KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMALARINDA KATILIM: SAMSUN ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Sayı: 15, 1 - 24, 10.07.2018

Alper Tunga Şen

Öz

Çalışma ile birlikte, Samsun’da gerçekleştirilen büyük kentsel dönüşüm projelerinden biri olan Kuzey Yıldızı Kentsel Dönüşüm Projesi incelenmiştir. Bu proje aynı zamanda belediye ve TOKİ ortaklığı ile gerçekleştirilmiştir. Projenin genel kapsamı çerçevesinde katılım düzeyi, halkın proje dâhil olma istekleri, bölgede yaşayan bireylerin fiziksel, sosyal ve ekonomik değişimleri araştırılmış ayrıca katılımcıların beklenti ve memnuniyet düzeyleri ölçülmeye çalışılmıştır. Araştırma ile birlikte kentsel dönüşümün küresel bir hareket olduğu, kentsel dönüşüm projelerinin sadece fiziksel bir değişim olmadığı, planlamalarda ekonomik, kültürel ve sosyal değişimlere de yer verilmesi konusuna vurgu yapılmıştır. Çalışmada araştırma konusu gereği, teorik olarak kentsel dönüşüm, kentleşme, yer değiştirme, katılım, katılım aşamasında hangi aktörlerin rol oynadığı, Dünya ve Türkiye üzerindeki kentsel dönüşüm projelerinin örneklerinden bahsedilmiş, kentsel dönüşümün tarihsel gelişimi hakkında literatür çalışması yapılmış ve bu kavramlar üzerinden açıklama yapılmıştır. Saha çalışması kısmında ise Kuzey Yıldızı Kentsel Dönüşüm Projesi incelenmiştir. Tez araştırmasında kullanılan yöntem; literatür, internet araştırmaları, proje öncesinde ve sonrasında burada yaşamakta bulunan katılımcılara hane bazında yapılan anket çalışmaları ve çıkan sonuçların yorumlamalar yer almaktadır. Kentsel dönüşüm uygulaması ile bölgenin değişen sosyo-ekonomik durumu ve bireylerin uygulama sonrasında memnuniyet durumları da incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kent, Kentleşme, Kentsel Yenileme, Katılım, Samsun

Kaynakça

• Akkar, M., (2006). Kentsel Dönüşüm Üzerine: Batıdaki Kavramlar, Tanımlar, Süreçler ve Türkiye, Planlama, 2, 29-38 .
• Bailey, N.,Barker, A., andMacDonald, K., (1995). PartnershipsAgencies in British Urban Policy, London, UCL Press Limited.
• Berry, J. N.,Deddis, N. G. AndMcGreal, W. S., (Ed.). (1993). Urban Regeneration: PropertyInvestmentand Development, London, UK, ve E & F N Spon an Imprint of ChapmannHill, 216.
• Canan, F., T. (2014). Toplum Temelli Kentsel Dönüşümde Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü: İstanbul Örneği, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dinçer, İ.,Kent Ölçeğinde Koruma ve Yenileme Kavramları, Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Şehir Yenileme ve Koruma Dersi Ders Notu, http://www.yildiz.edu.tr/~diclal/koruma/10Mart.ppt, Son Erişim Tarihi: 28.03.2017.
• Durkheim, E. (1984). TheDivision of Labor in Society, Editedwith an IntroductionbyLewisCosen, translatedby: W. D. Halls, Basingstoke: MacmillanPress, 225.
• Fırat, A. S., (2006). Sağlıklı Kentler ve Kentsel Sağlık, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:8, Sayı: 2, 219-240.
• Gül, H. ve Dulupçu, M., Ed. John Diamond, Joyce Liddle, Alan Southern, Philip Osei, (2009).LocalEconomic Development, "Urban ChangeandRegeneration in Turkey: Possibilitiesfor Trans cending Beyond Modernism", Urban Regeneration Management International Perspectives, Routledge, 2009.
• Harris, C., D., (1982). The Urban andIndustrialTransformation of Japan, GeographicanRewiev, Volume: 72, No: 1,50-89.
• Harvey, D.,Çev: Temiz, A. D., (2015). Asi Şehirler: Şehir Hakkından Kentsel Devrime Doğru, İstanbul, Metis Yayıncılık.
• Keleş, R., (2014). 100 Soruda Türkiye’de Kentleşme, Konut ve Gecekondu, İstanbul, Cem Yayınevi.
• Kocamemi, N. (2006). Kentsel Dönüşüm Süreci Kazlıçeşme Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Köktürk, E. ve Köktürk, E., (2007). Türkiye’de Kentsel Dönüşüm ve Almanya Deneyimi, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 11. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 2-6 Nisan, Ankara.
• Lefebvre, H.,Çev: Sezer, S., (2013). Kentsel Devrim, İstanbul, Sel Yayıncılık.
• Marx, K. and Engels, F., (2003). Urb Seçme Yapıtlar: Birinci Cilt, İstanbul, Eriş Yayınları 48-49.
• Nasr, J., L., (1996). Beirut/Berlin: Choices in Planning fortheSuture of TwoDividedCities, Journal of Planning EducationandResearch, Volume: 16, 27-40.
• Özden, P. P., (2002). Yasal ve Yönetsel Çerçevesiyle Şehir Yenileme Planlaması ve Uygulaması: Türkiye Örneği, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Reddy, K. N.,ForewordByReddy, N. B., (1996). Urban Development: A Study of High- Buildings, New Delhi, Concept Publishing Company.
• Resmi Gazete. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun, No: 5302, (2012).
• Resmi Gazete. Ankara Belediyesine, Arsa ve Arazisinden Belli Bir Kısmını Mesken Yapacaklara 2490 Sayılı Kanun Hükümlerine Bağlı Olmaksızın Ve Muayyen Şartlarla Tahsis ve Temlik Yetkisi Verilmesi Hakkında Kanun, No: 5218, (1948).
• Resmi Gazete. Büyükşehir Belediyesi Kanunu, No: 5216, (2004).
• Resmi Gazete. Gecekondu Kanunu, No: 775, (1966).
• Resmi Gazete. İl Özel İdareleri Kanunu, No: 5302, (2005).
• Resmi Gazete. İmar Kanunu, No: 3194, (1985).
• Resmi Gazete. İmar Kanunu, No: 6785, (1956).
• Resmi Gazete. Kat Mülkiyeti Kanunu, No: 634, (1965).
• Resmi Gazete. Kuzey Ankara Girişi Kentsel Dönüşüm Projesi Kanunu, No: 5104, (2004).
• Resmi Gazete. Toplu Konut Kanunu, No: 2985, (1984).
• Resmi Gazete. Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması Kanunu, No: 5366, (2005).
• Roberts, P. AndSkyes, H., (Ed), (2000). Urban Regeneration: A Handbook, London, Sage Publications LTD.
• Roberts, P.,Skyes, H. andGranger, H., (Ed), (2017), Urban Regeneration Second Edition, London, Sage Publications LTD.
• Rydin, Y., (2007). Indicators as a GovernmentalTechnology? TheLessons of a Community-BasedSustainabilityIndicatorProjects, Environment and Planning D: Societyand Space, Volume: 25, 610-624.
• Serenli, A., (2013). Kentsel Dönüşümde Yerel Yönetimlerin Rolü ve Toplumsal Yaşam Üzerine Etkileri, Mayıs, Erişim Adresi: http://www.isdam.org.tr/img/20140305__4637567401.pdf, Erişim Tarihi: 20.04.2017.
• Schaffer, D. AndVollmer, D. (2010). Pathwaysto Urban Sustainability: Researchand Development on Urban Systems: Summary of a Workshop, NationalAcademiesPress, Washington. Şişman, A. ve Kibaroğlu, D., (2009). Dünya’da ve Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Uygulamaları, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı 11-15 Mayıs, Ankara.
• Taberner, S. andFinlay, F., (Ed), (2002). RecastingGerman Identity: Culture, Politics, andLiterature in the Berlin Republic, New York, Camden House.
• Tekeli, İ., (2011). Kent, Kentli Hakları, Kentleşme ve Kentsel Dönüşüm,İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu, (2012).Dünya Ticaret ve Finans Merkezine Doğru: İstanbul Kent Güvenliği, Ankara, Ames Matbaacılık.
• Yenice, M., S., (2014). Türkiye’nin Kentsel Dönüşüm Deneyiminin Tarihsel Analizi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Cilt: 16, No: 1, 76-88.
• Weber, M.,Çev: Ceylan, M., (2010). Şehir: Modern Kentin Oluşumu,İstanbul, Yarın Yayıncılık, 85-165.
• Wheeler, S. M. andBeatley, T., (Ed), (2014). TheSustainable Urban Development Reader: Third Edition, Urban Reader Series, London, Routledge, 138-168. URL: www.tdk.gov.trErişim Tarihi: 16.04.2017
• URL: www.zeytinburnu.istanbul Erişim Tarihi: 14.01.2017
• URL: www.altindağ.bel.tr Erişim Tarihi: 12.11.2016