Kıbrıs Meselesi Ekseninde 1974 Kıbrıs Müdahalesi

Yıl 2023, Sayı: 21, 103 - 115, 26.06.2023

Ece Buket Arıcıoğlu

Öz

Bu makalenin amacı, Kıbrıs'ın tarihinden başlayarak Kıbrıs meselesine giden süreci analiz etmek ve meselenin dinamiklerini ortaya koyarak 1974 Kıbrıs müdahalesini açıklamaktır. Kıbrıs, yüzyıllar öncesinde de stratejik bağlamda önem atfeden bir coğrafyayı temsil etmektedir. Birçok heterojen topluma ev sahipliği yapan ada, 1571 tarihinde Osmanlı Devleti tarafından fethedilmiştir. 1878 tarihinde Ayastefanos Anlaşması ile İngiltere'ye devredilen ada, Lozan Anlaşması ile resmi bağlamda İngilizlere bırakılmıştır. Ancak süregelen zaman içerisinde Kıbrıs üzerinde Yunanistan'ın Enosis amaçları ve bununla birlikte EOKA'nın faaliyetleri, adada Türkler açısından huzursuzluk yaratmıştır. Adadaki Türklerin huzur içerisinde yaşaması için Türk hükümeti, 1974 senesinde Kıbrıs'a müdahalede bulunmuştur. Yapılan çalışmada Kıbrıs meselesine giden süreç tüm yönleriyle ele alınmış, akabinde 1974 müdahalesinden bahsedilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs, İngiltere, Yunanistan, Müdahale, Kıbrıs Sorunu

Kaynakça

• Buzbay Akdemir, B. (2017) Kıbrıs Krizlerinde ABD'nin Tutumu ve Etkileri, (Ed.) Osman Köse. Tarihte Kıbrıs 2. Cilt. İstanbul: Akdeniz Karpaz Üniversitesi Dokuzonbeş Reklam Organizasyon Maatbacılık.
• Can, Ş. (2014) Kurtarılmış Ada Kıbrıs 1974 Barış Harekâtı. Akademisyen Kitabevi, Ankara.
• Çakırbaş, A. (2004). Kıbrıs Sorunu (1950-1960), (Yüksek Lisans Tezi), Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Çakmak, B. (2017). Kıbrıs'ta İngiliz Yönetimi ve Yapılan Çözüm Planları, (Ed.) Osman Köse. Tarihte Kıbrıs 2.Cilt. İstanbul: Akdeniz Karpaz Üniversitesi Dokuzonbeş Reklam Organizasyon Matbaacılık.
• Gülen, A. (2012). İnönü Hükümetlerinin Kıbrıs Politikası (1961-1965). Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Cilt 13, Sayı 50, 389-428. https://doi.org/10.1501/Tite_0000000363
• Kaya, Y. ve Yeter, B. (2018). Demokrat Parti Döneminde Kıbrıs Sorunu. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 20, Sayı 2, 215-229. DOI: 10.32709/akusosbil.407564
• Koç, S. (2005). Dünden Bugüne Kıbrıs Sorunu ve Stratejik Yaklaşımlar. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Örnek, S. ve Ververi, G. (2016). Yunanistan Perspektifinden Kıbrıs Sorunu, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Özmen, S. (2018) Küresel Güçlerin Oyun Adası Kıbrıs. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Özsüer, E. (2017). Eleftherios Venizelos ve Kıbrıs Sorunu: “Megali İdea”dan Yeni Bir Politik Dönemece, (Ed.) Osman Köse. Tarihte Kıbrıs 2. Cilt. İstanbul: Akdeniz Karpaz Üniversitesi Dokuzonbeş Reklam Organizasyon Maatbacılık.
• Sarı, A. S. Kıbrıs Sorunu. https://www.academia.edu/36808578
• Vatansever, M. (2012), Kıbrıs Sorununun Tarihi Gelişimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt 12, Sayı Özel Sayı, 1487-1530.
• Yıldız, A. S. (2017). 1950-1983 Yılları Arasında Kıbrıs Sorunu ve TBMM'deki Yankıları, (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yılmaz, H. (2017). Kıbrıs Barış Harekâtı ve Sonuçları. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı 1 87-98.