EXPECTATIONS OF THE ELDERLY TOWARDS THE DWELLING ENVIRONMENT AND ACCESSIBILITY

Yıl 2020, Erişilebilirlik Özel Sayısı Cilt 1, 145 - 164, 31.12.2020

Gizem Özer Baş

https://doi.org/10.21560/spcd.vi.818014

Öz

With the developments in the world, the quality of life is increasing. Accordingly, prolonged life time; elderly population to increases. The prolonged old age process brings with it new requirements. As the aging process with social, psychological, physiological and environmental aspects progresses healthily for all individuals, successful and vigorous aging will be possible.
One of the important factors of aging is environmental conditions. It is the residence and its immediate surroundings where environmental daily requirements are met and daily life is maintained. The residential interior, which is defined as the immediate surroundings, access to housing and facilities in the immediate vicinity of the residence; Successful aging will be possible when it meets the needs of the elderly individual as a whole.
The residence of the elderly, which is a shelter, is important in terms of both access and design. The easy access of the residence is one of the important environmental expectations of the elderly user. In this study, the aim of this study is to determine the expectations of the elderly people about access to housing and to determine the determinations to increase the quality of life for this purpose. In order to reach this goal, a field study has been conducted and the survey method has been used in the study conducted in the region where the rate of older individuals is high.
In order to limit the individuals identified as elderly, the target audience was limited to participants over 60 years of age. As a result of the research, data related to housing were determined. In the survey, questions about the physical conditions of their dwellings were asked to the participant group. Satisfaction levels for their residences were measured. Other significant differences were determined by comparing the obtained data with demographic data. Suggestions were made by evaluating the data regarding the expectations of the elderly person about the housing approach.
In order to increase the individual life quality of elderly individuals, it is aimed to measure the expectations in line with the satisfaction of their homes and the physical conditions of their homes. With the determination of the expectations, it will be possible to determine the physical conditions related to access to the dwelling to increase the quality of life of the elderly.

Anahtar Kelimeler

Senior Residence, Accesibility, Elderly, Place Gerontology, Dwelling, Access

YAŞLI BİREYLERİN KONUT ERİŞİMİNE YÖNELİK BEKLENTİLERİ

Öz

Tüm dünyada yaşanan gelişmeler doğrultusunda yaşam kalitesi artmaktadır. Buna bağlı olarak uzayan yaşam süresi; yaşlı nüfus oranlarının yükselmesine sebep olmaktadır. Uzayan yaşlılık süreci beraberinde yeni gereksinimler doğurmaktadır. Sosyal, psikolojik, fizyolojik ve çevresel yönleri olan yaşlanma süreci tüm bireyler için ne kadar sağlıklı ilerler ise başarılı ve dinç yaşlanmanın gerçekleşmesi o kadar mümkün olabilecektir.
Yaşlanmanın önemli etmenlerinden biri çevresel koşullardır. Çevresel günlük gereksinimlerin karşılandığı, gündelik hayatın sürdürüldüğü konut ve yakın çevresidir. Yakın çevre olarak tanımlanan konut iç mekanı, konuta erişim ve konut yakın çevresindeki imkanlar; bir bütün olarak yaşlı bireyin gereksinimlerini karşılayabildiğinde başarılı yaşlanmanın gerçekleşmesi mümkün olabilecektir. Yaşlının barınma mekanı olan konutu hem erişim hem de tasarım anlamında önem arz etmektedir. Uygun çevresel tasarım ve olanaklar yaşlı bireyin hayata bağlılığını arttırabilmektedir.

Yaşlının barınma mekanı olan konutu hem erişim hem de tasarım anlamında önem arz etmektedir. Konutun kolaylıkla erişilebilmesi özellikle ileri yaştaki kullanıcının önemli çevresel beklentilerinden biridir. Bu çalışmada da amaç yaşlı bireylerin konuta erişimine yönelik beklentilerini saptamayı ve buna yönelik yaşam kalitesini yükseltmeye yönelik saptamaları belirlemeyi hedeflemektedir. Bu amaca ulaşabilmek için alan çalışması yapılmış ileri yaştaki birey oranının yüksek olduğu bölgede yapılan çalışmada anket yöntemi kullanılmıştır.

Yaşlı bireylerin bireysel yaşam kalitelerini arttırmak üzere konutlarına yönelik memnuniyetleri ile konutlarının fiziksel koşullarının karşılaştırılması doğrultusunda beklentilerin ölçülmesi amaçlanmaktadır. Beklentilerin saptanması ile yaşlı bireylerin yaşam kalitelerinin arttırılmasına yönelik konuta erişim ile ilgili fiziksel koşulları belirlemek mümkün olabilecektir.

Yaşlı olarak tanımlanan bireylerin sınırlandırılabilmesi için çalışmada hedef kitle 60 yaşın üstündeki katılımcılar ile sınırlandırılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda konut ile ilgili veriler saptanmıştır. Anket çalışmasında katılımcı grubuna konutlarının fiziksel koşulları ile ilgili sorular yöneltilmiştir. İkamet ettikleri konutlarına yönelik memnun olma düzeyleri ölçülmüştür. Elde edilen veriler demografik veriler ile karşılaştırılarak diğer anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Yaşlı bireyin konut yaklaşımı ile ilgili beklentilerine yönelik veriler değerlendirilerek öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı Konutu, Erişilebilirlik, Yaşlı, Mekan, Erişim, Mekan Gerontolojisi

Kaynakça

• AARP. 2018. Residence for Seniors. American Association of Retired Persons. Main Page, Page 2.
• Bowling, A. Dieppe P. (2006). What is successful ageing and who should define it? BMJ, Numbers 331:1548–51
• Bölüktaş, R.P. 2019. Temel Gerontoloji ,Yaşlı Sağlığı Önlı̇sans Programı, İstanbul Ünı̇versı̇tesı̇ Yayınları, 2019.
• Esendemir, Ş. 2016. Türkiye'de Yerinde Yaşlanma ve Mekan Gerontolojisinin Temel Parametreleri. Sosyoloji Dergisi, 411-429.
• Fox, S., Kenny, L., Day, M., Oconnell, C., & Timmons, S. 2017. Exploring Housing Needs of Older People in Standart and Sheltered Housing. Gerontology & Geriatric Medicine, (3):1-14.
• Hrast, M., & Sendi, R. 2018. Moving House and Housing Preferences in Older Age in Slovenia. Housing, Theory and Society, 1-16.
• Kalınkara , V., & Arpacı, F. .2016. Yerinde Yaşlanma. V. Kalınkara içinde, Yaşlılık Disiplinler Arası Yaklaşım, Sorunlar, Çözümler 2 (s. 399-422). Ankara: Nobel yayınları 2.baskı
• Lecovich, 2014. Aging in place: From theory to practice.  Anthropological Notebooks Press 20(1): 21-32 · January 2014.
• Mavili, A. 2015. Yaşlılık, Yaşlanma ve Sosyal Hizmet. A. Mavili içinde, Modern Hayat ve Yaşlılık (s. 1-24). Ankara: Nobel Yayınları.
• Öner Doğanyiğit, S. 2018. Geronteknolojik Ürünlerin Kullanımı. A. Duben içinde, Yaşlanma ve Yaşlılık (s. 135-152). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 1.baskı.
• Pastalan, L. 1990. Aging in Place, The Role of Housing and Social Supports. New York: Routledge Press.
• Şerif, Mücahit .2019. Yaşlanma ve Mekân İlişkisi Üzerine: Türkiye'de Yaşlı Erkek Bireylerin Camii ve Kahvehane Kullanımlarının Analizi, Academic Review of Humanities and Social Sciences Vol. 2 Issue. 1. Pg.19-36.
• TDK. 2011. Türkçe Sözlük. Basım Yeri: Ankara: Türk Dil Kurumu.
• TÜİK. 2020.Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi : 5 Nisan 2020 http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30567
• TÜİK .2018.. 2080 yılına kadar yaşlı Nüfus projeksiyonlarının oluşturulması, Bülten, 21 Şubat 2018, Haber bülteni bölümü, Özel Sayı Haber bülteni bölümü, Sayı: 30567.
• Tutal, O. .2016. Yaşlılık, yaşam çevresi ve evrensel tasarım. V. Kalınkara içinde kitap bölümü, Yaşlılık Disiplinler Arası Yaklaşım, Sorunlar, Çözümler (s. 489-507). Ankara: Nobel Yayınları 1. Baskı.
• WHO. (2015). World Report on Aging And Health. Luxemburg: World Health Organisation.