VATANDAŞLARIN GÜVEN ALGILARININ VE VATANDAŞLA DEVLET ARASINDAKİ PSİKOLOJİK SÖZLEŞMENİN KAMU YÖNETİMİNE ETKİSİNE YÖNELİK UYGULAMALI BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2017, Sayı: 13, 25 - 44, 30.07.2017

Erol Turan Emre Aydilek Hayati Taban

Öz

Devlete güven konusu çok boyutlu bir konudur. Konunun kültürel, dinsel, ekonomik, politik, sosyolojik ve psikolojik gibi birçok yönü bulunmaktadır. Başka bir ifadeyle, devlete güveni etkileyen ve yönlendiren pek çok faktör mevcuttur. Şimdiye kadar bu faktörlerin birçoğu çeşitli açılardan ele alınıp incelenmiştir. Ancak bu faktörler arasında içsel motivasyonlar olarak nitelendirilebilecek faktörler ülkemizde daha yeni yeni çalışma konusu olmaktadırlar. Çalışmamızın önemi ve diğerlerinden farklılığı bu noktada ortaya çıkmaktadır.
Bireylerin devlete güven algılarının sosyo-psikolojik, kültürel ve sosyolojik faktörlerin rolünü temel alarak yapılacak bu çalışmanın iki yönü bulunmaktadır. Çalışmanın ilk kısmında öncelikle bireylerin devlete güven algılarının temel dinamikleri ortaya konularak bu algının genel karakteristikleri üzerinde durulacaktır. Daha sonra güven duygusunu açıklayan kuramsal modeller temel alınarak bireylerin devlete güven duygularında etkili olduğu düşünülen sosyo-psikolojik, sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik faktörlere yönelik olarak bireylerin tutumları ve algıları tespit edilmeye çalışılacaktır. Bu amaçla kapsamlı bir ampirik alan araştırması yapılacak ve son olarak çeşitli istatistiksel analizler sonucunda elde edilen bilgi ve bulgular, sonuçlarıyla birlikte yorumlanarak çeşitli akademik ve pratik politika önerilerinde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Yönetimi, Neoliberalizm, Kamu Hizmeti, Etkinlik, Verimlilik

Kaynakça

• Adaman, F. ve Çarkoğlu A. (2000), Türkiye’de Yerel ve Merkezi Yönetimlerde Hizmetlerden Tatmin, Patronaj İlişkileri ve Reform, İstanbul: TESEV.
• Adams, G. B. (2000), “Administrative Ethics and the Chimera of Professionalism: The Historical Context of Public Service Ethics”, Handbook of Administrative Ethics, (Ed.) Terry L.
• Cooper, 2. Edition, New York: Marcel Dekker Incorporated, USA, 291-305.
• Akarsu, B. (1984), Felsefe Terimleri Sözlüğü, Ankara: Savaş Yayınları.
• Akgün, Birol (2001). “Türkiye’de Siyasal Güven: Nedenleri ve Sonuçları”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 56-4, ss. 2-20.
• Almond, Gabriel A. and Sidney Verba (1965). The Civic Culture, Boston: Little, Brown.
• Ateş, Hamza (2004). “Kamu Yönetiminde Güven Problemi ve Halkın Devlete Güveni”, Ed. M. Acar ve H. Özgür, Çağdaş Kamu Yönetimi I, Ankara, ss. 355-387.
• Becker, W., H. J. Büchner ve S. Sleeking (1987), “The Impact of Public Transfer Expenditures on Tax Evasion: An Experimental Approach”, Journal of Public Economics, 34, ss. 243–252.
• Blind, P. K., “Building Trust In Government In The Twenty-First Century: Review of Literature and Emerging Issues”, 7. Global Forum on Reinventing Government Building Trust in Government, 26-29 June 2007, Vienna, Austria, http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/un/unpan025062.pdf (15.02.2016).
• Bouckaert, Geert and Steven van de Walle (2003), “Quality of Public Service Delivery and Trust in Goverment”, Ed. A. Sarminen, Governing Networks, EGPA Yearbook, Amsterdam, pp. 299-318.
• Bowman, J. S. (1991), “Introduction: Ethical Theory and Practice in Public Management”, (Ed.) J. S. Bowman, J. Bass, In Ethical Frontiers in Public Management: Seeking New Strategies for Resolving Ethical Dilemmas, San Francisco.
• Canan, F. (2006), “Kamuya Güvenin Tesisinde Etik Altyapının Önemi”, Türk İdare Dergisi, 543, 63-73.
• Cevizci, A. (2002), Etiğe Giriş, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Christensen, T. and Laegreid, P. (2002), “Trust in Government –the Relative Importance of Service Satisfaction, Political Factors and Demography”, Stein Rokkan Centre for Social Studies, Bergen University Research Foundation.
• Coleman, J. S. (1990), Foundations of Social Theory, Cambridge: Harvard University Press.
• Deci, E. L. (1971), “Effects of Externally Mediated Rewards on Intrinsic Motivation”, Journal of Personality and Social Psychology, 18, 105–15
• Denhardt, B. R. and Denhardt, J. V. (2009), Public Administration: An Action Orientation, Wadsworth Publishing Company, USA.
• Dinler, D. (2003), “Türkiye’de Güçlü Devlet Geleneği Tezinin Eleştirisi”, Praksis, 9, ss. 17-34.
• Easton, David (1975). “A Re-assessment of the Concept of the Political Support”, Britsh Journal Political Science, 5, ss. 435-457.
• Eichenberger, R., ve B. S. Frey (2002), ‘Democratic Governance for A Globalized World’, Kyklos, 55, ss. 265–88.
• Esmer, Yılmaz (2012). World Values Survey, (Dünya Değerler Araştırması 1981 – 2011), İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi.
• Feld, L. P. ve B. S. Frey (2005), “Illegal, Immoral, Fattening or What? How Deterrence and Responsive Regulation Shape Tax Morale”, içinde: C. Bajada ve F. Schneider (eds). Size, Causes and Consequences of the Underground Economy, England: Ashgate, pp. 15-37
• Feld, L. P., B. S. Frey ve B. Torgler (2006), “Rewarding Honest Taxpayers”, içinde: H. Elffers, P. Verboon ve W. Huisman (eds.), Managing and Maintaining Compliance, Leiden: Boom Legal Publishers, 2006, pp. 45-61
• Frankema, K. B. and Costa A. C. (2005), “Understanding the Trust-Control Nexus”, International Sociology, 20, 3, pp. 259-282.
• Frey, B. (2003), “Deterrence and Tax Morale in European Union”, European Review, 11(3), 385-406
• Frey, B. (2005), “Excise Taxes: Economics, Politics and Psychology”, içinde: S. Cnossen (edt), Theory and Practice of Excise Taxation, Oxford: Oxford University Press, 234-248 Frey, B. S. (1997), Not Just for the Money: An Economic Theory of Personal Motivation, Cheltenham, UK: Edward Elgar.
• Frey, B. S. ve L. P. Feld (2002), “Deterrence and Morale in Taxation: An Empirical Analysis”, CESifo Working Paper no. 760, Ağustos.
• Frey, B. S., M. Benz ve A. Stutzer (2004), “Introducing Procedural Utility: Not Only What but Also How Matters”, Journal of Theoretical and Institutional Economics, 160, 377–401 Fukuyama, F. (1995), The Social Virtues and Creation Prosperity, New York: Free Press.
• Gençkaya, Ö. F. (2009), “Çıkar Çatışması”, Yolsuzluğun Önlenmesi İçin Etik Projesi, Akademik Araştırma Çalışması, T.C. Başbakanlık, Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Ankara. Gökçe, Gülise (2007). Güçlü ve Zayıf Devlet Tartışmaları Bağlamında Türkiye, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Gökçe, Gülise (2010). “Türkiye’de Kurumlara Güvenin Yapısal Özellikleri ve Gelişimi”, Ed. O. Gökçe ve M. A. Çukurçayır, Türk Kamu Yönetiminin Yapısal ve İşlevsel Sorunları, 5. Kamu Yönetimi Sempozyumu, Konya, ss.167-176.
• Grasmick, H. G. ve R. J. Bursick (1990), “Conscience, Significant Others, and Rational Choice: Extending the Deterrence Model”, Law & Society Review, 24, 837–61 Hardin, R. (2002), Trust and Trustworthiness, New York: Rusell Sage.
• Hart, D. K. (2000), “Administration and The Ethics of Virtue: In All Things, Choose First for Good Character and Then for Technical Expertise”, Handbook of Administrative Ethics, (Ed.) Terry L. Cooper, 2. Edition, New York, Marcel Dekker Incorporated, USA, pp. 131-148.
• Heintzman, R. and Bian, M. (2005), “People, Service and Trust: Is There a Public Sector Service Value Chain?”, International Review of Administrative Sciences, 71, 4, 549-575.
• Holsti, K. J. (1996), The State, War and the State of War, Cambridge/New York/Melbourne: Cambridge Universty Press.
• Keefer, P. and Stephen, Knack (1997), “Why Don’t Poor Countries Cath Up? A Cross-National Terst of an Institutinal Explanation”, Economic Inquiry, 15, July, 590-602.
• Kılavuz, Raci (2003), Kamu Yönetiminde Etik ve Bir Sorun Alanı Olarak Yozlaşma, Ankara: Seçkin.
• Kramer, R. M. (1999) “Trust and Distrust in Organizations: Emerging Perspective, Enduring Questions”, Annual Review of Psychology, 50, 569-598.
• Kutlu, H. A. (2008), “Muhasebe Meslek Mensupları ve Çalışanlarının Etik İkilemleri: Kars ve Erzurum İllerinde Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 63 (2), 143-170.
• Lane, R. E. (1991), The Market Experience, Cambridge: Cambridge Univ. Press.
• Lepper, M. R. ve D. Greene (eds.) (1978), The Hidden Costs of Reward: New Perspectives on Psychology of Human Motivation, Hillsdale, N.Y.: Erlbaum.
• Longenecker, J., J. McKinney and C. Moore (1988), “Egotism and Independence: Entrepreneurial Ethics”, Organizational Dynamics, Winter.
• Mansbridge, J. J. (1994), ‘Public spirit in political systems’, içinde: H. J. Aaron, T. E. Mann ve T. Taylor (eds), Values and Public Policy, Washington, DC: Brookings.
• Miller, A. H. and Listhaug, O. (1990), “Political Parties and Confidence in Government: A Comparison of Norway, Sweden and the United States”, British Journal of Political Science, 20, 3, 357-386.
• Newton, K. (2001), “Trust, Social Capital, Civil Society, and Democracy”, International Political Science Review, 22, 2, 201-214.
• Özlem, D. (2004), Etik: Ahlak Felsefesi, İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Pittman, T. S. ve J. F. Heller (1987), “Social Motivation”, Annual Review of Psychology, 38, 461–89
• Polat, Ferihan (2010). Din Siyaset Seçmen. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Rauch, J. E., and Evans, P. B. (2000), “Bureaucratic Structure and Bureaucratic Performance in Less Developed Countries”, Journal of Public Economics, 75, 49-71.
• Roca, J. Carlos, Juan R. Garcia and Juan J. De la Vega (2009). “The Importance of Perceived Trust, Security and Privacy in Onleine Trading System”, Information Managment&Computer Security, Vol. 17, No. 2, pp.96-113.
• Spicer, M. W. ve L. A. Becker (1980), “Fiscal Inequity and Tax Evasion: An Experimental Approach”, National Tax Journal, 33, 171–75
• Spicer, M. W., ve S. B. Lundstedt (1976), “Understanding Tax Evasion”, Public Finance, 31, 295–305
• Steiner, G. A. and J. F. Steiner (1985), Business, Government and Society, New York: Random House.
• Tanzi, V. (2000), “Devletin Rolü ve Kamu Sektörünün Kalitesi”, (Çev. Ö. Saraç), Türk İdare Dergisi, 434, 187-210.
• Torgler, B. (2003), Tax Morale: Theory and Empirical Analysis of Tax Compliance, Doktora Tezi, University of Basel. [http://edoc.unibas.ch/56/1/DissB_6463.pdf]
• Tyler, T. R. (1990), Why People Obey the Law. New Haven, Conn.: Yale Univ. Press.
• Uluğ, F. (2009), “Yönetim ve Etik”, Kamu Etiği Sempozyum Bildirileri 1, Ankara: TODAİE, 3-33.
• Uslaner, M. E. (2004), “Trust as a Moral Value” Handbook of Social Capital, Ed. Dario Castiglione, Jan W. Van Deth and Guglielmo Wolleb, Oxford University Press.
• Wang, XiaoHu and M. Wan Wart (2007). “When Public Participation in Administration Leads to Trust: An Empirical Assessment of Managers’Perception”, Public Administration Review, March/April, pp. 265-278.
• Welch, E., Hinnant, C. C. and Moon, M. J. (2004), “Linking Citizen Satisfaction With E-Goverment and Trust in Government”, Journal of Public Administration Research and Theory, 15, 3, 371-391.
• Wittmer, D. P. (2000), “Ethical Decision-Making”, (Ed.) Terry L. Cooper, Handbook.