Öz
Bu çalışmada
üniversite öğrencilerinde cinsiyete göre beslenme alışkanlıklarının
araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla toplam 385 üniversite öğrencisinin
doldurduğu beslenme alışkanlıkları indeksi anketi değerlendirilmiştir.
İstatistiksel işlemlerde t- testi ve ki kare testleri kullanılmıştır. Çalışmaya
katılan erkekler 20,47 ve kadınlar 20,32 yaş ortalamasına sahiptir. Beden kitle
indeksi erkeklerde 22,88 kg/m2 ve kadınlarda 20,82 kg/m2
olarak bulunmuştur. Bel/kalça çevre oranı ise erkeklerde 0,89 cm ve kadınlarda
0,79 cm olarak tespit edilmiştir. Beslenme alışkanlıkları indeksi puan
ortalaması erkeklerde 12,14 ve kadınlarda 13,62 olarak bulunmuştur. Cinsiyete
göre boy, vücut ağırlığı, beden kitle indeksi bel ve kalça çevre ile bel/kalça
oranları ve beslenme alışkanlıkları indeksi puanı arasında istatistiksel olarak
anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0,05 ve p<0,001). Cinsiyete göre
öğrencilerin yağlı ve şekerli yiyecekler tüketme ve hamburger, patates
kızartması, pizza gibi dışarıda satılan menülerden yeme tercihleri arasında
istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık yoktur (p>0,05). Öğrencilerin
cinsiyete göre yiyeceklerine tuz ekleme durumlarında, günde 3 fincandan fazla
kahve, kola ve çay tüketme, dana eti, koyun eti ve bunlardan yapılan salam,
sosis, sucuk vb. yeme tercihlerinde farklılık bulunmuştur (p<0,05 ve p<0,001).
Yine meyve, sebze yemekleri, bulgur ya da kuru fasulye, nohut, mercimek gibi
kuru baklagiller ile yapılan yemekleri yeme tercihleri ve öğün atlama durumları
da cinsiyete göre değişmektedir (p<0,05). Sonuç: Üniversite öğrencilerin
cinsiyete göre tek yeme tercihleri değiştiği ve yemek yeme tercihlerinin vücut
ağırlığı ile bel/kalça oranını etkilediği sonucuna varılmıştır. Erkek
öğrenciler orta ve kadın öğrenciler yüksek düzeyde beslenme alışkanlığı riski
taşımaktadırlar. Yemek yeme tercihleri
konusunda her iki guruba da eğitim verilmesi tavsiye edilir. Özellikle
erkeklere öğün atlamamaları konusunda bilinç kazandırılmalıdır. Ancak bu konuda
gıda alanında üretici firmalarında katkı sağlaması gerekmektedir. Özellikle
üretimde gıdaların uzun süre paket içerisinde kalması için kullanılan sağlığa
zararlı olarak bilinen katkı maddeleri ve tatlandırıcıların kullanılmaması,
içeceklerde gıda boyalarının ve aromaların doğal olması yolundaki tedbirler ile
ticari kaygıdan çok sağlıklı gelecek nesiller için atılacak çok önemli küçük
adımlar olarak düşünülmektedir.
Kaynakça
- Akdağ B., Bostancı M., Türe M., Özşahin A., Öztürk M. (Ed.). (1997). Pamukkale üniversitesi öğrencilerinin yemek öğün düzenlerinin araştırılması. V. halk sağlığı günleri-beslenme sorunları ve yasal durum. Özet Bildiri. 8-10 Eylül Isparta. 115.
- Akşit S., Egemen A., Kitapçıoğlu G., Kusin N., Kurugöl Z., Öztürk M (Ed.). (1997). Üniversite öğrencilerinin fast food ile beslenme alışkanlıkları. V. Halk sağlığı günleri-beslenme sorunları ve yasal durum. Özet Bildiri. 8-10 Eylül Isparta. 29.
- Aslan D., Gürtan E., Hacım A., Karaca N., Şenol E., Yıldırım E. (2003). Ankara’da Eryaman sağlık ocağı bölgesi’nde bir lisenin ikinci sınıfında okuyan kız öğrencilerin beslenme durumlarının ve bazı antropometrik ölçümlerinin değerlendirmeleri, C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 25 (2), 55–62.
- Altın M. (2015). Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ve obezite ilişkisi. Selçuk Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi/Konya Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (2), 87-96.
- Arslan P., Karaağaoğlu N., Duyar İ., Güleç E. (1994). Yükseköğrenim gençlerinin beslenme alışkanlıklarının beslenme puanlama yöntemi ile değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 22, 195- 208.
- Çalıştır B., Dereli D., Eksen M., Aktaş S. (2005). Muğla Üniversitesi Öğrencilerinin Beslenme Konusunda Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2 (2).
- Demirezen E. (1999). 11-17 Yaş grubu okul çağı çocuklarda koroner kalp hastalıkları risk etmenlerin belirlenmesi. İstanbul üniversitesi sağlık bilimleri enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Demirezen E., Coşansu G. (2005). Evaluating dietary pattern in adolescence. Sted, 14 (8), 178.
- Dubbert P.M., Carithers T., Sumner A.E. (2002). Obesity, physical inactivity, and risk for cardiovascular disease. Am J Med Sci, 324, 116−126.
- Dudek S.G. (1993). Nutrition handbook for nursing practice. Sec.Edition, J.B.Lippincott Company. Philadelphia, 267-323.
- Elmacıoğlu F. (1995). Klinik Öncesi Tıp Öğrencilerinin Beslenme ve Yemek Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 24 (2): 263-271.
- Elmacıoğlu F. (1996). Hızlı hazır (Fast-Food) yemek sisteminde önceliklerin belirlenmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 25, 30-34.
- Garibağaoğlu M., Budak N., Öner N., Sağlam Ö., Nişli K. (2006). Üç farklı üniversitede eğitim gören kız öğrencilerin beslenme durumları ve vücut ağırlıklarının değerlendirmesi, Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(3), 173-180.
- Güleç M., Nurcan Y., Ercan G., Bilal B. (2008). Ankara'da iki kız öğrenci yurdunda kalan öğrencilerin beslenme alışkanlıkları, Gülhane Tıp Dergisi, 50, 102-109.
- Güler A. (2003). İlköğretimin ikinci kademesinde öğrenim gören öğrencilere verilen beslenme eğitiminin öğrencilerin beslenme durumu, bilgi ve alışkanlıklarına etkisi. G.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü Aile Ekonomisi ve Beslenme Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Gökçay G., Garipağaoğlu M. (2002). Çocukluk ve ergenlik döneminde beslenme, Saga Yayınları, 118- 124.
- Hasbay S.A. (2004). Okul çağı çocuklarında beslenme ve fiziksel aktivitenin önemi. Klinik Çocuk Forumu, 4 (1), 32- 37.
- http://www.diyetplus.com/turk-tipi-beslenme-ve-tuz-tuketimi/
- Howard S., Reeves S. (2005). The Snacking Habits of Adolescents: Is Snack Food Necessary to Meet Dietary Recommendations? Health Education Journal. 64(1), 51.
- Hsu, C.C., Wahlqvist, M.L., Wu, I.C., Chang, Y.H., Chang, I.S., Tsai, Y.F., Hsiung, C.A. (2018). Cardiometabolic disorder reduces survival prospects more than suboptimal body mass index irrespective of age or gender: a longitudinal study of 377,929 adults in Taiwan. BMC Public Health, 18(1), 142.
- İlhan N., Batmaz M., Akhan LU. (2010). Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3 (3).
- İmamoğlu O., Ağaoğlu Y.S., Eker H., (2010). The investigation of nutritional habits of department of physical education and sports students in different cities, Journal of Physical Education and Sport Science, 12 (4), 1-12.
- İmamoğlu G., Demirtaş Ö., (2017). Investigation of students' views who receive art and religious training about body image, International Journal of Cultural and Social Studies (IntJCSS), 3, 476-483.
- Kaya E., Sezek F., Özay E. (2005). Sağlıklı beslenmenin önemi ile ilgili öğrenci görüşlerinin cinsiyet, anne baba eğitimi ve gelir düzeyi açısından incelenmesi, XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli, 926-929.
- Keharias, J.J., Fiatarone, M.A., Zhuang, H. (1997). Total body potassium and body fat: relevance to aging. American Journal of Clin. Nutrition, 66, 904-910.
- Koca F., İmamoğlu G., İmamoğlu O., (2018). Sports Status of High School Students and Investigation of Personality Characteristics by Gender, The Journal of Academic Social Science, 6, (80), 31-42.
- Korkmaz N.H. (2010). Uludağ üniversitesi öğrencilerinin spor yapma ve beslenme alışkanlıklarının incelenmesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (2), 399-413.
- Mazıcıoğlu M.M., (2003). Öztürk A. Üniversite 3 ve 4. sınıf öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ve bunu etkileyen faktörler, Erciyes Tıp Dergisi, 25(4), 172-178.
- Oktar I., Şanlıer N. (1999). İlköğretim okullarında uygulanan beslenme programları ve öğrencilerin beslenme davranışları ile ilgili öğretmen ve yöneticilerin görüşleri, Mesleki Eğitim Dergisi, ,1(2), 55-63.
- Orak S., Akgün S., Orhan H. (2006). Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının araştırılması, S.D.Ü. Tıp Fak. Dergisi, 13(2), 5-11.
- Önder F.O., Kurdoğlu M., Oğuz G., Özben B., Atilla S., Oral, S.N. (2000). Gülveren lisesi son sınıf öğrencilerinin bazı beslenme alışkanlıklarının saptanması ve bunun malnütrisyon prevalansı ile olan ilişkisi. Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni, 21 (1).
- Övünç H. (2004). Uludağ üniversitesinde beslenme eğitimi alan ve almayan öğrencilerin süt ve süt ürünleri tüketim alışkanlığı ile bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi, Uludağ Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
- Özdoğan, Y., Özcelik Ö.A. (2011). Evaluation of the nutrition knowledge of sports department students of universities. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 8 (11), 1-7.
- Özyazıcıoğlu N., Kılıç M., Erdem N., Yavuz C., Afacan S. (2011). Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2):278-332
- Pekcan G. (2004). Adölesan döneminde beslenme, Klinik Çocuk Forumu, 4(1), 38- 47.
- Roininen K., Lähteenmäki L., Tuorila H. (2000). An application of means-end chain approach to consumers’ orientation to health and hedonic characteristics of foods. Ecology of Food and Nutrition, 39, 61-81.
- Sağlam F. (1991). Hızlı hazır yemek yeme üzerinde bir çalışma. Beslenme ve Diyet Dergisi, 20, 187-197.
- Seyhan S. (2018). Evaluation of the use of nutrition support products in taekwondo athletes, Journal of Education and Learning, 7 (6), 222-229.
- Škėmienė L., Ustinavičienė R., Piešinė L., Radišauskas R. (2007). Peculiarities F Medical Students Nutrition, Medicina (Kaunas), 43(2), 145-152.
- Spark A. (1998). Nutrition Counseling. In Health Promotion Throughout the Lifespan.Ed. Edelman CL, Mandle CL. Mosby Company, St.Louis.
- Süren O., Soysal A. (2002). Okul kantinleri ve dengeli beslenme, Konak Belediyesi Sağlık İşleri Müdürlüğü Yayınları Yayın No: 2, Olcay Matbaası, İzmir.
- Sweeting H., West P. (2005). Dietary habits and children’s family lives. Journal Human Nutrition Dietetics, 18, 93.
- Şener O.A., İmamoğlu O. (2018a). Feeding Approaches on The Students of Faculty of Sport Science, Internatıonal Conference on Sports for All and Wellness Books, (Editors: Süleyman Gönülateş, M. Ali Öztürk), Alanya / Turkey, 401-407.
- Şener O.A., İmamoğlu O. (2018b). A survey on the individual nutrition habits of university students, Herkes için spor ve wellness araştırmaları (Editors: Süleyman Gönülateş, M. Ali Öztürk), Akademisyen kitabevi, 357-369.
- Tanrıverdi D., Savaş E., Gönüllüoğlu N., Kurdal E. (2011). Balık Ganime lise öğrencilerinin yeme tutumları, yeme davranışları ve benlik saygılarının incelenmesi, Gaziantep Tıp Derg,17(1), 33-39.
- Tokgöz P, Ertem M, Çelik F, Gökçe Ş, Saka G, Hatunoğlu R. (1995). Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının saptanmasına ilişkin bir araştırma. Beslenme ve Diyet Dergisi. 24 (2), 229-238.
- Walker N.S, Volkan K, Sechrist RK, Pender JN. (1988). Health promoting life styles of older adults: comparisons with young and middle – aged adults, correlates and patterns. Adv Nurs Sci, 11(1), 76-90.
- Vançelik S., Önal S.G., Güraksın A., Beyhun E. (2007) Related Factors with Nutritional Habits and Nutrition Knowledge of University Students, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6 (4), 242-248
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Spor Hekimliği |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 |