A STORY OF EXILE IN THE RELATIONSHIP OF LITERATURE AND HISTORY: I AM YOUR TSAR AND YOUR GOD

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 3, 761 - 778, 30.12.2023

Jale Kartal

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1372219

Öz

Literature is a science that reflects a person and the events around him with a fictional reality, as well as a phenomenon that interacts with other disciplines, especially the science of history, and is a mirror taken from the perspective of fiction to the social facts leading to history. One of the most striking examples of this interaction is the Crimean Russian writer Shamil (Seitovich) Aladin's autobiographical work I am your Tsar and God (Я - ваш царь и бог), which written by the author in 1994. In this study the Crimean exile of 1944, which took place after the Second World War and left deep traces in the history of the Soviet Union, the effects of which lasted for many years, and the socio-cultural and ideological panorama of the period will be examined in the context of the relationship between literature and history. The geopolitical position of the region, which made Crimea the centre of attention of other nations for centuries and constituted the main reason for the exile, its annexation by Tsarist Russia in 1783, the practices such as "oppression, marginalisation, imprisonment and exile" applied to the people in the period from the October Revolution of 1917 until the dissolution of the Soviet Union (1991) will be mentioned. In the light of this historical information, it is expected to reveal the points where the fictional reality reflected in the work coincides with historical facts.

Anahtar Kelimeler

Soviet Union, 1944 Crimean Exile, marginalisation, Shamil Aladin, literature-history relationship

Edebiyat ve Tarih İlişkisi Bağlamında Bir Sürgün Hikâyesi: Ben Sizin Çarınız ve Tanrınızım

Öz

Edebiyat, insanı ve çevresindeki olayları kurmaca bir gerçeklikle yansıtan bir bilim dalı olmanın yanı sıra diğer disiplinlerle özellikle de tarih bilimi ile etkileşim içinde olan bir olgudur ve tarihe yön veren toplumsal gerçeklere kurgunun perspektifinden tutulan bir aynadır. Bu etkileşimin en çarpıcı örneklerinden biri Kırımlı Rus yazar Şamil (Seitoviç) Aladin’in 1994 yılında kaleme aldığı ve otobiyografik özellikler taşıyan Ben Sizin Çarınız ve Tanrınızım (Я – ваш царь и бог) adlı eseridir. Bu çalışmada, İkinci Dünya Savaşı’nın ardından yaşanan, Sovyetler Birliği tarihinde derin izler bırakan, etkileri uzun yıllar süren 1944 Kırım sürgünü ve dönemin sosyo-kültürel ve ideolojik panoraması edebiyat-tarih ilişkisi bağlamında irdelenecektir. Kırım’ı yüzyıllar boyunca diğer milletlerin ilgi odağı haline getiren ve sürgünün asıl gerekçesini oluşturan bölgenin jeopolitik konumuna, 1783 yılında Çarlık Rusya tarafından ilhakına, 1917 Ekim Devrimi’nden Sovyetler Birliği’nin dağılmasına (1991) kadar geçen süreçte halka uygulanan “baskı, ötekileştirme, mahkûmiyet ve sürgün” gibi uygulamalara değinilecektir. Bu tarihi bilgiler ışığında eserde yansıtılan kurgusal gerçeğin, tarihi gerçeklerle örtüştüğü noktaların ortaya çıkarılması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sovyetler Birliği, 1944 Kırım Sürgünü, ötekileştirme, Şamil Aladin, edebiyat-tarih ilişkisi

Kaynakça

• Alaç, M. (Arıkan, Sabri) (1965). “Bolşeviklerin İkinci İşgalinden Sonra Kırım’da Neler Oldu?”. Emel Dergisi, Sayı 29, 5-12.
• Aladin, Şamil (2020). “Ben Çar ve Tanrıyım”. Teselli. Çev. Nermin Taşer. Ankara: Bengü Yayınları.
• Anoşko, Sergey (2017). “Deportatsiya –repatriatsiya- okkupatsiya. Krımskiye tatarı v 1944-2017”.
• NURT SVD 2 (2017). PÓŁROCZNIK MISJOLOGICZNO-RELIGIOZNAWCZY, 51/2, Tom 142, 173-190.
• Belaşçenko, Dmitri ve Rıjov İgor’ (2012). “Krımsko- tatarskiy vopros: Genezis, istoriya uregulirovaniya i perspektivı reşeniya”. Mejdunarodnıye otnoşeniya. Politologiya. Regionovedeniye Vestnik Nijegorodskogo universiteta im. N. İ. Lobaçevskogo, № 4 (1), 361–367.