Dijital Dönüşümün Önemli Bir Parçası Olarak Ücretsiz Bilgisayar Destekli Çeviri Araçları: Özellikler ve Yenilikler

Yıl 2023, Sayı: Çeviribilim Özel Sayısı, 385 - 402, 25.02.2023

Erdem Celal Gören

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1186421

Öz

Çeviri çalışmalarında günümüze kadar farklı boyutlarda dönüşümler olmuştur. Sırayla dilsel, kültürel, sosyolojik ve şu anda içinde bulunduğumuz dijital olmak üzere dört dönüşüm vardır ve bu evreler birbirinden kopuk değil, iç içedir. Dijital evrede, teknolojinin çeviri sürecine nasıl dahil edildiği açıklanır ve çevirinin geleceğine dair öngörüde bulunmaya çalışılır. Günümüzde çevirmenlere yardımcı olan birçok dijital kaynak bulunmaktadır ve bunların çoğunu tek çatı altında toplayan bir araç söz konusudur: bilgisayar destekli çeviri (BDÇ) araçları. Üç temel etken, günümüzde müşterilerin BDÇ kullanan çevirmen tercihini artırmıştır. Bunlar standardizasyon, fiyat ve formattır. Bu etkenleri sırasıyla çeviri sürecini bir standart haline getirmek, özel alan terimcesi ve çeviri belleği ile tekrar çevrilmesi gerekmeyen terim ve cümleler için ücret ödememek ve belgedeki yazım biçimlerinin yani formatın korunması şeklinde açıklayabiliriz.
Ücretli BDÇ araçları yerel fiyatlandırma politikası güdülmeden yabancı para birimleri üzerinden satışa sunulmaktadır ve bundan dolayı serbest çalışan çevirmenler bu yazılımlara erişememektedir. Öte yandan, eklenti kurma imkânı sunan, bağış usulü ile geliştirilmeye devam eden ücretsiz BDÇ araçları, çeviri şirketleri tarafından da çevirmenler tarafından da kullanılabilir. Bu çalışmada, bahsi geçen ücretsiz BDÇ araçlarının özelliklerine vurgu yaparak kullanım yöntemlerini değerlendirip verimliliklerinin tartışılması hedeflenmektedir. Bu hedef doğrultusunda, web tabanlı Smartcat veya masaüstünde çalıştırılan OmegaT gibi ücretsiz BDÇ araçlarından çevirmenlerin ve iş verenlerin nasıl kullanılacağı gösterilmekte ve işlevleri karşılaştırma yapılarak tartışılmaktadır. Sonuç olarak, eskiye kıyasla ücretsiz makine çevirisi hizmetiyle, özelleştirilebilir olmalarıyla ve geniş özellik yelpazesiyle ücretsiz araçların büyük oranda geliştikleri ve ücretli araçlara alternatif olarak kullanılabileceği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

bilgisayar destekli çeviri, ücretsiz yazılım, dijital evre, makine çevirisi, Smartcat, MateCat, OmegaT, Memsource

Destekleyen Kurum

Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi

Teşekkür

ICASTIS ÖZEL SAYISI İÇİN

Free Computer Assisted Translation Tools as an Important Part of Digital Transformation: Features and Innovations

Öz

Translation studies have undergone transformations in different aspects up to the present day. There are four turns: linguistic, cultural, sociological and digital. These turns are not disconnected but intertwined. The digital turn explains how technology has been incorporated into the translation process and tries to predict the future of translation. Today, there are many digital resources available to help translators, and there is one tool that unites most of them under one umbrella: computer-assisted translation (CAT) tools. Three main factors have increased clients' preference for translators using CATs today. These are standardization, price and format. These factors can be explained as standardization of the translation process, special domain terminology and translation memory to avoid paying for terms and sentences that do not need to be retranslated, and preservation of the format of the document.
Paid CAT tools are sold in foreign currencies without a local pricing policy and therefore freelance translators cannot access them. On the other hand, free CAT tools, which offer the possibility to install plug-ins and continue to be developed on a donation basis, can also be used by translation companies and translators. This study aims to emphasize the features of these free CAT tools, evaluate their usage methods and discuss their efficiency. To this end, this study shows how translators and commissioners can make use of free CAT tools such as the web based Smartcat or the desktop software OmegaT and discuss their functions in a comparative manner. As a result, it is concluded that free tools, with their free machine translation service, customizability and wide range of features, have improved significantly compared to the past and can be used as an alternative to paid tools.

Anahtar Kelimeler

computer-assisted translation, free software, digital turn, machine translation, Smartcat, MateCat, OmegaT, Memsource

Kaynakça

• ABBYY Presents SmartCAT. (2014, Ekim 30). ABBYY. https://www.abbyy.com/company/news/abbyy-presents-cloud-based-translation-automation-platform-smartcat/
• Alotaibi, H. M. (2020). Computer-assisted translation tools: An evaluation of their usability among Arab translators. Applied Sciences, 10(18), 6295.
• Apriliana, F., Kurniawan, A., Ferianda, S., & Kastuhandani, F. C. (2016). Introducing a CAT tool to translate: Wordfast. Indonesian Journal of English Language Studies (IJELS), 2(1), 60-75.
• Chan, S. (Ed.). (2015). The Routledge encyclopedia of translation technology. Routledge.
• Dalibor. (2022, Eylül 27). Launching a New Identity: Meet the New Phrase. Phrase. https://phrase.com/blog/posts/the-new-phrase/
• DGT-OmegaT. (t.y.). Geliş tarihi 28 Eylül 2022, gönderen http://185.13.37.79/
• Filchenko, A., & Anikina, Z. (Ed.). (2018). Linguistic and Cultural Studies: Traditions and Innovations: Proceedings of the XVIIth International Conference on Linguistic and Cultural Studies (LKTI 2017), October 11-13, 2017, Tomsk, Russia (C. 677). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-67843-6
• Garcia, I. (2005). Long term memories: Trados and TM turn 20. The Journal of Specialized Translation, 4, 18-31.
• Garcia, I. (2015). Computer-aided translation: Systems. Routledge Encyclopedia of Translation Technology, 68-87.
• Kurniawati, L. A., Rahajeng, D. T., Kristianto, B., & Kastuhandani, F. C. (2016). Introducing sdl trados to beginning translators. Indonesian Journal of English Language Studies (IJELS), 2(1), 91-105.
• Manojlovic, M., Prskalo, L. N., & Bakaric, M. B. (2020). An Empirical Investigation into Advantages and Disadvantages of Selected CAT Tools–a Freelance Perspective.
• MateCat Project. (2017, Nisan 22). https://cordis.europa.eu/project/id/287688
• MateCat Translate Page. (t.y.). Geliş tarihi 23 Eylül 2022, gönderen https://www.matecat.com/translate/
• MateCat with lexiQA. (t.y.). Matecat. Geliş tarihi 23 Eylül 2022, gönderen https://site.matecat.com/support/advanced-features/matecat-qa-lexiqa/
• MD Online (Direktör). (2020, Haziran 22). Step by step introduction to SmartCat || MD Academy. https://www.youtube.com/watch?v=_ouuKTDQIJQ
• Meet the brand new Smartcat UX with role-based user experience. (2022, Şubat 7). https://www.smartcat.com/news/ux-revamp
• Moreno Sorolla, L. (2018). A comparative study of OmegaT and Memsource: Advantages and disadvantages of their primary features.
• Our Story. (t.y.). Memsource Website. Geliş tarihi 26 Eylül 2022, gönderen https://www.memsource.com/about-us/
• Plans & Pricing. (t.y.). Geliş tarihi 09 Ekim 2022, gönderen https://www.smartcat.com/pricing/ Projects. (t.y.). Geliş tarihi 26 Eylül 2022, gönderen https://cloud.memsource.com/web/project/list
• Saillard, J.-L. (2017, Nisan 5). Why we don’t count seats: On Licenses, Monkeys, and Cognitive Biases. Translation & Localization Blog. https://www.smartcat.com/blog/why-we-dont-count-seats-on-licenses-monkeys-and-cognitive-biases/
• Sandrini, P., & García González, M. (2015). Translation and openness. innsbruck university press.
• Smartcat. (2022, Temmuz 22). https://smartcat.com/app/
• Software Comparison Tool. (t.y.). Geliş tarihi 28 Eylül 2022, gönderen https://www.proz.com/software-comparison-tool/cat/cat_tools/2?sort=top_score
• Tabor, J. (2019). CAT tool use by translators: What are they using? https://go.proz.com/blog/cat-tool-use-by-translators-what-are-they-using
• Taşdan Doğan, T. E. (2021). ‘Voyant-Tools’: A New Technological Tool for the Analysis of Translated Texts. İçinde Synergy III: Challenges in Translation (ss. 177-198). Peter Lang. https://www.peterlang.com/document/1140477#document-details-anchor
• The Free Translation Memory Tool—OmegaT. (2022). OmegaT - The Free Translation Memory Tool. https://omegat.org/
• Translate a file with Matecat. (t.y.). Geliş tarihi 23 Eylül 2022, gönderen https://www.matecat.com/
• Vieira, L. N. (2020). Automation anxiety and translators. Translation Studies, 13(1), 1-21. https://doi.org/10.1080/14781700.2018.1543613
• What is a Translation Management System? (t.y.). Translation Software - MemoQ. Geliş tarihi 28 Eylül 2022, gönderen https://www.memoq.com/tools/what-is-a-translation-management-system
• Zaretskaya, A., Pastor, G. C., & Seghiri, M. (2017). User perspective on translation tools: Findings of a user survey. Trends in E-tools and Resources for Translators and Interpreters, 37-56.