PERCEIVED COMMUNITY SUPPORT, SOCIAL SUPPORT, VALIDITY, RELIABILITY, MEASUREMENT INVARIANCE

Yıl 2024, , 491 - 526, 30.09.2024

Didem Aydoğan , Suna Eryigit-madzwamuse , Özgür Osman Demir , Gökhan Aksu , Yalçın Özdemir

https://doi.org/10.21560/spcd.vi.1394842

Öz

Perceived community support has become a key for the wellbeing of individuals, families and communities continously facing life challenges such as epidemics, earthquakes, climate crises, and economic hardship. Despite its importance, evidence-based culturally-sensivite knowledge on perceived community support is very limited. In order to address this gap in the literatüre, the current study aims to establish the cultural adaptation of the Perceived Community Support Questionnaire (PCSQ) by investigating its psychometric properties in a Turkish sample. The sample includes 381 partciptants (55.2% female). Confirmatory factor analyses showed that PCSS consists of three subscales including community integration, community participation, and community satisfaction. Multi-group confirmatory factor analysis revealed that the factor structure of PCSQ has measurement invariance in relation to gender. The significant correlations between the total and subscales of PCSQ and the "Two-Way Social Support Scale", "Family Social Support Subscale" and "Depression, Anxiety and Stress Scale" provided evidence for the convergent and discriminant validity of the PCSQ. Cronbach alpha internal consistency ranged from .80 to .92 for sub-dimensions of PCSQ indicating very good reliability. The current study provides evidence that the PCSQ is a psychometrically sound tool to assess community support within low and middle- income families residing in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Perceived community support, social support, validity, reliability, measurement invariance

Proje Numarası

TÜBİTAK ARDEB 1001 PROGRAMI 122R058 NO'lu Proje

ALGILANAN TOPLUMSAL DESTEK ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇE FORMU PSİKOMETRİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Öz

Son yıllarda yaşanan salgın, deprem, iklim krizi, ekonomik güçlükler gibi zorlayıcı yaşam durumları karşısında algılanan toplumsal desteğin birey, aile ve daha geniş ölçüde toplumlar için sürdürülebilir iyi oluşunu sağlamada oldukça önemli olduğu gözlenmiştir. Bu konuda yapılan çalışmalarda kültürel farklılıkların bulunmasından dolayı kültürel destek ağlarının araştırılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Herrero ve Gracia (2007) tarafından geliştirilen Algılanan Toplumsal Destek Ölçeği (ATDÖ)’nün Türkçe’ye uyarlanması ve ölçeğin psikometrik özelliklerinin Türkiye’de yaşayan yetişkinler üzerinde incelenmesidir. Araştırmada, evli 381 kişi (213 kadın, % 55.2 ve 170 erkek, % 44) yer almaktadır. Doğrulayıcı faktör analiz sonuçları, ATDÖ’nün; toplumsal aidiyet, topluma dâhil olma ve toplumsal memnuniyet olmak üzere orijinal formundaki gibi üç boyuttan oluştuğunu göstermiştir. Ayrıca çoklu grup doğrulayıcı faktör analizi sonuçları, ATDÖ’nün faktör yapısının cinsiyete göre (kadın ve erkek) ölçme değişmezliğine sahip olduğunu ortaya koymuştur. Bunun yanı sıra ATDÖ’nün toplam ve alt boyutları ile “İki Yönlü Sosyal Destek Ölçeği”, “Aile Sosyal Destek Alt Ölçeği” ve “Depresyon, Kaygı ve Stres Ölçeği” ölçekleriyle arasındaki ilişkiler, ölçeğin benzerlik ve ayırt edici geçerliliği için kanıt sağlamıştır. Güvenirlik analizleri sonucu ise ölçeğin Cronbach alfa katsayılarının .80 ila .92 arasında değiştiği görülmüştür. Bulgular, ABD’nin Türk toplumunda düşük, alt-orta ve orta sos yo-ekonomik düzeyde, evli bireylerde kullanılabilecek, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Algılanan toplumsal destek, sosyal destek, geçerlik, güvenirlik, ölçüm değişmezliği

Etik Beyan

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Araştırmaları Etik Kurulu onayı alınmıştır [E-84982664-050.01.04-244752]

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

TÜBİTAK ARDEB 1001 PROGRAMI 122R058 NO'lu Proje

Kaynakça

• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (ASHB), (2022). 2022 Performans Programı. Ankara. Erişim Tarihi: 30.03.2024, https://www.aile.gov.tr/media/97614/2022-performans-programi.pdf
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (ASHB), (2024). Aile Destek Programı. Ankara. Erişim Tarihi: 30.03.2024, https://www.aile.gov.tr/sygm/programlarimiz/sosyal-yardim-programlarimiz/
• Aksan, G. (2012). Yoksulluk ve yoksulluk kültürünün toplumsal görünümleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 9-19.
• Boz Semerci, A., ve Tayfur Ekmekci, O. (2020). Social support as a predictor of quality of life: Turkish validation of two-way socail support scale. Psychology, Health and Medicine, 25(1), 13-24. http://doi: 10.1080/13548506.2020.1853184.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş., ve Çakmak, E. K. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem
• Bronfenbrenner, U. (1979). The ecology of human development: Experiments by nature and design. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Byrne, B. M. (2010). Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming (2nd ed.). Routledge.
• Chen, F. F. (2007). Sensitivity of goodness of fit indexes to lack of measurement invariance. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 14(3), 464–504. https://doi.org/10.1080/10705510701301834
• Chen, F. F. (2008). What happens if we compare chopsticks with forks? The impact of making inappropriate comparisons in cross-cultural research. Journal of Personality and Social Psychology, 95(5), 1005-1018. doi:10.1037/a0013193
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2021). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (6. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Dambi, J. M., Corten, L., Chiwaridzo, M., Jack, H. E., Mlambo, T., and Jelsma, J. (2018). A systematic review of the psychometric properties of the cross-cultural translations and adaptations of the Multidimensional Perceived Social Support Scale (MSPSS). Health and Quality of Life Outcomes, 16(1). https://doi.org/10.1186/s12955-018-0912-0
• Delanty, G. (2018). Community. Routledge, https://doi.org/10.4324/9781315011417 Eckersley, R., Dixon, J. ve Douglas, R. M. (Eds.). (2001). The social origins of health and well-being. Cambridge University Press.
• Eker, D., Arkar, H., Yaldız, H. (2001). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği'nin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1), 17 - 25.
• Galvin, K. M., Braithwaite, D. O. ve Bylund, C. L. (2015). Family communication: Cohesion and change. Routledge.
• Gardner, D. L., Huber, C. H.,Steiner, R., Vazquez, L. A. ve Savage, T. A. (2008). The development and validation of the Inventory for Family Protective Factors: A Brief assessment for family counseling. The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, 16(2), 107-117. http://doi:10.1177/1066480708314259
• Gottlieb, B. H., ve Bergen, A. (2010). Social support concepts and measures. Journal of Psychosomatic Research, 69(5), 511–520. https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2009.10.001
• Gökler Danışman, I. ve Köksal, S. (2011). Ailedeki Koruyucu Etkenler Ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Yazıları.14(28), 39-46.
• Gracia, E. (2021). Community support. In Springer eBooks (ss. 1–4). https://doi.org/10.1007/978-3-319-69909-7_481-2
• Haber, M. G., Cohen, J. L., Lucas, T., ve Baltes, B. B. (2007). The relationship between self-reported received and perceived social support: A meta-analytic review. American Journal of Community Psychology, 39(1–2), 133–144. https://doi.org/10.1007/s10464-007-9100-9
• Hair, J. F., Anderson, R. E. Tatham, R. I ve Black,W. C. (1998). Multivariate data analysis (5th Edition). NEW Jersey: Prentice Hall.
• Hambleton, R. K. ve Patsula, L. (1999). Increasing the validity of adapted tests: Myths to be avoided and guidelines for improving test adaptation practices. Journal of Applied Testing Technology, 1(1), 1-16.
• Hayes, K. N., Rossetti, K. G., ve Zlomke, K. (2023). Community support, family resilience and mental health among caregivers of youth with autism spectrum disorder. Child Care Health Development. 49(1), 130-136. http://doi: 10.1111/cch.13025.
• Herrero, J., ve Gracia, E. (2007). Measuring perceived community support: Factorial structure, longitudinal invariance, and predictive validity of the PCSQ (perceived community support questionnaire). Journal of Community Psychology, 35(2), 197–217. https://doi.org/10.1002/jcop.20143
• Herrero, J., Torres, A., Fernández-Suárez, A., ve Rodríguez-Díaz, F. J. (2016). Generalists versus specialists: Toward a typology of batterers in prison. The European Journal of Psychology Applied to Legal Context, 8(1), 19–26. https://doi.org/10.1016/j.ejpal.2015.09.002
• Hu, L. ve Bentler, P. (1999). Cutoff criteria for fit indices in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1–55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
• Izzo, C., Weiss, L., Shanahan, T., ve Rodriguez-Brown, F. (2014). Parental self-efficacy and social support as predictors of parenting practices and children's socioemotional adjustment in Mexican immigrant families.
• In Diverse families, competent families (ss. 197-213). Routledge. https://doi.org/10.1300/J005v20n01_13
• Jöreskog, K.G. veamp; Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural Equation Modelling with the SIMPLIS Command Language. Scientific Software.
• Kaner, S. (2003). Aile destek ölçeği: Faktör yapısı, güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 4(01).
• Kaner, S. (2010). Yenilenmiş ana-baba sosyal destek ölçeğinin psikometrik özellikleri. Eğitim ve Bilim, 35(157).
• Kaner, S. (2003). Aile destek ölçeği: Faktör yapısı, güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 4(01).
• Kapıkıran, Ş., ve Kapıkıran, N. A. (2010). The validity and reliability of the perceived available support scale. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 051–073. https://doi.org/10.1501/egifak_0000001202
• Kline, B. R. (2019). Yapısal eşitlik modellemesinin ilkeleri ve uygulaması. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kloos, B., Hill, J., Thomas, E., Wandersman, A., Elias, M. J., ve Dalton, J. H. (2012). Community psychology. Belmont, CA: Cengage Learning.
• Koray, M. (2010). Büyüyen yoksulluk-yoksunluk sorunu ve sosyal hakların sınırları. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 42, Mart, 1-31.
• Lakey, B. ve Orehek, E. (2011). Relational regulation theory: a new approach to explain the link between perceived social support and mental health. Psychological review, 118(3), 482. https://doi.org/10.1037/a0023477
• Lila, M., Oliver, A., Galiana, L., ve Gracia, E. (2013). Predicting success indicators of an intervention programme for convicted intimate-partner violence offenders: The Contexto Programme. The European journal of psychology applied to legal context, 5(1), 73-95. http://scielo.isciii.es/pdf/ejpalc/v5n1/original4.pdf
• Lovibond, P. F. ve Lovibond, S. H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behaviour research and therapy, 33(3), 335-343. https://doi.org/10.1016/0005-7967(94)00075-u
• Meredith, W. (1993). Measurement invariance, factor analysis, and factorial invariance. Pyschometrika, 58(4), 525-543. https://doi.org/10.1007/BF02294825
• Milfont, T. L., and Fischer, R. (2010). Testing measurement invariance across groups: Applications in cross-cultural research. International Journal of Psychological Research, 3(1), 111-121. doi:10.21500/20112084.857
• Nguyen-Trung, K., Forbes-Mewett, H., ve Arunachalam, D. (2020). Social support from bonding and bridging relationships in disaster recovery: Findings from a slow-onset disaster. International journal of disaster risk reduction, 46(6), 101501. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2020.101501
• Özpolat, A. O. (2022). Sosyal hizmetlerin sunumunda yeni bir model olan Aile Sosyal Destek Programının (ASDEP) incelenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 22(54), 141-167.
• Perkins, D. D., Hughey, J., ve Speer, P. W. (2002). Community psychology perspectives on social capital theory and community development practice. Community Development, 33(1), 33-52. https://doi.org/10.1080/15575330209490141
• Pizzinato, A., Almeida-Segundo, D. S. D., ve Rocha, K. B. (2021). Perceived Community Support Questionnaire: evidence of factorial validity and internal consistency for the Brazilian context. Cadernos de Saúde Pública, 37, 1-13, https://doi.org/10.1590/0102-311X00016120
• Prati, G. ve Pietrantoni, L. (2010). The relation of perceived and received social support to mental health among first responders: a meta‐analytic review. Journal of Community Psychology, 38(3), 403-417. https://doi.org/10.1002/jcop.20371
• Prime, H., Wade, M., ve Browne, D. T. (2020). Risk and resilience in family well-being during the COVID-19 pandemic. American Psychologist, 75(5), 631. https://doi.org/10.1037/amp0000660.
• Roohafza, H. R., Afshar, H., Keshteli, A. H., Mohammadi, N., Feizi, A., Taslimi, M., ve Adibi, P. (2014). What’s the role of perceived social support and coping styles in depression and anxiety? Journal of Research in Medical Sciences, 19(10), 944-949. https://doi.org/10.1016/j.jad.2023.01.043
• Sampson, R. J. (2017). Collective efficacy theory: Lessons learned and directions for future inquiry. Taking stock, 149-167.
• Schaefer, C., Coyne, J. C., ve Lazarus, R. S. (1981). The health-related functions of social support. Journal of behavioral medicine, 4(4), 381-406. https://doi.org/10.1007/BF00846149
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., ve Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Shakespeare-Finch, J. ve Obst, P. L. (2011). The development of the 2-way social support scale: A measure of giving and receiving emotional and instrumental support. Journal of personality assessment, 93(5), 483-490. https://doi.org/ 10.1080/00223891.2011.594124
• Streiner, D., L, Norman, G., R, Cairney, J. (2014). Health measurement scales: a practical guide to their development and use. Oxford University Press, USA.
• Şen. S. (2020). Mplus ile yapısal eşitlik modellemesi uygulamaları. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Tabachnick, B. ve Fidell, L. (2007). Using multivariate statistics. Boston, MA: Pearson
• Tabachnick, B. ve Fidell, L. (2015). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston, MA: Pearson.
• Tak, Y. R., and McCubbin, M. (2002). Family stress, perceived social support and coping following the diagnosis of a child's congenital heart disease. Journal of advanced nursing, 39(2), 190-198.
• Taylor, S. E., Sherman, D. K., Kim, H. S., Jarcho, J., Takagi, K., ve Dunagan, M. S. (2004). Culture and social support: Who seeks it and why?. Journal of personality and social psychology, 87(3), 354. DOI: 10.1037/0022-3514.87.3.354
• Taylor, S. E. (2011). Social support: A review. The Oxford handbook of health psychology, 1, 189-214. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780195342819.013.0009
• Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ). (2023). Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Eylül 2023 Açlık ve Yoksulluk Sınırı. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023 https://www.turkis.org.tr/turk-is-eylul-2023-aclik-ve-yoksulluk-siniri/
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2023). Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri, 2023, Erişim tarihi: 26 Mart 2024, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yoksulluk-ve-Yasam-Kosullari-Istatistikleri-2023-53713
• Ungar, M. (2013). Resilience, trauma, context, and culture. Trauma, Violence, and Abuse, 14(3), 255-266. https://doi.org/10.1177/1524838013487805
• Ungar, M., and Liebenberg, L. (2011). Assessing resilience across cultures using mixed methods: Construction of the child and youth resilience measure. Journal of Multiple Methods in Research, 5(2), 126-149. https://doi.org/10.1177/1558689811400607
• Vaux, A., and Harrison, D. (1985). Support network characteristics associated with support satisfaction and perceived support. American Journal of Community Psychology, 13(3), 245.
• Wang, X., Cai, L., Qian, J., ve Peng, J. (2014). Social support moderates stress effects on depression. International journal of mental health systems, 8(1), 1-5. https://doi.org/10.1186/1752-4458-8-41
• Wang, J., Mann, F., Lloyd-Evans, B., Ma, R., ve Johnson, S. (2018). Associations between loneliness and perceived social support and outcomes of mental health problems: a systematic review. BMC psychiatry, 18(1), 1-16. https://doi.org/10.1186/s12888-018-1736-5
• Yalçın, İ. (2015). İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi. Türk Psikiyatri Dergisi, 26(1), 21–32. https://doi.org/10.5080/u7769
• Yıldırım, İ. (1997). Algılanan sosyal destek ölçeğinin geliştirilmesi, güvenirliği ve geçerliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 81-87.
• Yıldırım, A., Boysan, M. ve Kefeli, M. C. (2018). Psychometric properties of the Turkish version of the Depression Anxiety Stress Scale-21 (DASS-21), British Journal of Guidance and Counselling, 46(5), 582-595 https://doi.org/10.1080/03069885.2018.1442558
• Zanon, C. Baptista, M. N., Rubin, M., Topkaya, N., Şahin, E., Brenner, R.E., Vogel, D. L. and Mak, W. W. S. (2023): Measuring Family Support in Australia, Brazil, Hong Kong, and Turkey: A psychometric investigation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, https://doi.org/10.1080/07481756.2023.2219009