Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Vücut Algısı, Depresyon Düzeyi Ve Yaşam Memnuniyeti Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2016, Sayı: 37, 33 - 50, 21.12.2016

Meral Sertel , Tülay Tarsuslu Şimşek , Eylem Tütün Yümin , Filiz Bayraktaroğlu

Öz

Bu çalışma, engelli
çocuğa sahip annelerde vücut algısı, depresyon düzeyi ve yaşam memnuniyeti
arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla planlanmıştır. Çalışmaya 62 kronik engelli çocuğa sahip anne katılmıştır. Bireylerin demografik bilgileri alındıktan sonra,
depresyon düzeyini belirlemek için Beck Depresyon Skalası, vücut algısını için
Vücut Algısı Ölçeği ve yaşam memnuniyetini için ise Yaşam Doyumu Ölçeği
kullanılmıştır.
Çalışmaya
katılan bireylerin yaş ortalaması 40.08±8.09 yıldı. Yapılan korelasyon analizinde, kronik engelli çocuğa
sahip annelerde depresyon ile vücut algısı arasında pozitif yönde ve depresyon
ile yaşam memnuniyeti arasında negatif yönde ilişki bulunmuştur. (p<0.05).
Vücut algısı ile yaşam memnuniyeti arasında bir ilişki bulunamamıştır
(p>0.05).
Çalışmanın sonunda, engelli çocuk annelerinin yaşam
memnuniyetleri ile depresyon düzeyi arasında ilişkinin olduğu, fakat yaşam
memnuniyeti ile vücut algısı arasında ilişkinin olmadığı tespit edilmiştir.
Engelli çocuk annelerinde yaşanabilecek olumsuzluklar annede beden algısında
bozulma ve yaşam kalitesinde azalmaya da neden olabilmektedir. Engelli çocuğa
sahip annelere yararlı olacak gerekli yardım ve hizmet almaları için teşvik
edilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Engelli çocuk, anneler, depresyon, vücut algısı

Kaynakça

• Al-Eithan, M.H., Robert, A.A., Al-Saeed, A.H. (2010). Mood problems of mothers with disable dchildren in Saudi Arabia. A preliminary prospective study, 31(10), ss. 1161-1165.
• Aslan, G., Şenol, S. (2006). Türkiye’de bebek ve çocukların durumuna ilişkin sorunlar ve ebeveynin rolü. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi(1), ss.1.
• Bahar, A., Bahar, G., Savaş, H.A., Parlar, S. (2009). Engelli çocuk annelerinin depresyon ve anksiyete düzeyleri ile stresle başa çıkma tarzlarının belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi,( 4), ss. 11.
• Baykan, Z. (2003). Causes and prevention of disabilities, handicaps, and defects. J Contin Med Educ, 9(9), ss. 336-338.
• Benzies, K.M., Trute, B., Worthington, C., Reddon, J., Keown, L.A., Moore, M. (2011). Assessing psychological well-being in mothers of children with disability: Evaluation of the parenting morale ındex and family impact of childhood disability scale. J Pediatr Psychol, 36(5), ss. 506–516.
• Byrne, M.B., Hurley, D.A., Daly, L., Cunningham, C.G. (2010). Health status of caregivers of children with cerebral palsy. Child Care Health Dev, 36(5), ss. 696-702.
• Cangür, Ş., Civan, G., Çoban, S., Koç, M., Karakoç, H., Budak, S., ve ark. (2013). Düzce ilinde bedensel ve/veya zihinsel engelli bireylere sahip ailelerin toplumsal yaşama katılımlarının karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(3), ss. 1-9.
• Ceylan, R., Aral, N. (2007). Association of depression in mothers of disabled children with the child's participation in integrated education. Percept Mot Skills, 105(2), ss. 649-53.
• D'Alessandro, G., Cremonesi, I., Alkhamis, N., Piana, G. (2014). Correlation between oral health in disabled children and depressive symptoms in their mothers. Eur J Paediatr Dent, 15(3), ss. 303-308.
• Dereli, F., Okur, S. (2008). Engelli çocuğa sahip olan ailelerin depresyon durumunun belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi,(25), ss. 164-168
• De Sousa, A. (2010). Mothers of children with develop mental disabilities: An analysis of psychopathology. J Pak Psychiatr Soc, 7(2), ss. 84.
• Diener, E., Emmons, R.A., Larsen, R.J. (1985). The satisfaction with life scale. J. Pers. Asses., (49), ss. 71-75.
• Eithan, M., Juban, H.A., Robert, A.A. (2013). Dissociative experiences and their relationship to mood problems among Arab mothers of disabled children. Pan Afr Med J., (15), ss. 21.
• Emerson, E. (2003). Mothers of children and adolescents with intellectual disability: social and economic situation, mental health status, and the self-assessed social and psychological impact of the child's difficulties. J Intellect Disabil Res., 47(4-5), ss. 385-99.
• Er, D.M. (2006). Çocuk, hastalık, anne-babalar ve kardeşler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi,(49), ss. 155-168.
• Ergün, S., Ertem, G. (2012). Difficulties of mothers living with mentally disabled children. J. Pak. Med. Assoc, 62(8), ss. 776-80.
• Firat, S., Diler, R.S., Avci, A., Şeydaoğlu, G. (2002). Comparison of psychopathology in the mothers of autistic and mentally retarded children. J Korean Med Sci, (17), ss. 679-85.
• Hastings, R.P. (2003). Child behaviour problems and partner mental health as correlates of stress in mothers and fathers of children with autism. J Intellect Disabil Res. 47(4/5), ss. 231-237.
• Hisli, N. (1989). Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliliği güvenilirliği. Türk Psikoloji Dergisi,(7), ss. 3-13.
• Hogan, D.P., Msall, M.E., Rogers, M.L., Avery, R.C. (1997). Improveddisabilitypopulationestimates of functional limitation among American children aged 5–17. Matern Child Health J, 1(4), ss. 203–216.
• Karadağ, G. (2009). Engelli çocuğa sahip annelerin yaşadıkları güçlükler ile aileden algıladıkları sosyal destek ve umutsuzluk düzeyleri. TAF Prev Med Bull., 8(4), ss. 315-322.
• Karaduman, A., Yılmaz, Ö., Tüzün, E.H., Kerem Günel, M., Aras, B., Mutlu, A., ve ark. (2010). A comparison of quality of life in children with cerebral palsy and neuromuscular diseases. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 21(1), ss. 3-10.
• Koçan, S.H. (2013). Engelli çocuğa sahip ebeveynlerin depresyon düzeylerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi., 21(2), ss.589-600.
• Koklu, K., Ünsal, S., Ordu-Gökkaya, N.K., Özisler, Z., Ergun, N., Özel, S., ve ark. (2010). Musculo-skeletal pain, quality of life and depression in mothers of children with cerebral palsy. Disabil Rehabil., 32(20), ss. 1666-72.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. Uzmanlık Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kundakçı, A.H. (2005). Üniversite öğrencilerinin yeme tutumları, benlik algısı, vücut algısı ve stres belirtileri açısından karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, ss. 131.
• Laurvick, C.L., Msall, M.E., Silburn, S., Bower, C., Klerk, N., Leonard, H. (2006). Physical and mental health of mother scaring for a child with rett syndrome. Pediatrics, 118(4), ss. 1152-64.
• Lipowska, M., Lipowski, M. (2015). Narcissism as a moderator of satisfaction with body image in young women with extreme under weight and obesity. Narcissism in Young Women, 10(5), ss. 1-17.
• Meyer, J. (2001). Age: 2000. Census 2000 Brief. Washington, DC: U.S. Department of Commerce, Bureau of the Census, Economics and Statistics Administration, Available from:http://www.census.gov/prod/2001pubs/c2kbr01-12.pdf.
• Özsenol, F., Işıkhan, V., Ünay, B., Aydın, H.İ., Akın, R., Gökçay, E. (2003). Engelli çocuğa sahip ailelerin aile işlevlerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 45(2), ss. 156-64.
• Özüdoğru Erdoğan, H.N. (2010). Engelliler ve ailelerinin yaşadığı sorunlar. Öz-Veri Dergisi, 7(2), ss. 1635-50.
• Pelchat, D., Lefebure, H., Perreault, M. (2003). Differences and similarities between mothers’ and fathers’ experiences of parenting a child with a disability. J Child Health Care, 7(4), ss. 231–247.
• Raina, P., O'Donnell, M., Rosenbaum, P., Brehaut, J., Walter, S.D., Russell, D., et al. (2005). The health and well-being of caregivers of children with cerebral palsy. Pediatr, 115(6), ss. 626-36.
• Sen, E., Yurtsever, S. (2007). Difficulties experienced by families with disabled children. J Spec Pediatr Nurs,(12), ss. 4.
• Schilling, R.F., Schinke, S.P., Kirkham, M.A. (1985). Coping with handicapped child: Differences between mothers and fathers. Soc Sci Med, (21), ss. 857-63.
• Susan, A. (2003). A comparison of mothers’ andfathers’ experience of parenting stres and attributions for parent–child interaction outcomes. Occup Ther Int, 10(2), ss. 115–126.
• Şengül, S., Baykan, H. (2013). Zihinsel engelli çocukların annelerinde depresyon, anksiyete ve stresle başa çıkma tutumları. Kocatepe Medical Journal, (14), ss. 30-39.
• Şimsek, İ.E., Erel, S., Tarsuslu Şimşek, T., Atasavun Uysal, S., Yakut, H., Yakut, Y., Uygur, F. (2014). Factors related to the ımpact of chronically disabled children on their families. Pediatr Neurol, 50, ss. 255e261.
• Yıldırım Sarı, H., Başbakkal, Z. (2010). Depression among mothers of children and adults with an intellectual disability in Turkey. Int. J. Nurs. Pract, (16), ss. 248–253.