KADINLARIN BENLİK İKİLEMLERİ İLE BÜTÜNLEYİCİ KENDİLİK FARKINDALIKLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2019, , 963 - 993, 20.12.2019

Sebahat Sevgi Uygur , Esra Asıcı , Derya Sarı

https://doi.org/10.21560/spcd.v19i50781.514879

Öz

Bu araştırmada, kadınların benlik ikilemi ile
bütünleyici kendilik farkındalık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
amaçlanmıştır. Ayrıca kadınların benlik ikilemiyle bütünleyici kendilik
farkındalık düzeylerinin psikolojik sorun yaşama, psikolojik yardım alma,
medeni durum, yerleşim yeri ve aylık gelir değişkenlerine göre farklılaşıp
farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırma, betimsel tarama modelinde bir çalışmadır.
Veriler online olarak kartopu örnekleme yöntemiyle toplanmıştır.  Araştırmaya 274’ü bekar, 107’si evli olmak
üzere 382 kadın katılmıştır. Veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu,
Benlik İkilemi Ölçeği, Bütünleyici Kendilik Farkındalığı Ölçeği kullanılmıştır.
Çalışmada Pearson Korelasyonu, Tek Yönlü ANOVA, Bağımsız Gruplar için t Testi
uygulanmıştır. Araştırma bulguları; kadınların benlik ikilemi ile bütünleyici
kendilik farkındalığı puanları arasında negatif yönde anlamlı ilişki olduğunu
ortaya koymuştur. Psikolojik sorun yaşama ve medeni duruma göre, kadınların
benlik ikilemi toplam ve benlik ikilemi alt boyut puanları arasında
istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu görülürken; hayatın büyük
bölümünün geçirildiği yerleşim yerine göre, bütünleyici kendilik farkındalığı
puanları arasında;  aylık gelire göre,
bütünleyici kendilik farkındalığı ve sosyal kabul edilebilirlik ikilemi
puanları arasında ve psikolojik yardım alma durumuna göre, değerlilik ikilemi puanları arasında anlamlı farklılık olduğu
saptanmıştır. Elde edilen bulgular, ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bütünleyici Kendilik Farkındalığı, Benlik İkilemi, Kadınlar, Ahlaki İkilem, Değerlilik İkilemi, Sosyal Kabul Edilebilirlik İkilemi

Kaynakça

• Adams, J. F. (1995). Ergenliği Anlamak. Ankara: İmge Kitapevi.
• Baumeister, R. F. (1993). Understanding the inner nature of low self-esteem: Uncertain, fragile, protective, and conflicted. In R. F. Baumeister (Ed.), Self-esteem: The puzzle of low self-regard (pp. 201–218). New York: Plenum.
• Baumeister, R. F. (1998). The self. In D. T. Gilbert, S. T. Fiske ve G. Lindzey (Eds.), Handbook of social psychology (4th ed., pp. 680–740). New York: McGraw-Hill.
• Bhar, S. S. ve Kyrios, M. (2007). An investigation of self-ambivalence in obsessive-compulsive disorder. Behaviour Research and Therapy, 45(8), 1845-1857.
• Brown, R. A. (2013). Self-ambivalence and psychological adjustment in cultural context: Focus on Japan. Journal of Cross-Cultural Psychology, 44, 1263–1274.
• Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological wellbeing. Journal of Personality and Social Psychology, 84, 822–848.
• Campbell, J. D. (1990). Self-esteem and clarity of the self-concept. Journal of Personality and Social Psychology, 59, 538–549.
• Cevher, F. N. ve Buluş, M. (2007). Benlik kavramı ve benlik saygısı: Önemi ve geliştirilmesi. Akademik Dizayn Dergisi. 2, 52-64.
• Clark, D. M. ve Wells, A. (1995). A cognitive model of social phobia. In R. G. Heimberg ve M. R. Liebowitz (Eds.), Social phobia: Diagnosis, assessment, and treatment (pp. 69–93). New York, NY: Guilford Press.
• Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2011). Research Methods in Education. London, NY: Routledge.
• DeMarree, K.G., Morrison, K. R., Wheeler, S. C. ve Petty, R. E. (2011). Self-ambivalence and resistance to subtle self-change attempts. Personality and Social Psychology Bulletin, 37(5), 674-686.
• Engelbrecht, A. ve Jobson, L. (2015). Brief report: Cultural differences in the role of self-ambivalence in posttraumatic stress disorder. Journal of Social and Clinical Psychology, 34(1), 83-93.
• Etiler, N. (2015). Çalışan Kadınlar ile Ev Kadınlarının Sağlık Durumu Üzerine Bir Analiz. Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 37-47.
• Fenigstein, A., Scheier, M. F., & Buss, A. H. (1975). Public and private self-consciousness: Assessment and theory. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 43, 522–527.
• Ferrier, S. ve Brewin, C. (2005). Feared identity and obsessive-compulsive disorder. Behaviour Research and Therapy, 43(10), 1363–1374.
• Frost, R. O., Kyrios, M., McCarthy, K. D. ve Matthews, Y. (2007). Self-ambivalence and attachment to possessions. Journal of Cognitive Psychotherapy, 21(3), 232.
• Gerring, R. J. ve Zimbardo, P. G. (2012). Psikoloji ve Yaşam. Çev: Gamze Sart. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Ghasemipour, Y. Robinson, J. A ve Ghorbani, N. (2013). Mindfulness and integrative self-knowledge:Relationships with health-related variables. International Journal of Psychology, 48 (6), 1030-1037. Doi: 10.1080/00207594.2013.763948
• Ghorbani, N., Cunningham, C. J. L. ve Watson, P. J. (2010). Comparative analysis of integrative self-knowledge, mindfulness, and private self-consciousness in predicting responses to stress in Iran. International Journal of Psychology, 45 (2), 147-154. Doi: 10.1080/00207590903473768
• Ghorbani, N., Mousavi, A., Watson, P. J. ve Chen, Z. (2011). Integrative Self Knowledge and the Harmony of Purpose Model in Iranian Autoimmune Patients. International Journal of Psychology. 45(2), 147-54.
• Ghorbani, N., Watson, P. J. ve Hargis, M. B. (2008). Integrative Self-Knowledge Scale: Correlations and incremental validity of a cross-cultural measure developed in Iran and the United States. The Journal of Psychology, 142(4), 395-412.
• Ghorbani, N., Watson, P. J. Chen, Z. ve Norballa, F. (2012). Self-Compassion in Iranian Muslims: Relationships With Integrative Self-Knowledge, Mental Health, and Religious Orientation. International Journal for the Psychology of Religion, 22 (2), 106-118. Doi: 10.1080/10508619.2011.638601Ghorbani, N., Watson, P. J., Fayyaz, F.ve Chen, Z. (2015). Integrative Self-Knowledge and Marital Satisfaction. The Journal of Psychology, 149:1, 1-18, Doi: 10.1080/00223980.2013.827614
• Ghorbani, N., Watson, P. J., Hamzvy, F. ve Weathington, B. L. (2010). Self-knowledge and narcissim in Iranians: Relationships with empathy and self esteem. Current Psychology, 29, 135-143. Doi: 10.1007/s12144-010-9079-5.
• Ghorbani, N., Watson, P. J., Bing, M. N., Davison, H. K. ve LeBreton, D. (2003). Two facets of self-knowledge: Cross-cultural development of measures in Iran and the United States. Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 129, 238–268.
• Gramzow, R. H., Sedikides, C., Panter, A. T. ve Chester, A. I. (2000). Aspects of self-regulation and self-structure as predictors of perceived emotional distress. Personality and Social Psychology Bulletin, 26, 188–205.
• Guidano, V. ve Liotti, G. (1983). Cognitive Processes and Emotional Disorders. New York: Guildford Press.
• Hass, R. G., Katz, I., Rizzo, N., Bailey, J. ve Moore, L. (1992). When racial ambivalence evokes negative affect, using a disguised measure of mood. Personality and Social Psychology Bulletin, 18, 786-797.
• Hisli Şahin, N. ve Yeniçeri, Z. (2015). Farkındalık üzerine üç araç: Psikolojik Farkındalık, Bütünleyici Kendilik Farkındalığı ve Toronto Bilgece Farkındalık Ölçekleri. Türk Psikoloji Dergisi, 30(76), 48-64.
• Kaplan, S. A., Vogel, P. W., Gentile, D. A. & Wade , N. G. (2011). Increasing positive perceptions of counseling: The importance of repeated exposures. The Counseling Psychologist, 40(3), 409-442.
• Karaırmak, Ö. ve Siviş-Çetinkaya, R. (2011). ‘Benlik saygısının ve denetim odağının psikolojik sağlamlık üzerine etkisi: duyguların aracı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 30-43.
• Koydemir, S. ve Mısır, S. (2015). Benlik kurguları ve mutluluk: Deneysel bir hazırlama çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5 (44), 49-60.
• Kwapil, T. R., Mann, M. C. ve Raulin, M. L. (2002). Psychometric properties and concurrent validity of the schizotypal ambivalence scale. Journal of Nervous and Mental Disease, 190, 290-295.
• Leary, M. R. Ve Buttermore, N. R. (2003). The evolution of the human self: Tracing the natural history of selfawareness. Journal for the Theory of Social Behavior, 33, 365–404.
• Matsumoto D. (2000). Culture and Psychology People Around the World. Belmont: Wadsworth / Thomson Learning.
• Odacı, H. ve Berber Çelik, Ç. (2017). Kendilik algısı ve saldırganlık arasındaki ilişki: yalnızlığın aracı rolü. Journal of Mood Disorders, 7 (4), 219-25.
• Özekin-Üncüer, F. (2015). Perceived parenting styles, self-ambivalence, cognitive and emotional regulation in relation to obsessive-compulsive symptomatology. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Perera-Delcourt, R., Nash, R. A. ve Thorpe, S. J. (2014). Priming moral self-ambivalence heightens deliberative behaviour in self-ambivalent individuals. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 42(6), 682-692.
• Polat, K ve İlhan, T. (2018). Evli bireylerde çift uyumu ve bazı psikolojik belirtilerin benliğin farklılaşması açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8 (50), 87-115.
• Riketta, M. ve Ziegler, R. (2006). Self-ambivalence and self-esteem. Current Psychology, 25, 192–211
• Riketta, M. ve Ziegler, R. (2007). Self‐ambivalence and reactions to success versus failure. European Journal of Social Psychology, 37(3), 547-560.
• Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self image. Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Rowa, K. ve Purdon, C. (2003). Why are certain intrusive thoughts more upsetting than others? Behavioural & Cognitive Psychotherapy, 31(1), 1–11.
• Sherman, D. K. ve Cohen, G. L. (2002). Accepting threatening information: Self-affirmation and the reduction of defensive biases. Current Directions in Psychological Science, 11(4), 119–123.
• Spencer-Rogers, J., Peng, K., Wang, L. ve Hun, Y. (2004). Dialectical self-esteem and East-West differences in psychological well-being. Personality and Social Psychology Bulletin, 30, 1416–1432.
• Strauman, T. ve Kolden, G. (1997). The self in depression: Research trends and clinical implications. Psychotherapy in Practice, 3(3), 5–21.
• Şahin, N. H. ve Yeniçeri, Z. (2016). Farkındalık üzerine üç araç: Psikolojik Farkındalık, Bütünleyici Kendilik Farkındalığı ve Toronto Bilgece Farkındalık Ölçekleri. Türk Psikoloji Dergisi, 30(76).
• Şahin, Z. (2018). Aile içi şiddet mağduru olan kadınlara kendilik algısı, psikopatoloji ve bilişsel duygu düzenleme stratejileri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Işık Üniversitesi, İstanbul.
• Tahmasb, A. M. Ghorbai, N. ve Watson, P. J. (2008). Relationships between Self- and Peer-reported Integrative Self-knowledge and the Big Five Factors in Iran. Current Psychology, 27, 1169-176. Doi: 10.1007/s12144-008-9030-1.
• Türk Dil Kurumu (2018). İkilem nedir? http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=%C4%B0K%C4%B0LEM adresinden elde edilmiştir.
• Tisher, R., Allen, J. S. ve Crouch, W. (2014). The self-ambivalence measure: A pschometric investigation. Australian Journal of Psychology, 66(3), 197-206.
• Thera, N. (1972). The Power of Mindfulness. San Francisco, CA: Unity Press.
• Üncüer, F.Ö. (2015). Perceived parenting styles, self-ambivalence, cognitive and emotional regulation in relation to obsessive-compulsive symptomatology. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Vanderstope, S.W. ve Johnston, D.D. (2009). Methods for everyday life blending qualitative and quantitative approaches. San Francisco: Jossey-Bass.Wicklund, R. A., & Duval, S. (1971). Opinion change and performance facilitation as a result of objective selfawareness. Journal of Experimental Social Psychology, 7, 319–342.