Meša Selimović‘in Ada Romanına Eleştirel Bir Bakış

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 3, 696 - 700, 31.12.2021

Esma Nur Çetinkaya Karadağ

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.988881

Öz

Yugoslav yazar Meša Selimović’in 1974 yılında yayımlanan romanı Ada, insanın kendiyle, diğer insanlarla, doğayla ve diğer canlı türleriyle etkileşimini merkeze alır. İki dünya savaşına şahitlik etmiş İvan ve Katarina Mariç, şehrin yaşlıları dışlayıcılığı özelliği ve insanların şehirde yakın ilişki kuramadığı bir mekâna dönüşmesiyle Adriyatik’te huzuru bulma umuduyla bir adaya yerleşirler. Geçmişin ağırlığı, yaşanamamış bir hayata özlem, insanın boşluk hissinden kurtulma ve dünyada bir iz bırakarak, varoluşuna anlam ve somutluk katma çabası romanın temalarıdır. Adayı hem gerçek hem de sembolik mekân olarak seçen Selimović romana sağlam bir zemin oluşturur. Bu çalışmanın amacı modern yaşamın insanı gelenekten ve geçmişten koparışını, insanın önce kendine, daha sonra eşine, diğer insanlara ve tabiata yabancılaşmasını, şehirdeki zaman ve mekân sıkışmasını, onun artan yalnızlığını, varoluşsal sancılarını ve mülkiyet hırsının insanları modern çağda değiştirmesini sosyolojik, psikolojik ve ekolojik çıkarımlarla göstermektir.

Anahtar Kelimeler

Meşa Selimoviç, ada, modern, yabancılaşma, şehir

A Critical Approach to Meša Selimović’s Novel Entitled Island

Öz

The novel Island, published in 1974 by Yugoslavian author Meša Selimović narrates the interaction of humans with themselves, other people, nature, and other species. Ivan and Katarina Maric, who witnessed the two world wars, move to an island in the Adriatic Sea in the hope of finding serenity because the city excludes the elderly, and people cannot generate close relationships there. The themes of the novel are the burden of the past, yearning for an unlived life, man’s struggle to free himself from the feeling of emptiness, leave a mark on Earth, and add meaning to his existence. Selimović, using the island as a setting both realistically and metaphorically, provides a stable base for the novel. This study first aims to show how modern life has changed people in the twentieth century. Second, I aim at criticizing people’s alienation from themselves, their partner, other people, nature, the compression of time and space in the city, the increasing loneliness of people, their existential problems, and their greed for the property with sociological, psychological, and ecological inferences.
Keywords: Meša Selimović, island, modern, alienation, city.

Anahtar Kelimeler

Mesa Selimovic, island, modern, alienation

Kaynakça

• Baudrillard, Jean (2018). Tüketim Toplumu. (Çev. Ferda Keskin ve Nilgün Tutal). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Zygmunt (2018a). Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri. (Çev. Nurgül Demirdöven). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Zygmunt (2018b). Parçalanmış Hayat. (Çev. İsmail Türkmen). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Zygmunt (2019). Akışkan Aşk. (Çev. Işıl Ergüden). İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Csikszentmihalyi, Mihalyi. (2020). Mutluluk Bilimi: Akış (Çev. Barış Satılmış). Ankara: Buzdağı Yayınevi.
• Frankl, Viktor (2019). Duyulmayan Anlam Çığlığı, Psikoterapi ve Hümanizm. (Çev. Selçuk Budak). İstanbul: Totem Yayınları. Frankl, Viktor (2021). İnsanın Anlam Arayışı. (Çev. Selçuk Budak). İstanbul: Okuyan Us Yayınevi.
• Geçtan, Engin (2016). Varoluş ve Psikiyatri. İstanbul: Metis Yayınları.
• Geçtan, Engin (2018). Rastgele Ben. İstanbul: Metis Yayınları.
• Giddens, Anthony (2019). Modernite ve Bireysel Kimlik: Geç Modern Çağda Benlik ve Toplum. (Çev. Ümit Tatlıcan). İstanbul: Say Yayınları.
• Goffman, Erving (2021). Kamusal Alanda İlişkiler: Toplu Yaşamın Mikro İncelemeleri. (Çev. M. Fatih Karakaya). Ankara: Heretik Yayınları.
• Harvey, David (2015). Asi Şehirler. (Çev. Ayşe Deniz Temiz). İstanbul: Metis Yayınları.
• Harvey, David (2019). Postmodernliğin Durumu. (Çev. Sungur Savran). İstanbul: Metis Yayınları.
• Hayden, R. M. (2007). Moral Vision and Impaired Insight, The Imagining of Other People’s Communities in Bosnia. Current Anthropology, 48 (1), 105-131.
• İnalhan, Göksenin. (2020). İnsan-Mekân-Zaman: Yerinde Yaşlanma ve Sağlık- Herkes için Yaşanabilir Kent. Cogito 98(1), 153-164. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Krishnamurti, Jiddu. (2013). İlk ve Son Özgürlük. (Çev. Ayşegül Korkmaz). İstanbul: Omega Yayınları.
• May, Rollo. (2021). Kendini Arayan İnsan. (Çev. Kerem Işık). İstanbul: Okuyan Us Yayınevi.
• Phillips, Adam. (2019). Kaçırdıklarımız: Yaşanmamış Hayata Övgü. (Çev. Selin Siral). İstanbul: Metis Yayınları.
• Selimović, Meša. (2020). Ada. (Çev. Azra Blekiç Aydoğan ve İbrahim Hakan Aydoğan). İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Tillich, Paul. (2020). Olmak Cesareti. (Çev. F. Cihan Dansuk). İstanbul: Okuyan Us Yayınevi.
• Tufan, H. (2018). Kolektif Bellek ve İnsan/Doğa İlişkisi. Cogito, 2(5), 69-73. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Turner, Bryan. S. (2017). Tıbbi Güç ve Toplumsal Bilgi. (Çev. Ümit Tatlıcan). İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Wachtel, Andrew. (2006). The Legacy of Danilo Kić in Post-Yugoslav Literature. The Slavic and East European Journal 50 (1), 135-149.
• Encylopeadia Britannica (1998 Temmuz, 20). Ustaša, Croatian political movement. https://www.britannica.com/topic/Ustasa. (erişim: 11.08.2021).