THE ROLE OF LOCAL GOVERNMENTS IN FAMILY-ORIENTED SOCIAL POLICIES: A COMPARATIVE STUDY BETWEEN TÜRKİYE AND SCANDINAVIAN COUNTRIES

Yıl 2025, Cilt: 25 Sayı: 69, 1078 - 1108, 29.12.2025

Faruk Selahattin Yolcu

https://doi.org/10.21560/spcd.vi.1649125

Öz

Local authorities in Türkiye contribute to the effective and accessible implementation of social policies at the local level within the framework of cooperation coordinated by the Ministry of Family and Social Services. This study comparatively examines family-focused social policy practices between Türkiye and the Scandinavian countries (Sweden, Norway, Denmark, Finland, Iceland) in the context of the institutional functions of local authorities. The Scandinavian countries were selected due to their strong welfare state traditions and autonomous local government systems. The study employed qualitative methods and comparative analysis, evaluating legal authority, financing, childcare services, parental leave, services for women, economic support, and the level of decentralisation. The findings show that local governments in the Scandinavian countries have a high degree of financial and institutional autonomy and assume direct responsibility for family policies. In Türkiye, this process is being strengthened through models developed under the coordination of the Ministry. Childcare and parental support are provided at the local level in both contexts; however, services in the Scandinavian countries are more systematic and institutionalised. In this regard, the study highlights the progress made in the localisation of social services in Türkiye and contributes to the development of more equitable and comprehensive family-focused policies.

Anahtar Kelimeler

Family Policies , Social Policy , Local Governments , Public Policy , Türkiye, Scandinavian Countries.

AİLEYE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALARDA YEREL YÖNETİMLERİN ROLÜ: TÜRKİYE VE İSKANDİNAV ÜLKELERİ ARASINDA KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME

Öz

Türkiye’de yerel yönetimler, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın öncülüğünde yürütülen iş birliği ve eşgüdüm çerçevesinde, sosyal politikaların yerel düzeyde etkili, kapsayıcı ve erişilebilir biçimde uygulanmasına önemli katkılar sağlamaktadır. Bu çalışma, Türkiye ile İskandinav ülkeleri (İsveç, Norveç, Danimarka, Finlandiya ve İzlanda) arasındaki aile odaklı sosyal politika uygulamalarını, yerel yönetimlerin kurumsal işlevleri bağlamında karşılaştırmalı olarak analiz etmektedir. İskandinav ülkeleri; güçlü refah devleti gelenekleri, yüksek düzeyde kurumsallaşmış ve özerk yerel yönetim sistemleri ile aile politikalarının yerel düzeyde uygulanmasına verdikleri önem doğrultusunda çalışma grubu olarak seçilmiştir. Çalışmada nitel yöntem kullanılmış ve karşılaştırmalı analiz tekniği benimsenmiştir. İnceleme kapsamında; yerel yönetimlerin aile politikalarındaki yasal yetki düzeyi, finansman yapısı, çocuk bakım hizmetlerinin kapsamı, ebeveyn izinleri ve destek mekanizmaları, kadınlara yönelik hizmet modelleri, ekonomik destek uygulamaları ile genel yerelleşme düzeyi gibi yapısal unsurlar esas alınmıştır. Çalışmanın bulguları, çocuk bakımı, ebeveyn destekleri ve kadınlara yönelik hizmetlerin hem Türkiye’de hem de İskandinav ülkelerinde yerel düzeyde ele alındığını; ancak İskandinav ülkelerinde bu hizmetlerin daha sistematik, yaygın ve kurumsal olarak yerel yönetimlerin asli sorumluluğu kapsamında yapılandırıldığını göstermektedir. Bu bağlamda, farklı yönetişim modelleri temelinde şekillenen iki sistemin karşılaştırılması, Türkiye’nin sosyal hizmetlerin yerelleşmesi sürecinde kaydettiği ilerlemeyi görünür kılarken, aile odaklı sosyal politikaların daha eşitlikçi ve bütüncül biçimde geliştirilmesi açısından yön gösterici bir çerçeve sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Aile Politikaları , Kamu Politikası , Yerel Yönetimler , Sosyal Politika , Türkiye,İskandinav Ülkeleri

Etik Beyan

Çalışma bilimsel etik kuralları çerçevesine bağlı kalınarak yürütülmüştür.

Kaynakça

• ABB (Ankara Büyükşehir Belediyesi). (2020). Sosyal Yardımalar - Başkent Kart. Erişim Tarihi: 08 Eylül 2024, https://www.ankara.bel.tr/sosyal-hizmetler/sosyal-yardimlar.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2022). Faaliyet Raporu 2022. Ankara. Erişim Tarihi: 14 Ekim 2024, https://www.aile.gov.tr/media/129482/ashb_2022-idare-faaliyet-raporu.pdf.
• Alcock, P., and Craig, G. (Eds.). (2009). International social policy: Welfare regimes in the developed world 2nd edition. Bloomsbury Publishing.
• Annesley, C., Engeli, I., and Gains, F. (2015). The Profile of Gender Equality Issue Attention in Western Europe. European Journal of Political Research, 54, 525-542.
• Antalya Büyükşehir Belediyesi. (2021). Evde Bakım Hizmetleri. Erişim Tarihi: 24 Eylül 2024, https://www.antalya.bel.tr/Hizmetlerimiz/Evde-Bakim-Hizmetleri.
• Arbeids- og inkluderingsdepartementet. (2005). Arbeidsmiljøloven. Oslo. Erişim Tarihi: 14 Ağustos 2024, https://lovdata.no/lov/2005-06-17-62.
• Arnavutköy Belediyesi. (2021). Çocuk Atölyesi. Erişim Tarihi: 24 Eylül 2024, https://projegunlugu.arnavutkoy.bel.tr/proje/cocuk-atolyesi.
• Baldersheim, H., and Øgård, M. (2008). Innovation in E-Government: Analysis of Municipal Web Pages in the Nordic Countries. Information Polity, 13(3), 125-137.
• Bursa Büyükşehir Belediyesi, (2013). Mor Salkım Kadın Dayanışma Merkezi. https://www.bursa.bel.tr/haber/kadinlar-siddetsiz-bir-dunya-istiyor-15252, Erişim Tarihi: 24 Eylül 2024. Erişim Tarihi: 24.09.2024.
• Bursa Büyükşehir Belediyesi. (2024). Büyükşehir’den 500 Milyon TL’lik Can Suyu. Erişim Tarihi: 13 Ağustos 2025, https://www.bursa.bel.tr/bursada-sosyal-destek-paketi-500-milyon-tl.
• Cantillon, B., Marx, I., and Van den Bosch, K. (2009). Social Policy and the Labour Market. Oxford: Oxford University Press.
• Collier, D. (1993). The Comparative Method. In A. Finifter (Ed.), Political Science: The State of the Discipline II (ss. 105-119). Washington, DC: American Political Science Association.
• Daly, M., and Yeates, N. (2020). Social Policy: An Introduction (5th ed.). Polity Press.
• Dean, H. (2019). Social Policy (3rd ed.). Polity Press.
• Ege’ye Dair. (2024). İşte İzmir Büyükşehir Belediyesinin Mali Tablosu: Kalem Kalem Açıklandı. Erişim Tarihi: 20 Mayıs 2025, https://www.egeyedair.com/iste-izmir-buyuksehir-belediyesinin-mali-tablosu-kalem-kalem-aciklandi/30589.
• Elmgren, A. (2021). Lost Land of Bliss: Imagined Temporalities of the Nordic Welfare State. In The Nordic Economic, Social and Political Model (pp. 37-61). Routledge.
• Esping-Andersen, G. (1990). The Three Worlds of Welfare Capitalism. Princeton University Press.
• Ferragina, E., Seeleib-Kaiser, M., and Spreckelsen, T. (2015). The Four Worlds of ‘Welfare Reality’ - Social Risks and Outcomes in Europe. Social Policy and Society, 14(2), 287-307.
• Greer, S. L., and Elliott, H. (2019). Federalism and Social Policy: Patterns of Redistribution in 11 Democracies. University of Michigan Press.
• Greve, C., Ejersbo, N., Lægreid, P., and Rykkja, L. H. (2020). Unpacking Nordic Administrative Reforms: Agile and Adaptive Governments. International Journal of Public Administration, 43(8), 697-710.
• Hemerijck, A. (2013). Changing Welfare States. Oxford University Press.
• Hudson, J., and Lowe, S. (2009). Understanding the Policy Process: Analysing Welfare Policy and Practice (2nd ed.). Policy Press.
• İBB (İstanbul Büyükşehir Belediyesi). (2020). İSMEK. Erişim Tarihi: 18 Eylül 2024, https://enstitu.ibb.istanbul/portal/default.aspx.
• İBB (İstanbul Büyükşehir Belediyesi). (2020). Askıda Fatura Projesi Faaliyet Raporu 2020. İstanbul. Erişim Tarihi: 8 Ekim 2024, https://ibb.istanbul/ibb/faaliyet-raporlari/.
• Íslandsstofa. (2021). Maternity and Paternity Leave in Iceland. Erişim Tarihi: 24 Ekim 2024, https://work.iceland.is/living/maternity-and-paternity-leave/.
• İzmir Büyükşehir Belediyesi. (2023). Masal Evleri Projesi. Erişim Tarihi: 24 Eylül 2024, https://www.izmir.bel.tr/tr/Haberler/izmir-e-yayilan-masal-evi-projesi-cigli-egekent-e-de-ulasti/48428/156.
• Jordan, B., and Drakeford, M. (2012). Social Work and Social Policy under Austerity. Bloomsbury Publishing.
• Kangas, O., and Rostgaard, T. (2020). Nordic Welfare States in the European Context. Routledge.
• Karagöz, S. (2020). Türkiye’de Sosyal Devletin Sosyal Yardım Bağlamında Değerlendirilmesi. Ekonomi İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 2(2), 146-169.
• Kautto, M. (2002). Investing in Services in West European Welfare States. Journal of European Social Policy, 12(1), 53-65.
• Kennett, P. (Ed.). (2008). Governance, globalization and public policy. Edward Elgar Publishing.
• Kommunal- og distriktsdepartementet. (2018). Kommuneloven (LOV-2018-06-22-83). Oslo. Erişim Tarihi: 18 Ekim 2024, https://lovdata.no/lov/2018-06-22-83.
• Koslowski, A., Blum, S., and Moss, P. (Eds.). (2016). 12th İnternational Review Of Leave Policies and Related Research 2016. Vienna: International Network on Leave Policies and Related Research.
• Kossek, E. E., Baltes, B. B., and Matthews, R. A. (2011). How Work-Family Research Can Finally Have an Impact in Organizations. Industrial and Organizational Psychology, 4(3), 352-369.
• Ladner, A., Keuffer, N., Baldersheim, H., Hlepas, N., Swianiewicz, P., Steyvers, K., ... and Navarro, C. (2019). Measuring Local Autonomy. Patterns of Local Autonomy in Europe, 37-74.
• Lewis, J., Knijn, T., Martin, C., and Ostner, I. (2008). Patterns of Development in Work/Family Reconciliation Policies for Parents in France, Germany, the Netherlands, and the UK in the 2000s. Social Politics, 15(3), 261-286.
• Lijphart, A. (1971). Comparative Politics and the Comparative Method. American Political Science Review, 65(3), 682-693.
• Löfström, Å. (2022). Gender Mainstreaming in Sweden. European Journal of Gender Equality, 11(2), 90-110.
• Mahon, R., Anttonen, A., Bergqvist, C., Brennan, D., and Hobson, B. (2012). Convergent Care Regimes? Childcare Arrangements in Australia, Canada, Finland and Sweden. Journal of European Social Policy, 22(4), 419-431.
• Nordberg, K., Virkkala, S., and Mariussen, Å. (2023). Municipalities and Communities Enabling Social Innovations in Peripheral Areas – Case Studies from Ostrobothnia, Finland. Geografiska Annaler: Series B, Human Geography, 106(1), 74-95.
• Ozan, M. S. ve Yolcu, F. S. (2024). Sükût Daima Altın Mıdır? Stratejik Sessizlik Kavramını Kamu Kurumlarının Belirsiz İtibarı Üzerinden Değerlendirmek. Amme İdaresi Dergisi, 57(1).
• Ozan, M.S. (2025). Ailede Kuşaklar Arası İletişimin Dönüşümü: Türkiye Örneğinde Kamu Politikalarının Uluslararası Modellerle Karşılaştırmalı Bir Analizi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 25 (Aile Özel Sayısı Cilt-1), 289-329.
• Powell, J., and Hendricks, J. (2009). The Welfare State in Post-Industrial Society. A Global Perspective. Dodrecht: Springer.
• Ragin, C. C. (2014). The Comparative Method: Moving Beyond Qualitative and Quantitative Strategies. Univ of California Press.
• Ray, R., Gornick, J. C., and Schmitt, J. (2010). Who Cares? Assessing Generosity and Gender Equality in Parental Leave Policy Designs in 21 Countries. Journal of European Social Policy, 20(3), 196-216.
• Resmî Gazete. (2004). 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu. 23.07.2004. Erişim Tarihi: 7 Ekim 2024, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5216&MevzuatTur= 1& MevzuatTertip=5.
• Resmî Gazete. (2005). 5393 sayılı Belediye Kanunu. 13.07.2005. Erişim Tarihi: 18 Ekim 2024, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/07/20050713-6.htm.
• Resmî Gazete. (2012). 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun. 20.03.2012. Erişim Tarihi: 28 Kasım 2024, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/03/20120320-16.htm.
• Resmî Gazete. (2011). Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (633 sayılı KHK). Erişim Tarihi: 24 Eylül 2024, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=633&MevzuatTur=4&MevzuatTertip=5.
• Sartori, G. (1991). Comparing and Miscomparing. Journal of Theoretical Politics, 3(3), 243-257.
• Socialstyrelsen. (2020). Socialtjänstlagen: En översikt. Stockholm. Erişim Tarihi: 28 Ekim 2024, https://www.socialstyrelsen.se/kunskapsstod-och-regler/omraden/en-socialtjanst-i-forandring/.
• STM. (2021). Lähisuhdeväkivallan ehkäisyohjelma. Sosiaali- ja terveysministeriö, Helsinki. Erişim Tarihi: 07 Kasım 2024, https://stm.fi/lahisuhde-ja-perhevakivalta.
• Taylor-Gooby, P., and Leruth, B. (Eds.). (2018). Attitudes, aspirations and welfare: Social policy directions in uncertain times. Springer.
• Tekdere, M. ve Gürbüz, A. Ş. (2021). Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Mali Sürdürülebilirliği: Ampirik Bir Analiz. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 70, 77-96.
• Ulusoy, A. ve Tekdere, M. (2019). Türkiye’deki Belediyelerin Mali Sorunları ve Muhtemel Etkiler. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 4(2), 167-182.
• Utdanningsdirektoratet. (2005). Barnehageloven (LOV-2005-06-17-64). Oslo. Erişim Tarihi: 28 Kasım 2024, https://lovdata.no/lov/2005-06-17-64.
• Ünal, F. ve Caner, C. (2014). Yerel Yönetimler ve Sosyal Politika(lar): Sosyal Belediyecilik. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 49(2), 31-49.
• Yolcu, F. S. ve Ozan, M. S. (2024). Stratejik Yönetim Perspektifinden Dijital Hükümet: Uygulama Süreçlerine İlişkin Nitel Bir İnceleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 13(5), 2294-2318.
• Yüksel, F. (2007). Sosyal Devletin Dönüşüm Sürecinde Yerel Yönetimlerin Yeni İşlevleri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62(01), 279-298.