EXAMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN HOPE LEVEL AND VARIOUS VARIABLES IN ELDERLY INDIVIDUALS

Yıl 2024, , 447 - 464, 30.09.2024

Muhammed Akbaş , Hatice Kumcağız

https://doi.org/10.21560/spcd.vi.1285694

Öz

The aim of this study is to examine whether the level of hope in elderly individuals differs according to some demographic characteristics (gender, monthly income, education level and perceived religiosity). The study group of the research consists of a total of 132 elderly individuals, aged 60 and over, 72 women (54.5%) and 60 men (45.5%), living in Bafra district of Samsun province. The data of the study were collected with the Continuous Hope Scale and a personal information form containing the socio-demographic characteristics of the elderly individuals. Independent sample t-test, One Way ANOVA and Simple Linear Regression Analysis were used in the analysis of the data. Whether the hope levels of elderly individuals differed according to gender and monthly income level was analyzed by Independent Sample t-test and no difference was found. In addition, whether the hope levels of the elderly individuals differ according to the level of education and perceived religiosity was examined with the One-Way ANOVA Test. There was no difference according to the level of education, the only difference was seen in the level of perceived religiosity. Simple linear regression analysis was conducted to determine the rate of explanation of the level of religiosity of elderly individuals on the level of hope and its relationship with hope. According to the results of the analysis, a statistically significant and positive moderate correlation was found between the level of religiosity and the level of hope.

Anahtar Kelimeler

elderly individuals, hope, level of religiosity

YAŞLI BİREYLERDE UMUT DÜZEYİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Öz

Bu araştırmanın amacı yaşlı bireylerde umut düzeyinin bazı demografik özelliklere göre (cinsiyet, aylık gelir toplamı, eğitim düzeyi ve algılanan dindarlık düzeyi) farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu Samsun ilinin Bafra ilçesinde yaşayan 60 yaş ve üstündeki 72’si kadın (%54.5), 60’ı erkek (%45.5) olmak üzere toplam 132 yaşlı birey oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Sürekli Umut Ölçeği ve yaşlı bireylerin sosyo-demografik özelliklerini içeren sosyo-demografik bilgi formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde Bağımsız örneklem t-testi, Tek Yönlü ANOVA ve Basit Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Yaşlı bireylerin umut düzeylerinin cinsiyete ve aylık gelir düzeyine göre farklılık gösterip göstermediği Bağımsız Örneklem t-testi ile incelenmiş ve farklılık görülmemiştir. Bunun yanı sıra yaşlı bireylerin umut düzeylerinin eğitim düzeyine ve algılanan dindarlık düzeyine göre farklılık gösterip göstermediği Tek Tönlü ANOVA Testi ile incelenmiştir. Eğitim düzeyine göre farklılık görülmemiş, tek farklılık algılanan dindarlık düzeyinde görülmüştür. Yaşlı bireylerin dindarlık düzeyinin umut düzeyini açıklama oranı ve umut ile ilişkisini belirlemek amacıyla basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Analiz sonucuna göre dindarlık düzeyi ile umut düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde orta düzeyde bir ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

yaşlı bireyler, umut, dindarlık düzeyi

Kaynakça

• Akbayrak, E., ve Aysan, Ü. (2022). Yaşlı Perspektifiyle Yerinde ve Başarılı Yaşlanma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 22(55), 399-427.
• Akdoğan, D. A. (2021). Yaşlılara Yönelik Sosyal Harcamalar: Türkiye ve AB Karşılaştırması. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(4), s.335-361.
• Atik, G. ve Kemer, G. (2009). Psychometric properties of children’s hope scale: validity and reliability study. Elementary Education Online, 8(2), 379-390.
• Beşe Canpolat, Ş., ve Taştı, E. (2022). Türkiye'de Aktif Yaşlanma Endeksinde 2008-2020 Döneminde Yaşanan Değişim: Avrupa Birliği Ülkeleri İle Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 22(56), 443-499.
• Bilgili, N. A. İ. L. E. (2021). Yaşlı bireylerde yaşam kalitesi ve umut. Türkiye Klinikleri Public Health Nursing-Special Topics, 7(1), 12-17.
• Chang, E. C. (2003). A Critical Appraisal and Extension of Hope Theory in Middle-Aged Men and Women :Is It Important to Distinguish Agency and Pathway Components?. Journal of Social and Clinical Psychology, 22(2): 121-143.
• Çuhadar, G., S., 2019. Türkiye’de Demografik Dönüşüm ve Aktif Yaşlanma İlişkisi: Kocaeli Örneği. Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Folkman, S. (2010). Stres, coping and hope. Psycho-Oncology 19, 901-908.
• Freitas, M.C., Queiroz, T.A. and Vieira de Sousa, A.C. (2010). “The meaning of old age and the aging experience of in the elderly”. Rev Esc Enferm USP, 44(2), 403-408.
• Hedayati, M. M., and Khazaei, M. M. (2013). An investigation of the relationship between depression, meaning in life and adult hope. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 114(2014), 598-601.
• Hendricks-Ferguson, V. (2006). Relationships of Age and Gender to Hope and Spiritual Well-Being Among Adolescents With Cancer. Journal of Pediatric Oncology Nursing, 23, 189-193.
• İmamoğlu, V. (2015). İleri Yaşlardaki Türklerin Yaşam Çevreleri ve Daha İyi Bir Yaşam için Öneriler. Journal of the Faculty of Architecture, 32(1), 105-119.
• Kabakçı, Ö. F. ve Totan, T. (2013). Effects of Social and Emotional Learning Skills on Life Satisfaction and Hope. Journal of Theoretical Educational Science/Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 6(1), 40-61.
• Kardaş, F., Çam, Z., Eşkisu, M. ve Gelibolu, S. (2019). Gratitude, Hope, Optimism And Life Satisfaction As Predictors of Psychological Well-Being. Eurasian Journal of Educational Research 19(82), 81-100.
• Kavurmacı, A., ve Gündüz, H İ.(2023). Yaşlanmanın Aile Yardımı Harcamalarına Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 23(58), 11-43.
• Kepenek, S.N. (2021). Genç Yetişkinlerde Umut ve Sosyal Sermaye Kavramlarının Psikolojik İyi Oluş ile İlişkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Klavuz, M. A., ve Klavuz, E. (2016). Yaşlanma Döneminde Kayıplarla Başa Çıkmada Manevi Danışmanlık Hizmetlerinin Önemi. A. Ayten, M. Koç, ve N. Tınaz İçinde, Manevi Danışmanlık ve Rehberlik: 17-38.
• Özdoğan, M.A. (2022). Yaşlılık, Sosyal Medya ve Din. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Özer Baş, G. (2020). Yaşlı Bireylerin Konut Erişimine Yönelik Beklentileri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, “Erişebilirlik” Özel Sayısı Cilt 1, 145-164.
• Özmete, E., ve Dinç, B. (2020). Yaşlıların Göç ve Yerinde Yaşlanma Bağlamında Kentsel Dönüşüm ile İlgili Değerlendirmeleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(46), 197-234.
• Pak, M. (2020). Yaşlılarla Sosyal Hizmetlerde Yeni Paradigma: Yaşlıları Güçlendirme. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(47) , 355-382. DOI: 10.21560/spcd.vi.535708
• Sarı, M. (2017). “The Impacts of The Age Factor On Religiosity”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(2): 257-264.
• Shorey, H. S., Snyder, C. R., Yang, X. and Lewin, M. R. (2003). The Role of Hope as a Mediator in Recollected Parenting, Adult Attachment and Mental Health. Journal of Social and Clinical Psychology, 22, 685–715.
• Snyder, C. R. (2002). Hope theory: Rainbows in the mind. Psychological inquiry, 13(4), 249-275.
• Snyder, C. R. (2005). Teaching: The lessons of hope. Journal of Social and Clinical Psychology, 24 (1), 72-84.
• Snyder, C. R., Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, L. M., Sigmon, S. T., Yoshinobu, L., Gibb, J., Langelle, C. and Harney, P. (1991). The will and ways: Development and validation of an individual-differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology, 60 (4), 570-585.
• Şahin, M., Aydın, B., Sarı, S. V., Sezen, K., ve Havva, P. (2012). Öznel iyi oluşu açıklamada umut ve yaşamda anlamın rolü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 827-836.
• Şentürk, Ü., (2020). Yaşlılık Sosyolojisi-Yaşlılığın Toplumsal Yörüngeleri. Dora Yayıncılık: Bursa.
• Tarhan, S. (2012). Umudun özyeterlik, algılanan sosyal destek ve kişilik özelliklerinden yordanması. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tarhan, S., ve Bacanlı, H. (2015). Sürekli Umut Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness and Well-Being, 3(1), 1-14.
• Theurer, K., and Wister, A. (2010). Altruistic behaviour and social capital as predictors of well-being among older Canadians. Ageing and Sociology, 30(1), 157-181.
• TUİK (2023). Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni http://www.tuik.gov.tr. (Erişim Tarihi: 12/12/2024)
• Usta, F. (2013). Üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi olma ve umut düzeyleri arasındaki ilişki, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Vahapoğlu, Z. (2013). Önlisans Öğrencilerinin Umut Düzeyleri Ve Başarı Yönelimlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı, Sakarya.
• Valle, M. F., Huebner, E. S. and Suldo, S. M. (2006). An Analysis of Hope as a Psychological Strength. Journal of School Psychology, 44, 393–406.
• World Health Organization. (2015). World Report on Ageing and Health. Luxembourg.
• Wrobleski, K. K. and Snyder, C. R. (2005). Hopeful thinking in older aduls: Back to the future. Experimental Aging Research, 31, 217-233.
• Yörük, A. (2019). Yaşlıların Dini ve Sosyal Yaşantıları Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme: Karaman Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. T.C. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.