Çağdaş Çincede Ek Kavramı

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 280 - 289, 27.04.2023

Semine İmge Azertürk

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1230349

Öz

Çince morfolojik değişikliklerden yoksun bir dil olarak bilinmektedir. Ancak Çincede, kendine özgü morfolojik değişikliklerin görüldüğünü söyleyebiliriz. Son dönemlerde teknolojinin, bilimin, sosyal hayatın sürekli gelişip zenginleşmesi ve bunlara bağlı olarak çok sayıda yeni sözcük ve terimin oluşması, yabancı dillerden Çinceye yapılan çevirilerin de etkisiyle Çincede, sözcük türetme de önemli değişikliklere uğramıştır. Bütün bunların sonucu olarak birçok ek ve ekleşme eğilimi gösteren biçimbirimin ortaya çıktığı görülmektedir. Çincede sık başvurulan yöntem olamayan ekle sözcük türetme yöntemi, artık aktif hale gelmiş ve dil araştırmalarının önemli bir konusu olmuştur. Çincede köklerin ekleşme eğilimi ve eklerin özelliklerini araştırmayı amaçlayan bu çalışmada Tang Zhixiang’ın ekleri anlamsal açıdan dilbilgiselleşme derecesine göre üçe ayırdığı görüş benimsenmiştir. Bu görüş temel alınarak asıl ek, yarı ek ve ekleşme özelliği taşıyan bazı biçimbirimlerin anlamsal içeriklerinin ne olduğu ve hangi işlevlere sahip oldukları incelenmiştir. Bu bağlamda, sık karşılaşılan bazı ekler, yarı ekler ve ekleşme eğilimi gösteren biçimbirimler anlamsal açıdan ve dilbilgiselleşme durumları bakımından kaynak tarama yönteminden yararlanılarak eşzamanlı olarak araştırılmıştır.
Anahtar sözcükler: Çince, Çağdaş Çince, ekleşme, ek, ek kavramı

Anahtar Kelimeler

Chinese, Modern Chinese, affixation, affix, concept of affix, Çince, Çağdaş Çince, ekleşme, ek, ek kavramı, Çince, Çağdaş Çince, ekleşme, ek, ek kavramı

THE CONCEPT OF AFFIX IN MODERN CHINESE

Öz

Chinese is known as a language without morphological alterations. However the Chinese language does have it’s own distinctive morphological alterations. Recently with the constant improvement of technology, science and social life, many new words and terms have been formed. Having the impact of translations from foreign languages, lexicalizing has also been through significant alterations. As a result of all this, many indicative affixes and affixation tendency morphemes are formed. The lexicalizing method with affixes is not a frequently used method in Chinese, however has become active and also been a significant subject in language research. This article aims to research affixation tendencies in roots and affix characteristics of the Chinese language. Tang Zhixiang divides the meaning of affixes into three aspects according to it’s’ grammaticalisation. This view is being used as a basis for analysing the meanings and functions of some morphemes that carry affix, quasi-affix and affixation characteristics. This research uses literature review and the synchronic analysis method to assess the meanings and grammaticalisation of some affixes, quasi-affixes and morphemes that have affixation tendencies.

Anahtar Kelimeler

Chinese, Modern Chinese, affixation, affix, concept of affix, Çince, Çağdaş Çince, ekleşme, ek, ek kavramı

Kaynakça

• Aksan, Doğan (2000). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 439.
• Azertürk, Semine İmge (2002). Çince Öğretim Yöntemleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Azertürk, Semine İmge (2016). “Ses Bilgisi” Çin Dili.(Gürhan Kırilen Ed.). Ankara: Gece Kitaplığı.