"Eşik" Öyküsüne Göstergebilimsel Yaklaşım

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 1, 66 - 77, 30.06.2016

Aysun İlhan

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.283090

Cited By: 1

Öz

Edebî metinlerin incelenmesinde kullanılan bir
yöntem olarak göstergebilim, gösteren ve gösterilen kavramlarının karşılıklı
bağıntılarına dayanan anlam katmanlarının oluşumunu ortaya koyar. Greimas’ın
yaklaşımından hareketle, edebî metinlerde yüzeysel yapıdan derin yapıya doğru
katmanlanan biçim ve içerik düzleminde temsil edilen anlayış, algılama ve anlam
bütünlüğü bağlamında, birtakım terimsel söylemleri beraberinde getirir.
Çalışmada, bu söylemlerin oluşturduğu betimsel düzey, anlatısal düzey, izleksel
düzey alt başlıkları altında, inceleme konusu olan Mustafa Kutlu’nun “Eşik”
adlı öyküsü değerlendirilmiş; öyküyü başlatan olayın, başlangıç durumuyla
ilgili ya da ondan bağımsız yeni bir görünüme kavuşma durumu söz konusu
olmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Göstergebilim, Öykü, Türk öyküsü, "Eşik" öyküsü, Mustafa Kutlu

A Semiotic Approach to "Eşik" Story

Öz

Semiotics,
which is a method used in examining the literary texts, demonstrates the
formation of the meaning layers based on the mutual correlations of the
concepts of “signifier” and “signified”. Considering the approach of Greimas,
the comprehension which is represented on the form and content plane layered
from the superficial structure to the deep structure in literary texts, comes
with certain terminological expressions in the context of perception and
meaning unity. In the study, the story of Mustafa Kutlu called “Eşik”, will be
analyzed under the subheadings of the descriptive level, narrative level,
thematic level generated by these discourses; and the status of the initiator
event of the story in particular will be scrutinized in the article.

Anahtar Kelimeler

Semiotics, Story, Turkish Story, The "Eşik", Mustafa Kutlu

Kaynakça

• Akay, Hasan (2009). “Mustafa Kutlu’nun ‘Eşik’ Adlı Hikâyesini Yeniden Okumak”. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 4/8, Fall, s. 322-339.
• Barthes, Roland (2014). Göstergebilimsel Serüven. (Çev. M. Rifat-S. Rifat). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Çevirme, Hülya (1999). Murathan Mungan’ın Hikâyelerinin Kültür Yapılarının Değerlendirilmesi ve Greimas Göstergebilim Metoduna Göre Yapısal Özelliklerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Eagleton, Terry (2014). Edebiyat Kuramı. (Çev. Tuncay Birkan). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Günay, V. Doğan (2013). Metin Bilgisi. İstanbul: Papatya Yayınları.
• Kaplan, Mehmet (2005). Hikâye Tahlilleri. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kolcu, Ali İhsan (2011). Edebiyat Kuramları Tanım-Tenkit-Tahlil. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
• Uçan, Hilmi (2006). Yazınsal Eleştiri Ve Göstergebilim. İstanbul: Hece Yayınları.
• Yivli, Oktay (2015). Kısa Öyküde Yöntem: Cemil Süleyman Uygulaması. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Yücel, Tahsin (2012). Eleştiri Kuramları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.