INVESTIGATION OF LEADERSHIP BEHAVIOURS OF SPORTS TRAINERS WORKING IN INDIVIDUAL AND TEAM SPORTS IN TERMS OF VARIOUS DEMOGRAPHIC VARIABLES

Yıl 2021, , 123 - 134, 30.06.2021

Demet Öztürk Çelik

https://doi.org/10.33689/spormetre.808204

Öz

Development of leadership behavior is considered to be an important factor for sports trainers in terms of their success in professional career. The purpose of this study was to investigate the perception of leadership behaviors among sports trainers in terms of various socio-demographic variables. In this study the descriptive survey model was utilized. The study was conducted among sports trainers working in individual and team sports(n=135). The %81,5 of the sports trainers were working in team sports. The data was obtained using “Leadership in Sports” scale and demographics information form. Both Kolmogorov-Smirnov and Shapiro Wilk tests were employed in order to test the normality of the data. Based on the results of normality tests, both parametric (Independent samples t-test, one-way ANOVA) and non-parametric (Mann-Whitney U and Kruskal Wallis H) were used in order to analyze the leadership behavior scores of sports trainers in terms of demographic variables. The results of the present study showed that, there were statistically significant differences in leadership behavior scores of sports trainers in terms of marital status, educational status, coaching behavior and age variables (p<.05). Furthermore, it was determined that the sports trainers in the age groups of 18-20 and 30-39 prefer “Democratic behavior” and the sports trainers with marital status as “single” prefer “Social support” behavior as compared to sports trainers with marital status as “married”. Finally it was determined that the leadership behaviors of sports trainers does not differ in terms of “sports branch” variable.

Anahtar Kelimeler

Sports Trainer, Leadership, Behavior, Sport Branch

BİREYSEL VE TAKIM SPORLARI ANTRENÖRLERİNİN LİDERLİK DAVRANIŞLARININ ÇEŞİTLİ DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE İNCELENMESİ

Öz

Antrenörlerin mesleki başarıları açısından liderlik davranışlarını geliştirmeleri önemli bir faktör olarak görülmektedir. Bu çalışmada antrenörlerin liderlik davranış algılarının çeşitli sosyo-demografik değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nicel araştırma türlerinden “betimsel tarama” modeli kullanılmıştır. Çalışma bireysel ve takım sporlarında görevli antrenörler ile yürütülmüştür (n=135). Antrenörlerin %81,5 takım sporları antrenörüdür. Veri toplamak için Sporda Liderlik Ölçeği ve demografik bilgi formu kullanılmıştır. İstatistiksel analizler için; verilerin normal dağılım varsayımını karşılayıp ve karşılamadığı Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro Wilk testleri sonucunda belirlenmiştir. Liderlik davranış puanlarının ilgili değişkenlere göre durumunu incelemek amacı ile normallik test sonuçları dikkate alınarak parametrik (Bağımsız gruplar t- testi, Tek yönlü Varyans Analizi ANOVA) ve non-parametrik (Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis H) hipotez testleri uygulanmıştır. Çalışma sonucunda antrenörlerin liderlik davranış puanlarının, medeni durum, eğitim durumu, antrenör davranışı ve yaş değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir (p<.05). Araştırma sonucunda, 29 yaş ve altı, 30-39 yaş grubundaki antrenörlerin “Demokratik davranışı” tercih ettikleri, Bekar antrenörlerin evli antrenörlere oranla “Sosyal destek” davranışını tercih ettikleri belirlenmiştir. Ayrıca; Antrenörlerin liderlik davranışlarını spor dalı, kadro durumu, cinsiyet değişkeninin etkilemediği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Antrenör, Liderlik, Davranış, Spor Dalı

Kaynakça

• Aydın, R., Bozkuş, T., Murat, K. (2016). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarındaki öğrencilerin liderlik özelliklerinin cinsiyet değişkenine göre incelenmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 4(Special Issue 1), 122-131.
• Bilir, F. P., Şahin, N., Sangün, L. (2019). Antrenör Yetiştirme Kurslarına Katılan Bireylerin Liderlik Davranış Algılarının İncelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 218-230. doi:10.33689/spormetre.452438
• Chelladurai, P., Saleh, S. D. (1980). Dimensions of Leader Behavior in Sports: Development of a Leadership Scale. Journal of Sport Psychology, 2(1), 34-45. doi:10.1123/jsp.2.1.34
• Chelladurai, P. (1990). Leadership in sports: A review. International Journal of Sport Psychology, 21(4), 328–354.
• Chelladurai, P., Riemer, H. A. (1998). Measurement of leadership in sport. In J. L. Duda (Ed.), Advances in sport exercise psychology measurement (pp. 227-253). Morgantown, WV, United States: Fitness Information Technology, Inc.
• Doğan, B., Moralı, S. (2001). Lider Davranışının Bireysel ve Takım Sporlarında Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. İ.Ü. Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 20-27.
• Enoksen, E. (2011). Drop-out Rate and Drop-out Reasons Among Promising Norwegian Track and Field Athletes: A 25 Year Study. Scandinavian Sport Studies Forum, 2, 19-43.
• Enoksen, E., Fahlström, P., Johansen, B., Christensen, J., Hageskog, C.-A., & Høigaard, R. (2014). Perceptions of leadership behavior and the relationship to athletes among Scandinavian coaches. Scandinavian Sport Studies Foum, 5, 131-147.
• Hasançebioğlu, T. (2002). Öğretmenlerin liderlik stilleri, bilgisayar tutumları ve aralarındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Horn, T. S. (2008). Coaching effectiveness in the sport domain. In T. S. Horn (Ed.), Advances in sport psychology 3rd ed. (pp. 239-267). Champaign, IL, US: Human Kinetics.
• Kandemir, D. (2017). Elazığ ilinde farklı bireysel spor dallarında görev yapan antrenörlerin liderlik tarzlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Konya.
• Konter, E. (1996). Bir Lider Olarak Antrenör. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• McGregor, D. (1960). The human side of enterprise. New York, USA: Mc Graw-Hill Book Comp.
• Özalp, A. (2019). Futbol antrenörlüğü yapan bireylerin liderlik tarzlarının belirlenmesi (Balıkesir il örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı Balıkesir.
• Özsalmanlı, A. Y. (2005). Türkiye’de kamu yönetiminde liderlik ve lider yöneticilik. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 137-146.
• Serin, K. (2016). Boks antrenörlerinin liderlik tarzlarının belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Konya.
• Sevim, Y. (1998). Türkiye'de Antrenör Eğitim Yapısı ve Temel İlkeleri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-10.
• Smith, R. E., Smoll, F. L. (2007). Social-Cognitive Approach to Coaching Behaviors. In Social Psychology in Sport. (pp. 75-90). Champaign, IL, US: Human Kinetics.
• Sunay, H. (2017). Spor Yönetimi (3. Bs.). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Temel, V. (2010). Konya iline ait bireysel ve takım sporu antrenörlüğü yapan bireylerin liderlik tarzlarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi Ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Karaman.
• Terry, P. (1991). The psychology of the coach-athlete relationship. In S. J. Bull (Ed.), Sport Psychology: A Self-help Guide. London: The Crowood Press.
• Toros, T. (2012). Genç erkek basketbolcularda, turnuva öncesi ve turnuva sonrası sporcuların algıladıkları antrenörlük davranışı, hedef yönelimleri, takım sargınlığı, algılanan motivasyonel iklim ve kolektif yeterlik arasındaki farklılığın analizi. Pamukkale Journal of Sport Sciences (PJSS), 2(1), 27-39.
• Trudel, P., Gilbert, W. (1995). Research on coaches’ behaviors: Looking beyond the refereed journals. Avante, 1(2), 94-106.
• Tiryaki, Ş., Toros, Z. (2001). Spor için liderlik ölçeğinin-koçun davranışlarını algılaması versiyonun-Türk koçlarına uyarlanması çalışması: Ön bulgular. II. Uluslararası Spor Psikolojisi Sempozyumu, 11-12 Ekim, İzmir, Türkiye.
• Yalnız Solmaz, D., Aydın, G. (2015). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmen Adaylarının Liderlik Özelliklerinin Bazi Değişkenlere Göre İncelenmesi. Journal of International Social Research, 8(41), 1077-1084. doi: 10.17719/jisr.20154115091.