OGUZ ATAY’S “THE FORGOTTEN” STORY IN TERMS OF INTERIOR MONOLOGUE AND STREAM OF CONSCIOUSNESS TECHNIQUES

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 307 - 329, 30.12.2019

Yaşar Şimşek

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.646608

Cited By: 2

Öz

The literary works are presented to the reader with various narrative techniques and they meet the reader with different meanings. The artist reflects his/her feelings and thoughts on his/her work with different expressions by developing new perspectives. "Interior monologue" and "stream of consciousness" are techniques that add value to the literary texts based on narrative methods, thus they have been subject to different readings and reviews. With these two techniques, the writer entrusts the word to the character in the story and novel and brings the reader closer to the text. She/he makes the reader face the hero's inner world. In this way, the reader tries to make sense of the text and to complete it. "Interior monologue" and "stream of consciousness" are among the most frequently used narrative techniques in modernist literature. As a unique representative of modernist literature in Turkish literature, Oguz Atay has used these two narration techniques in his novels and stories. In this study, we will examine Atay's  " The Forgotten", which is a very rich text in terms of modernist narrative techniques, in terms of "interior monologue" and "stream of consciousness" techniques. In the paper, we will first make a conceptual evaluation of the "interior monologue" and "flow of consciousness" techniques, then discuss how Atay approaches these in his works and his view of these techniques in the world of literature. We will examine "The Forgotten" in terms of the use of the narrative techniques mentioned. We will try to reveal the different meanings and rich connotations of the text by specifying the value added by these techniques. Around the character, storyteller, and perspective, we will discuss individual's interior speech, conscious, family relation, thoughts of life and death, and place in modern life with reference to use of these techniques.

Anahtar Kelimeler

Oguz Atay, modernist literature, “The Forgotten”, narrative techniques, interior monologue, stream of consciousness

"İç Monolog" ve "Bilinç Akışı" Tekniği Açısından Oğuz Atay’ın “Unutulan” Hikâyesi

Öz

Edebî eserler çeşitli anlatım teknikleriyle okura sunulur,
farklı anlamlarıyla okurun karşısına çıkarlar. Sanatçı duygu ve düşüncelerini
yeni bakış açıları geliştirerek farklı ifade yöntemleriyle eserine yansıtır.
‘İç monolog’ ve ‘bilinç akışı’ teknikleri de anlatma esasına bağlı edebî
metinlere zenginlik katan yönleriyle farklı okumalara ve incelemelere konu olan
anlatım tekniklerindendir. Bu iki yöntemle yazar sözü roman ve hikâye kişisine
emanet ederek, metinle okuru birbirine yaklaştırır. Okuru doğrudan doğruya
kahramanın iç dünyasıyla karşı karşıya getirir. Okur, böylece metin üzerinde
düşünmeye, metni anlamlandırmaya ve tamamlamaya çalışır. ‘İç monolog’ ve
‘bilinç akışı’ modernist edebiyatta sıkça kullanılan anlatım teknikleridir.
Oğuz Atay da Türk edebiyatında modernist edebiyatın özgün bir temsilcisi olarak
roman ve hikâyelerinde bu iki anlatım tekniğini çokça kullanmıştır. Bu yazıda
Atay’ın modernist anlatım teknikleri bakımından oldukça zengin bir metin olan
“Unutulan” hikâyesi ‘iç monolog’ ve ‘bilinç akışı’ tekniği açısından tahlil
edilecektir. Yazıda öncelikle iç monolog ve bilinç akışı teknikleriyle ilgili
kavramsal bir değerlendirme yapılacak, ardından Atay’ın eserlerinde bu
teknikleri ele alışı ve yazın dünyasında bu tekniklere bakışı tartışılacaktır.
Yazıya konu olan “Unutulan” hikâyesi belirtilen anlatım tekniklerinin kullanımı
açısından incelenecektir. Bu tekniklerin anlatıma kattığı değer belirtilerek
metnin farklı anlamları ve zengin çağrışımları ortaya konmaya çalışılacaktır.
Hikâye kişisi, anlatıcı ve bakış açısı çevresinde bireyin iç konuşmaları,
bilincinden geçenler, aile ilişkileri, yaşama ve ölüme dair tasavvurları,
modern hayatın içindeki duruşu bu iki anlatım tekniğinin işlenişinden hareketle
anlatılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Oğuz Atay, modernist edebiyat, “Unutulan”, anlatım teknikleri, iç monolog, bilinç akışı

Kaynakça

• Arı, Zeliha (2008). Ferit Edgü’nün Öykü ve Romanlarında Anlatım Teknikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. Aslan, Celal (2007). Sait Faik Abasıyanık’ın Öykülerinde Kurgu ve Anlatım Teknikleri. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.Atay, Oğuz (2018). Korkuyu Beklerken. İstanbul: İletişim Yayınları.Aytaç, G. (2009). Genel Edebiyat Bilim. (2. Baskı) İstanbul: Say Yayınları.Bilgin, Nuri (2003). Sosyal Psikoloji Sözlüğü Kavramlar, Yaklaşımlar. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.Canpolat, Erkin (2003). “Oğuz Atay’ın Öykü Evreni”, Varlık, 1144: 36-39.Çetişli, İsmail (2004). Metin Tahlillerine Giriş 2. Ankara: Akçağ Yayınları.Chatman, Seymour (2008). Öykü ve Söylem. (Çev. Özgür Yaren). İstanbul: De Ki Basım Yayım.Demiralp, Oğuz (1998). Yazı ve Yalnızlık. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.Demiralp, Oğuz (2018/1987). “Önsöz”, Korkuyu Beklerken içinde. İstanbul: İletişim Yayınları.Ecevit, Yıldız (1989). “Oğuz Atay’da Aydın Olgusu. İstanbul: Ara Yayıncılık.Ecevit, Yıldız (2009). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. (6. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.Elmas, Nazım (2011). “Mustafa Kutlu’nun “Bu Böyledir” Adlı Hikâye Kitabında Bilinç Akışı ve İç Monolog Tekniği”, Karadeniz Araştırmaları, 29 (29): 133-145.Erdem, Aslan (2011). “Uzak, Karanlık ve ‘Tozlu’ Bir Kelime Seçti: Unutulan”, Korkuyu Beklerken Gelenler içinde. (Der. Hilmi Tezgör). İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 93-102.Eren, B. Nihal (2011).”‘Unutulan’ Üzerine”, “Korkuyu Beklerken” Gelenler içinde. (Der. Hilmi Tezgör). İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 83-91.Huyugüzel, Ö. Faruk (2018). Eleştiri Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Dergâh Yayınları.Jahn, Manfred (2012). Anlatıbilim. (Çev. B. Dervişcemaloğlu). İstanbul: Dergâh Yayınları.John, Dorrit (2008). Şeffaf Zihinler. (Çev. Ferit Burak Aydar). İstanbul: Metis Yayınları.Kale, Özlem (2015). “Edebiyatta Bilinç Akışı Tekniğine Başvurulma Sebepleri Üzerine Bazı Dikkatler”. Humanities Sciences. 10 (2), 88-93.Karabulut, Mustafa (2012). “Yusuf Atılgan’ın ‘Aylak Adam’ Romanında Anlatım Teknikleri”, Turkish Studies, 7/1: 1375-1387.Karataş, Turan (2018). Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü. İstanbul: İz Yayınları.Kolcu, Ali İhsan (2015). Öykü Sanatı. (4. Baskı). Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.Komisyon (2010). “Oğuz Atay”, Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi içinde. (Ed. Murat Yalçın). Cilt I, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ss.141-144.Kundera, Milan (2002). Roman Sanatı. (Çev. Aysel Bora). İstanbul: Can Yayınları.Moran, Berna (2003). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.Moran, Berna (2002) Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1. İstanbul: İletişim Yayınları.Nabokov, Vladimir (1988). Edebiyat Dersleri. İstanbul: Özal Matbaası.Narlı, Mehmet (2010). “Anlatım Tutumu ve Teknikleri ile Öykü Kişilerinin İlişkisi”. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. 3: 7-16.Özgüven, Fatih (2009). “Unutulan”, Oğuz Atay İçin Bir Sempozyum. (Ed. H. İnci- E. Türker). İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 187-192.Sakallı, Fatih (2011). “Tutunamayanların Hikâyeleri “Korkuyu Beklerken”. Turkish Studies. 6/1: 1713-1725.Sazyek, Hakan (2013). Roman Terimleri Sözlüğü, Ankara: Hece Yayınları.Şahin, Seval (2003). “‘Tutunamayan, Tehlikeyi Oyunlarla Yaşayan’ Bir Hikayeci: Oğuz Atay”, Hece, 74: 143-148.Tekin, Mehmet (2001). Roman Sanatı (Romanın Unsurları). İstanbul: Ötüken Neşriyat.Tosun, Necip (2008). “Modernizmin Eleştirel Dili: Bilinç Akımı”. Hece Öykü. 26: 39-48.Üner, A. Melda (1998). “Tutunamayanlar'ın Anlatım Teknikleri”, Adam Sanat. 148: 37-42.