berktay), C. I, İstanbul.
• Koloğlu, O. (1985), “Osmanlı Basını, İçeriği ve Rejimi”, in: Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi C. I, İstanbul.
• Krippendorff, K. (2018), Content Analysis: An Introduction to Its Methodology (4th ed.), Sage Publications.
• Ortaylı, İ. (1983), İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, İstanbul.
• Osmanlı Ziraat ve Ticaret Gazetesi (N/A), C. I-II-III, Atatürk Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı, Süreli Yayınlar: 905-906.
• Pamuk, Ş. (1987), The Ottoman Empire and European Capitalism, 1820-1913, Cambridge University Press, Cambridge.
• Sezer-Feyzioğlu, H. & İ. Güven (2018), “Cumhuriyet’e Geçişte Ankara’da Eğitsel Gelişmeler”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 62, 288-291.
• Toprak, Z. (1999), “II. Meşrutiyet’te Toplumsal Proje: Tesanüd, Meslek ve Milli İktisat”, in: G. Eren (ed.), Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Üçok, C. (1998), Türk Basın Tarihinde Dönemler ve Öncüler; Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara.
• Ünal, U. (2013), Osmanlı Belgelerinde İzmir’de İktisadi Hayat (1720-1920), Ankara: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.
• Yazıcı, N. (1994), Tanzimat Dönemi Basını Konusunda Bir Değerlendirme.
• Yediyıldız, B. (1999), “Osmanlı Toplumu”, in: E. İhsanoğlu (ed.), Osmanlı Devleti Medeniyeti, İstanbul.